ضرورت آینده پژوهی در فقه اسلامی

آینده‌‌پژوهی یکی از علوم جدید و میان‌رشته‌ای است که جزو علوم و فناوری‌های نرم طبقه‌بندی می‌شود. آینده‌پژوهی را علم و هنر کشف و شکل بخشیدن آینده تعریف کرده‌اند. تاکنون مطالعات آینده‌پژوهی در حوزه‌های مختلفی از جمله فناوری، اقتصاد، سیاست و... انجام شده است و کارشناسان روش‌های مختلف را در حوزه‌های مربوطه شناسایی و معرفی کرده‌اند. از طرفی تغییرات در جهان به قدری وسیع است که همگام شدن با آن کاری بسیار سخت و دشوار است، و ضرورت دارد که در هر زمینه‌ای از قبل به آینده‌ توجه داشته باشیم تا برای رویارویی با آن برنامه‌ریزی کنیم. از طرف دیگر، علم فقه بخش عظیمی از هویت خویش را از گذشته می‌گیرد. این نگاه به گذشته در بعضی مواقع موجب گذشته‌گرایی و دوری از زمان حال و آینده می‌شود و فقه را در موضع انفعال قرار می‌دهد. به همین دلیل تمام تلاش ما این است که عنصر آینده پژوهی را وارد علم فقه کنیم تا تصمیم گیران حوزه‌ فقه با تغییرات آینده برخورد پیش‌دستانه داشته باشند. با این فرض در مقاله حاضر سعی شده است که این علم میان‌رشته‌ای با فقه ترکیب شود و مفاهیم و روش‌های آن به صورت کلی مفهوم‌سازی و معادل‌سازی شود. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است.