طراحی و تبیین مدل پذیرش و عرضه سهام شرکت‌ها برای نیل به توسعه بورس اوراق بهادار مبتنی بر سند چشم‌انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران

ایفای نقش مؤثر بورس اوراق بهادار در توسعه اقتصادی و هم­چنین تحقق اهداف اقتصادی سند چشم‌انداز، ارائه مدلی مناسب از نحوه پذیرش و جذب شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار و هم­چنین چگونگی ایجاد تقاضای سرمایه‌گذاری برای عرضه اولیه سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده را ایجاب می‌نماید. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده‌ها توصیفی و از نوع پیمایشی بود، ازنظر نوع داده­های موردنیاز آمیخته(کمی-کیفی) و از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دو بخش کیفی شامل ده نفر از اساتید دانشگاهی، خبرگان اقتصادی-مالی و بازاریابی که به روش هدفمند انتخاب شدند و  فعالان بازار سرمایه که از میان آن‌ها با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه­گیری تصادفی 384 نفر به­عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده­ها بر اساس بررسی مدارک و اسناد، مصاحبه اولیه با خبرگان و پرسشنامه صورت گرفت. پرسش­نامه محقق ساخته بسته 52 سؤالی استفاده شد که به ‌اندازه­گیری ابعاد اقدامات پیش از عرضه، الزامات پس از عرضه، عرضه اولیه موفق سهام، پذیرش سهام، نقد شوندگی سهم و توسعه بورس اوراق بهادار پرداخت. روایی سؤالات مصاحبه توسط نظرسنجی از خبرگان تأیید گشت (روایی محتوا)؛ درحالی‌که برای بررسی روایی سؤالات پرسشنامه از روایی سازه در دو بخش روایی همگرا و واگرا استفاده شد. هم­چنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ  بررسی گشت که نتایج روایی و پایایی، هر دو قابل‌قبول بود. از سوی دیگر، بررسی ‌و تحلیل داده‌های کیفی با استفاده از کدگذاری و تحلیل محتوا انجام شد و بررسی‌وتحلیل داده‌های کمی نیز با آزمون همبستگی توسط نرم‌افزار SPSS و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار Smart PLS صورت پذیرفت. نتایج تحقیق نشان داد در بخش عرضه، برگزاری نشست معارفه و اطلاع‌رسانی مناسب؛ تبلیغات عرضه اولیه اوراق بهادار؛ تعیین زمان مناسب عرضه اولیه؛ قیمت‌گذاری مناسب از عوامل مؤثر بر اقدامات پیش از عرضه سهام و مدیریت نقد شوندگی سهم، مدیریت نوسان سهم و نوآوری در ارائه ابزارهای مشتقه از عوامل مؤثر بر الزامات پس از عرضه سهام در بورس اوراق بهادار می­باشند؛ با توجه به مؤلفه‌های شناسایی‌شده مدلی در زمینه پذیرش و عرضه سهام شرکت‌ها برای نیل به توسعه بورس اوراق بهادار مبتنی بر سند چشم‌انداز 1404 ارائه شد که معیارهای برازش مدل نیز قابل‌قبول بود. همچنین آزمون بخش عرضه مدل نشان داد اقدامات پیش از عرضه و الزامات پس از عرضه بر عرضه اولیه موفق سهام در بورس اوراق بهادار تأثیر دارد؛ عرضه اولیه موفق سهام بر توسعه بورس اوراق بهادار تأثیر دارد؛ پذیرش سهام بر توسعه بورس اوراق بهادار تأثیر دارد؛ نقدشوندگی بازار بر عرضه اولیه موفق سهام در بورس اوراق بهادار تأثیر دارد؛ نقدشوندگی بازار بر توسعه بورس اوراق بهادار تأثیر دارد.