سازوکارهای مصونیت‌بخشی به نوجوانان از مواجهه با محتوای اینترنتی غیراخلاقی

زمینه: امروزه شعار دولت­ها و سازمان­های فناوری­محور، حمایت از جریان آزاد اطلاعات است. این امر اگرچه بالذات ممدوح و لازم است اما گستردگی محتوای غیراخلاقی موجود در اینترنت، موجب بروز نگرانی­های فراوانی شده است. انتشار تصاویر و مطالب مستهجن، ایجاد پایگاه­هایی با مضامین هرزه­نگاری و سایت­های سوء­استفاده اخلاقی، مرزهای اخلاقی را در هم شکسته و تهدیدی جدی برای سلامت افراد و جامعه به شمار می‌رود. روش کار: تحقیق حاضر دارای رویکرد کیفی و از نوع تحلیل کیفی محتوا است که برای جمع­آوری داده­ها از مصاحبه نیمه­ساختارمند حضوری، تلفنی و اینترنتی و برای تحلیل داده­ها از روش کدگذاری به شیوه تحلیل مضمون استفاده شده است. جامعه آماری شامل متخصصین و سیاستگذاران موضوعی، خانواده­های دارای نوجوان، اولیاء مدرسه و نوجوانان بوده­اند که به شیوه نمونه­گیری هدفمند تعدادی از آنها به عنوان مشارکت­کنندگان انسانی برای مصاحبه برگزیده شده و مصاحبه­ها تا رسیدن به اشباع نظری مقوله­ها ادامه یافته است، همچنین برای کدگذاری مقوله­ها و سازوکارها از ادبیات فنی و کدهای جنینی و محقق ساخته استفاده شده و برای اعتباربخشی به یافته­ها از روش وارسی توسط همگنان بهره برده شده است. یافته‌ها: سازوکارهای ارایه شده عبارتند از مقوله­های تقویت کنترل فردی، رشد اخلاقی نوجوانان، والدین، آموزش، قانون­گذاری و اجرای قوانین، ‌تهیه‌کنندگان و ارائه‌کنندگان سخت­افزارها، نرم­افزارها و خدمات فناوری. نتیجه‌گیری: اثربخشی سازوکارهای ارائه شده در گرو مشارکت همزمان و واقعی تمامی متولیان امر و ذی‌نفعان و توجه به زمینه­ های فرهنگی کشور است.