خوانندة نهفته؛ معیاری برای انتخاب متن در بازنویسی (بررسی خوانندة نهفته در کلیله‌ودمنه براساس نظریة ایدن چمبرز)
نویسندگان
چکیده مقاله:
در میان آثار کهن ادب فارسی، کلیله‌ودمنه یکی از متن‌هایی است که توجه بسیاری از بازنویسان را برانگیخته و حکایت‌های فراوانی از آن بازنویسی شده است. برای یافتن دلیل این توجه و پی‌بردن به اینکه آیا این اثر برای کودکان مناسب است، می‌توان از نظریة خوانندة نهفته بهره برد. شناسایی خوانندة نهفته در متنی کهن، یکی از معیارهای بررسی ظرفیت بازنویسی آن متن است و بازنویسان را برای انتخاب متن مناسب کودکان یاری میکند. در این مقاله،خوانندة نهفته در کلیله‌ودمنه با استفاده از دیدگاه چمبرز شناسایی و تحلیل شده است. نگاهی فراگیر به موضوع خوانندة نهفته با تکیه بر چگونگی ارتباط عناصر چهارگانه نشان می‌دهد سه عنصر سبک و زاویة دید و طرفداری در کلیله‌ودمنه، برجسته‌تر و در مقایسه با شکاف‌های گویا کامل‌تر است. پیرنگ ساده و خطی با توالی زمانی، جنبه‌های فانتزی‌گونه و شیوة ترکیبی روایت از ویژگی‌های سبکی مناسب این اثر برای بازنویسی است. نقش تعیین‌کنندة گفت‌وگو با کاستن از غلبة صدای راوی، زاویة دید را برای خوانندة کودک مناسب میکند. طرفداری از کودک در کلیله‌ودمنه با تکیه بر سهمی که در فرایند خوانش به او تعلق می‌یابد، با وجود شخصیت‌های حیوانی و شکاف‌های گویا و پایان خوش صورت می‌گیرد. شکاف‌های گویا و جاهای خالی نیز به‌گونه‌ای است که مخاطب امروزی هم با آن وارد تعامل می‌شود. در یک باهم‌نگری، هدف نگارش این متن این نبوده است که کودکان آن را بخوانند؛ اما توانمندی‌هایی در آن است که گویی مخاطبان پنهان آن دوگانه است: از یک‌سو بزرگ‌سالان در جایگاه مخاطبان اصلی و ازسوی دیگر کودکان در جایگاه مخاطبانی پنهان‌تر. با شناسایی ظرفیت‌های این متن برای کودکان، بهتر می‌توان به نویسندگان برای بازنویسی آن کمک کرد. میزان و چگونگی حضور عناصر چهارگانة خوانندة نهفته در کلیله‌ودمنه به یک اندازه نیست و در مقایسه با داستانهای معاصر کودک متفاوت است؛ اما نشانه‌هایی از توجه نویسنده به ذوق و درک و نیازهای مخاطب کم‌سال نیز در آن وجود دارد.
منابع مشابه
از نظریه تا عمل: بررسی «خوانندة درون متن» در یک‌مشت گندم اثر ایدن چمبرز
چکیده ایدن چمبرز از نظریه‌پردازان و نویسندگان برجستة ادبیات کودک و نوجوان است که در نظریة «خوانندة درون‌متن» خود بر اهمیت مطالعة چهارعنصر سبک ، زاویة دید ، طرفداری و شکاف‌های گویا در نقد آثار این حوزه تأکید میکند. روش نقد چمبرز طی سال‌های اخیر دریچة تازه‌ای به‌سوی نقد آثار ادبیات کودک در ایران گشوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی داستان «یک‌مشت گندم» از مجموعه داستان بازی محبت بر اساس ر...
متن کاملبررسی خوانندهی نهفته در داستانهای احمد اکبرپور (بر پایهی نظریه‌ی ایدن چمبرز)
اندیشهی خوانندهی نهفته یا درون کتاب، بر پایهی این نگرش شکل گرفته که برای گفتن یک چیز، دو فرد لازم است و نویسنده یا مؤلف، برای آشکار ساختن معنای مورد نظر، روابطی را در اثر خود با خواننده ایجاد میکند. ایدن چمبرز بر این باور است که برای یافتن این خواننده، که او خوانندهی «نهفته»اش میخواند به روشی نیاز است که در داستانهای کودک و نوجوان، کودک را در مقام خواننده به شمار آورد و او را در درون کتا...
متن کاملبررسی خواننده نهفته در داستان های کودکانه زکریا تامر بر اساس نظریه ایدن چمبرز
ادبیات کودک مانند انواع دیگر ادبی، نیازمند نقد و بررسی است؛ نقدی که کودک را در مقام خواننده، به درک بهتر داستان یاری میرساند. در این میان، روش ایدن چمبرز که کودک را در مقام خواننده به حساب می‌آورد و او را در درون متن جای می‌دهد (خواننده مستتر) رویکردی کاربردی است. مطابق این نظر، نویسنده یا مؤلف به منظور کشف معنای متن، در متن خود روابطی با خواننده ایجاد میکند و آگاهانه و گاه، ناآگاهانه تصویری ...
متن کاملبررسی خواننده نهفته در داستان های کودکانه زکریا تامر بر اساس نظریه ایدن چمبرز
ادبیات کودک مانند انواع دیگر ادبی، نیازمند نقد و بررسی است؛ نقدی که کودک را در مقام خواننده، به درک بهتر داستان یاری میرساند. در این میان، روش ایدن چمبرز که کودک را در مقام خواننده به حساب می‌آورد و او را در درون متن جای می‌دهد (خواننده مستتر) رویکردی کاربردی است. مطابق این نظر، نویسنده یا مؤلف به منظور کشف معنای متن، در متن خود روابطی با خواننده ایجاد میکند و آگاهانه و گاه، ناآگاهانه تصویری ...
متن کاملبررسی تحوّل مخاطب در ادبیّات پایداری کودک و نوجوان (بر اساس نظرّیۀ خوانندۀ نهفته از ایدن چمبرز)
از دیرباز، بسیاری از مفاهیم و پیام‌ها در قالب ادبیّات -قصه‌ها و شعرها- منتقل شده است. برای انتقال مفاهیم، پیش از هر چیز به برقراری ارتباط نیاز است. نظرّیة خوانندة نهفته بر اساس همین نگرش شکل گرفته‌است که برای برقرای ارتباط و انتقال پیام، دو فرد لازم است. بنابراین نویسنده نیز برای انتقال معنایی که می‌خواهد با مخاطب در میان بگذارد، می‌باید با خواننده‌اش روابطی ایجاد کند. ایدِن چِمبرز(Aidan Chambers، ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 4
صفحات 1- 16
تاریخ انتشار 2019-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023