سنگ نگاری و ژئوشیمی سنگ های رسوبی سیلیسی-آواری میوسن گستره نیریز (برش های روشن کوه و کوه آسکی) با تأکید بر خاستگاه و جایگاه زمین‌ساختی

سنگ ‎نگاری و ژئوشیمی رسوبات میوسن در برش روشن‌کوه و کوه آسکی در گستره نیریز در بخش نزدیک به منشأ حوضه زاگرس برای بررسی خاستگاه این نهشته ‌ها شامل سنگ منشأ، جایگاه زمین‎ساختی و شرایط آب‌و‌هوای دیرینه انجام گرفته است. رخنمون رسوبات یادشده در گستره نیریز از سوی شمال خاور به گسل اصلی زاگرس و از جنوب باختر به پهنه افیولیت نیریز محدود می ‌شود و از حدود700 متر ماسه‌ سنگ، کنگلومرا و مارن سرخ و سبزرنگ تشکیل شده است که با ناپیوستگی فرسایشی روی سازند جهرم و با ناپیوستگی زاویه ‌دار در زیر کنگلومرای بختیاری قرار می‌ گیرد. نتایج سنگ‎ نگاری سیلیسی آواری‌ های میوسن نشان می‌ دهد که خرده ‌سنگ‌ها بیشترین اجزای سازنده هستند و در رتبه بعدی کوارتز و فلدسپارها قرار دارند که این بلوغ کانی‌ شناسی ضعیف در کنار بلوغ بافتی ضعیف (زاویه‎داربودن دانه‌ها، جورشدگی بد) نشان از نهشت نزدیک به منشأ آنها دارد. مطالعه سنگ‌ نگاری خرده ‌سنگ‌ها و ترکیب شیمیایی کلی نمونه‎ها نشان می‌دهد که منشأ رسوبات چندگانه و از پهنه سنندج- سیرجان (سنگ‎آهک‌های کرتاسه- سنگ‌های دگرگونی- سنگ‌های آتشفشانی ائوسن) و پهنه زاگرس (توالی افیولیتی، رادیولاریت‌ها و سنگ‌آهک‌های ائوسن) تأمین شده است. همچنین رسم نتایج دانه‌ شماری روی نمودارهای QFL و QmFLt نشان می‌ دهد که رسوبات میوسن گستره نیریز حاصل چرخه دوباره رسوبات پس از کوهزایی و کمان ماگمایی هستند. جایگاه زمین‎ساختی این رسوبات بر پایه نمودارهای ژئوشیمیایی، جزایر کمانی قاره‌ای و حاشیه فعال قاره است. میانگین اندیس کولرز، CIW΄ (برای محاسبه هوازدگی شیمیایی) و میانگین اندیس ICV (برای تعیین نوع سنگ منشأهای بالغ و غیربالغ) و رسم SiO2 در برابرAl2O3 + K2O + Na2O برای این رسوبات بیانگر هوازدگی ناچیز و شرایط آب‌و‌هوایی خشک در زمان رسوب‌ گذاری است که فراوانی سیمان کربناتی و خرده ‌سنگ‌ها نیز آن را تأیید می‌ کند. نتایج این مطالعه گامی است در تعیین چارچوب رسوب‌شناسی نهشته ‌های نزدیک به منشأ حوضه زاگرس و فرایندهای همزمان با رسوب‌گذاری در میوسن.