سنجش ماهیت توسعه چندمرکزی مجموعه شهری رشت

شهرهای تک قطبی و تک مرکزی، با گسترش نامنظم خود بویژه در تقابل با توسعه متوازن و متعادل هستند. تمرکزگرایی باعث معضلاتی همچون توزیع نامتوازن نظام شهری و فعالیتی در ساختار و سازمان فضایی منطقه می‏گردد و به تبع آن چالش‏هایی مانند عدم امکان برنامه‏ریزی دقیق جهات توسعة آتی شهرها، مهاجرت‏های بیش از اندازه به مرکز، آلودگی‏های زیست محیطی، ترافیک و در نهایت کاهش کیفیت زندگی در مقیاس شهری و منطقه‏ای را دربردارد. الگوهای متفاوتی در مورد توسعه و برقراری تعادل فضایی در مقیاس شهر – منطقه وجود دارد که یکی از آنها توسعه چندمرکزی است. مفهوم توسعه چندمرکزی در مقیاس منطقه‏ای و فرامنطقه‌ای، نگرش جدیدی است که از دل سند چشم انداز توسعة فضایی اروپا استخراج شده‏است و امروزه بعنوان رویکرد و مدل توسعه‏ای در سایر مناطق و کشورها مورد توجه قرار گرفته‏است. هدف اصلی این مقاله این است باتوجه معضلات مجموعه شهری رشت، به سنجش میزان توسعه فضایی این محدوده براساس اصول چند مرکزیتی بپردازد. در این رابطه شاخص‏های توسعه فضایی چند مرکزیتی در دو مولفه موفولوژیک و عملکردی برگرفته از متون نظری استخراج و با روش‏های کمی مورد ارزیابی قرار میگیرد. براساس نتایج پژوهش، مجموعه شهری رشت از لحاظ ساختاری، پتانسیل توسعه‏ی الگوی چندمرکزی را نداشته و با ساختاری سلسله مراتبی و تک مرکزی تبیین میگردد.