رشد رویشی و کارایی مصرف آب دانهال‌های مرکبات در کاربرد همزمان سایه‌اندازی و پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه

تغییرات اقلیمی و تقاضای رو به افزایش آب برای تولید کشاورزی، استفاده بهینه از منابع آب را ناگزیر کرده است. در این آزمایش اثرگذاری‌های پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه (PRD) و کاربرد آن همراه با سایه‌اندازی بر رشد و کارایی مصرف آب دانهال‌های دوساله نارنج در رامسر بررسی شد. این آزمایش به‌صورت گلدانی و در قالب طرح کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای این آزمایش شامل آبیاری کامل(FI)، پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه (PRD) و دو تیمار پاره‌خشکیدگی ناحیۀ ریشه همراه با سایه‌اندازی متوسط (MShPRD) و بالا (HShPRD) بود که به مدت هفت ماه در سال 1394 اجرا شد. مقدار آب آبیاری بر پایۀ کمبود رطوبت خاک تعیین شد. کاهش آب مصرفی در تیمار PRD بی‌سایه‌اندازی، 6/29 درصد و در تیمارهای با سایه‌اندازی متوسط و بالا به‌ترتیب 2/36 و 2/39 درصد بود. مقایسۀ میانگین‌ها نشان داد، در تیمار HShPRD اندازه‌های قطر تنه، وزن، حجم، طول، سطح و تراکم طولی ریشه و نسبت‌ ریشه به‌کل گیاه کمتر از دیگر تیمارها بود و نیز حجم و وزن ساقه و شاخه و تولید مادۀ خشک، کمتر از آبیاری کامل بود. ولی نسبت‌های وزن خشک برگ و همۀ اندام‌های هوایی به‌کل گیاه و نیز نسبت اندام‌های هوایی به ریشه (S/R) در این تیمار بیش از دیگر تیمارها بود. تفاوت تیمارها از نظر شمار، سطح و وزن خشک و تر برگ، ارتفاع گیاه، طول شاخه‌ها، قطر ریشه، سطح ویژه و طول ویژۀ ریشه معنی‌دار نبود. درنتیجه، بیشترین کارایی مصرف آب آبیاری در تیمار MShPRD دیده شد ولی این برتری تنها نسبت به آبیاری کامل معنی‌دار بود.