سیاست انجمن‌های علمی در صیانت از اخلاق علم: تجربه‌های جهانی، تلاش‌های ملی

نویسندگان

  • سیدآیت‌الله میرزایی استادیار پژوهشکدة مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • محمدامین قانعی‌راد استاد فقید مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
چکیده مقاله:

حفظ شرافت علم و ارتقای اخلاق علم در ایران مستلزم مشارکت کنشگران علم در تحول ساختاری نهاد علم و بهره‌گیری از تجربیات جهانی است. در این مقاله، با طرح سه پرسش اصلی به بررسی برنامه‌ها و عملکرد انجمن‌های علمی ایران در زمینة اخلاق علم می‌پردازیم؛ ازجمله اینکه انجمن‌های علمی برای ارتقای اخلاق علم چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند، بر سر راه فعالیت‌های خود با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند، و درنهایت، این انجمن‌ها، در جایگاه بخشی از صاحبان نفع و نفوذ علم در ایران، برای ارتقای اخلاق علم چه پیشنهادهایی دارند. برای پاسخ به این پرسش‌ها، پیمایشی با استفاده از پرسش‌نامه و طرح پرسش‌های باز در میان انجمن‌های علمی ایران صورت گرفت که 113 انجمن پرسش‌ها را پاسخ دادند و بازگرداندند. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که انجمن‌های علمی در ایران به مسئله‌مندی و ضرورت توجه به اخلاق علم اذعان دارند و پیشنهادهای آنها برای مقابله با هنجارشکنی و پیش‌گیری از ناراستی‌های علمی در سه بعد «آموزش»، «الگوسازی حرفه‌ای» و پی‌گیری «تغییرات ساختاری و سازمانی» درخور توجه است، اما تحقق این اهداف مستلزم وجود ساختار پشتیبان، امکانات لازم برای پیش‌گیری از هنجارگریزی، مجازات هنجارگریزان و ازهمه‌مهم‌تر صیانت از استقلال انجمن‌های علمی است، مسئله‌ای که با توجه به ماهیت انجمن‌های علمی ایران و جایگاه ساختاری آنها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌سادگی ممکن نیست.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

عملکرد انجمنهای علمی در زمینه ی ترویج و توسعه ی علم و اخلاق

بررسی عملکرد انجمن های علمی در نظام علمی و تحقیقاتی کشور موضوع اصلی این مقاله است.منظور از انجمن علمی نوعی نهاد مستقل است که از به هم پیوستن یا اجتماع آگاهانه و داوطلبانه ی اصحاب یک رشته علمی پدید می آید تا از طریق تعامل آزاد خردمندانه و به دور از سلطه بتواند بین صاحبان هر تخصص زمینه لازم را برای پیشبرد علم و تنظیم و ترویج اصول و قواعد علمی جمعی یا اخلاق کار و فعالیت و پیوند علم و عمل در آن رشت...

متن کامل

اخلاق در سیاست جهانی

چکیده: امروزه اکتشافات فضایی این مکان را به وجود آورده است که ما بتوانیم از نقطه ای خارج از کره زمین به آن نکاه کنیم و زمین را واقعاً به صورت یک جهان واحد ببینم. امروز تقریباً زندگی هیچ فردی از افراد بشر کاملاً مستقل از زندگی دیگری نیست. امروز بگونه ای است که زندگی همه ساکنان زمین به نوعی به هم گره خورده است و ما نمی توانیم بگوییم چه چیزی برای کشور ما بهتر است. بلکه باید بیاندیشیم چه چیز...

15 صفحه اول

علم، اخلاق، سیاست

پیش از آن که روش و رویکرد خودم را برای درک این مقوله و ابعاد مختلف آن ارائه دهم و در این باب که این چرخش اخلاقی چه معنایی دارد و پیامدها و تبعاتش برای حوزه های معرفتی و از جمله علوم اجتماعی چیست، به بحث بپردازم، لازم است متذکر شوم که چرخش اخلاقی چیزی فراتر از تطور و تحول در حوزه معرفت و علوم اجتماعی است؛ یعنی صرفاً ناظر به یک تحول روش شناسانه و معرفت شناسانه در حوزه های معرفت نیست.) چرخش به سوی...

متن کامل

آشنایی با کارکردهای انجمنهای علمی دانشجویی و مقایسه عملکرد انجمنهای رشته‌های مهندسی با سایر رشته‌ها

 هدف اصلی از اجرای این پژوهش آشنایی با کارکردهای گوناگون انجمنهای علمی دانشجویی دانشگاه اصفهان در پنج حیطه‌ علمی، پژوهشی، نشر و مدیریت دانش، جامعه‌پذیری و کارآفرینی است. هدف دیگر این پژوهش مقایسه‌ کارکرد انجمنهای علمی دانشجویی رشته‌های علوم و مهندسی با سایر رشته‌هاست. جامعه آماری این پژوهش شامل اعضای فعال، اعضای هیئت مدیره انجمنهای علمی دانشجویی و نیز معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه اصفهان بودند...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 2

صفحات  83- 110

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023