سنگ‌زایی و زمین‌شیمی سنگ‌های آتشفشانی خاور نابر (جنوب‌باختری کاشان) با تأکید بر نقش آلایش پوسته‌ای

منطقه مورد بررسی در خاور روستای نابر و در جنوب‌باختری کاشان جای دارند و بخشی از پهنه ماگمایی ارومیه – دختر به‌شمار می‌آید. سنگ‌های آتشفشانی ‌خاور منطقه نابر با سن ائوسن شامل پیروکسن آندزیت، آندزیت، داسیت و ریولیت هستند. بافت‌های پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتی و غربالی، بافت‌های غالب در این سنگ‌ها هستند. کانی‌های پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و آمفیبول از کانی‌های اصلیِ پیروکسن‌آندزیت‌ها و آندزیت‌ها هستند؛ اما در داسیت‌ها و ریولیت‌ها پلاژیوکلاز، آمفیبول، کوارتز، بیوتیت و پتاسیم‌فلدسپار کانی‌های اصلی هستند. پلاژیوکلاز و کوارتز با خوردگی خلیجی و لبه‌های گردشده، پلاژیوکلاز با منطقه‌بندی نوسانی، بافت غربالی و حاشیه غبارآلود از بافت‌های نشان‌دهنده نبود تعادل و رویداد آمیزش ماگمایی (magma mixing) دانسته می‌شوند. در نمودارهای بهنجارسازی نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه، غنی‌شدگی از عناصر LREE و LILE و تهی‌شدگی از عناصر HREE و HFSE دیده می‌شود. این ویژگی از ویژگی‌های سنگ‌های کالک‌آلکالن و کمان‌های آتشفشانی وابسته به پهنه فرورانش است و می‌تواند نشان‌دهنده آلایش با مواد پوسته‌ای نیز باشد. مقادیر بالای La/Nb (36/4-2) و آنومالی منفی Ti و Nb در نمودارهای عنکبوتی می‌توانند نشان‌دهنده آلایش پوسته‌ای در این سنگ‌ها باشند. نسبت Nb/La کم (5/0-23/0) و نسبت Sr/Ce بالا (19-4/8) در نمونه‌های منطقه نیز نشان‌دهنده آلایش ماگمای سازنده سنگ‌ها با مواد پوسته‌ای است. این سنگ‌ها از ماگمای برآمده از ذوب‌بخشی گوشته غنی‌شده با نرخ ذوب 1 تا 5 درصدیِ یک خاستگاه اسپینل‌لرزولیتی پدیده آمده‌اند.