درک معنایی نخبگان و ذی‌مدخلان محلی از طرح انتقال آب رودخانه زاب به دریاچة ارومیه؛ ارائة مدل داده‌بنیاد

نویسندگان

چکیده مقاله:

پژوهش کیفی حاضر به‌کمک نظریة زمینه‌ای انجام شده و در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که ذی‌نفعان و ذی‌ربطان حوضة مبدأ انتقال آب (رودخانة زاب) چگونه پدیدة انتقال آب به دریاچة ارومیه را درک و تفسیر می‌کنند و از دیدگاه آنان، شرایط، تعاملات و پیامدهای این وضعیت چگونه بازنمایی می‌شود. گردآوری و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های مصاحبة عمیق (22 مصاحبه) و بحث گروهی (8 بحث) به‌کمک نمونه‌گیری هدفمند صورت گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نیز در قالب 90 مفهوم اولیه، 13 مفهوم محوری و یک مقولة هسته‌ای طبقه‌بندی شد. مقوله‌های محوری عبارت‌اند از: دگرگونی وضعیت معیشت مردم در مبدأ، افزایش حساسیت‌های قومیتی، رونق کشاورزی در زمین‌های مسیر انتقال آب، خسارات جبران‌ناپذیر به کشاورزی، مشکلات زیستی و روستازدگی در مبدأ، خشک‌شدن دریاچة ارومیه، تهدیدات سلامتی، تغییر الگوی کشت، دید امنیتی به پدیدة انتقال آب، تغییر قیمت زمین، واگرایی اقوام، نگاهی میانجی‌گرایانه در انتقال، راهبرد زیست‌محیطی، تشدید فقر در مبدأ و هزینه‌بربودن فرایند انتقال. هستة مرکزی که دیگر مقوله‌ها حول آن شکل گرفته و مدل نظری بر پایة آن سامان ‌یافته است، از مخاطرات و پیامدهای انتقال آب محسوب می‌شود که در قالب خط سیر مطالعه تفسیر شده است. براساس یافته‌های پژوهش، ساکنان منطقة مدنظر به پدیدة انتقال آب میان‌حوضه‌ای حساس هستند و آب را کالایی سیاسی تلقی می‌کنند که ممکن است به منشأ مناقشات جدی در منطقه تبدیل شود. به‌نظر می‌رسد مسئلة انتقال آب بیش از آنکه تکنیک به‌شمار بیاید، حامل مسائل اجتماعی و فرهنگی است. در این میان، غفلت و بی‌توجهی به این مسئله، ضمن اینکه سرمایه‌گذاری‌های سنگین را با خطر مواجه می‌کند، تبعات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی را به‌دنبال خواهد داشت. براساس یافته‌های پژوهش، انتقال آب مازاد در حوضة زاب و شهرهای سردشت و پیرانشهر، گزینة مطلوب و پایداری در شرایط اجتماعی و فرهنگی فعلی است. در مرحلة اول، از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود کشاورزی و صنعتی منطقه استفاده می‌شود. در مرحلة بعد نیز توسعة نامتوازن و بدقواره میان‌منطقه‌ای کاهش می‌یابد. در این صورت ضمن پایداری بهره‌برداری، مخاطرات ذکرشده نیز کم‌رنگ می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی پیامدهای احتمالی انتقال آب حوضه زاب به دریاچه ارومیه

تأمین آب مطمئن یکی ازچالش‌های اساسی قرن حاضراست. یکی از راهکارهای تأمین آب، طرح انتقال بین‌حوضه‌ای آب است که می‌تواند در برخی موارد مفید و نجات‌بخش حوضه مقصد باشد. یکی از این طرح‌ها که اخیراً مورد بحث قرار گرفته است طرح انتقال آب از حوضه آبخیز رودخانه زاب به دریاچة ارومیه است؛ لذا هدف این پژوهش، آن است که با بهره‌گیری از نظر یکصد نفر از کارشناسان و متولّیان ذی‌ربط، پیامدهای آمایشی (مثبت و منفی) ا...

متن کامل

ارزیابی پیامدهای احتمالی انتقال آب حوضه زاب به دریاچه ارومیه

تأمین آب مطمئن یکی ازچالش های اساسی قرن حاضراست. یکی از راهکارهای تأمین آب، طرح انتقال بین حوضه ای آب است که می تواند در برخی موارد مفید و نجات بخش حوضه مقصد باشد. یکی از این طرح ها که اخیراً مورد بحث قرار گرفته است طرح انتقال آب از حوضه آبخیز رودخانه زاب به دریاچه ارومیه است؛ لذا هدف این پژوهش، آن است که با بهره گیری از نظر یکصد نفر از کارشناسان و متولّیان ذی ربط، پیامدهای آمایشی (مثبت و منفی) ا...

متن کامل

ارزیابی آثار انتقال آب بین حوضه‌ای بر مورفولوژی بستر رودخانه در حوضه‌ی مبدأ مطالعه‌ی موردی: حوضه‌ی رودخانه‌ی زاب

در سال­های اخیر به منظور احیای دریاچه‌ی ارومیه و پیشگیری از بروز پیامدهای منفی زیست‌محیطی، طرح انتقال آب رودخانه‌ی زاب به دریاچه‌ی ارومیه در دست مطالعه و اجرا قرار گرفته است. در این مقاله سعی ­شده است تغییرات احتمالی مورفولوژی رودخانه‌ی زاب ناشی از اجرای پروژه در پایین دست سد کانی­سیو، مورد ارزیابی قرار گیرد. روش تحقیق عمدتاً بر پایه‌ی روش تحلیلی استوار است. داده­ها شامل نقشه‌ی زمین­شناسی 100000...

متن کامل

ارائة مدل ارزیابی بازاریابی محلی در شعب بانک ملت

یکی از دلایل عملکرد ضعیف برخی از شعبه­های بانکی، بازاریابی ضعیف آنهاست. از یک­سو نیز ابزار مشخصی برای سنجش میزان توسعة فعالیت‌های بازاریابی در شعب، به­ویژه موضوعاتی که در اختیار خود شعب است، وجود ندارد؛ ازاین­رو مفهومی با عنوان «بازاریابی محلی» تعریف شده تا بررسی شود که شعبه­ها تا چه­میزان در برابر محیط هوشمند هستند و اقدامات بازاریابی متناسب با حوزة اختیارات خود را با چه کیفیتی انجام می‌دهند. ...

متن کامل

معرفی مارماهی خاردار Mastacembelus mastacembelus از رودخانه زاب ایران به عنوان ماهی زینتی

مارماهیان خاردار  Mastacembelus mastacembelusکه به مار ماهیان مرداب هم شهرت دارند، از اعضاء خانواده Mastacembelidae می­باشند. آن­ها در کشورهای هند، پاکستان، سری­لانکا، بنگلادش، نپال، میانمار، تایلند، مالزی، ویتنام و اندونزی پراکنش دارند.  این ماهیان در تجارت ماهیان آکواریومی مطرح هستند Mastacembelus mastacembelus (Banks) (and Solender, 1794. در ایران صید این ماهی از رودخانه زاب واقع در استان اذ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 1

صفحات  1- 32

تاریخ انتشار 2019-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023