صعودی سالم: رویکرد نقد مراقبتی

ارزیابی انتقادی، به‏‏منزلة فرایندی فعال و سازمان‏دهی‏شده، طی چند دهۀ اخیر، به فعالیتی ضروری برای درک بهتر متون علمی و شفاف‏سازی اهداف، نکات برجسته، و نتایج و هم‏چنین پویایی مطالعات بدل گشته‏ است. این فعالیت اما اغلب با خرده‏گیری، ایرادجویی‏های تلخ، و گاه سوگیری‏های تند هم‌راه می‏شود که تأثیرگذاری آن را تا حد زیادی کاهش می‏دهد. ارزیابی انتقادی یکی از مؤلفه‏ها یا کارکردهای تفکر انتقادی است. تفکر انتقادی، بیش از آن‏که به‏معنای جست‏وجوی ایرادها باشد، درپیِِ نگاه به موضوع از زاویۀ متفاوت است. متأسفانه، یکی از مشکلات رایج ارزیابی انتقادی تمرکز بیش‌ ‌از‌اندازه بر فرایندهای منطقیِ نقد و جداسازی منطق از عواطف است. در این مطالعه می‏کوشیم امکان ارائة رویکردی شناختی ‏ـ عاطفی به نقد را بررسی کنیم و به این سؤال پاسخ دهیم که در فعالیت شناختی و ناخوشایند نقد تا چه حد می‏توان مؤلفه‏های عاطفی را در نظر گرفت؟ ضرورت توجه به مؤلفه‏های عاطفی و ارزشی در حینِ فرایند نقد چیست؟ و در‌این‌میان چگونه می‏توان میان تفکر انتقادی و تفکر مراقبتی ارتباط برقرار کرد؟ در پاسخ به این سؤالات، ضمن توصیف تفکر انتقادی و مراقبتی و مؤلفه‏های آن، ایدۀ نقد مراقبتی را مطرح خواهیم ساخت.