عوامل موثر بر آلودگی هوا در استان های ایران با تاکید بر سرمایه اجتماعی

زمینه و هدف :عوامل متعددی بر آلودگی هوا تاثیر دارند. در این بین متغیرهای غیراقتصادی از جمله سرمایه اجتماعی نیز می­توانند نقش مهمی بر کاهش آلودگی هوا داشته باشند. در این مطالعه سعی شده است میزان اثرگذاری عوامل مختلف بر میزان انتشار دی اکسید کربن در استان­های ایران بررسی و مقایسه گردد. روش بررسی : در این مطالعه انتشار گاز دی اکسید کربن به عنوان شاخص آلودگی هوا در نظر گرفته می شود. در این راستا، با استفاده از روش داده­های پانل برای داده های سال­های 1385 تا 1393 در استان­های ایران، به بررسی عوامل موثر بر انتشار دی­اکسید­کربن می­پردازیم. با استفاده از چارچوب مدل داده­های پانل، ابتدا از آزمون­های مرتبط برای تعیین استفاده از روش اثرات یا تصادفی بهره­گیری می­شود. پس از تعیین دقیق روش مورد استفاده، متغیرهای استاندارد شده در مدل وارد می­شوند و بررسی در مورد میزان تاثیر آن بر انتشار دی­اکسید­کربن انجام می­گیرد. شایان ذکر است که متغیر سرمایه اجتماعی به صورت ترکیبی استخراج و به همراه متغیر جمعیت، ارزش افزوده، نرخ اشتغال و بهره­وری نیز در مدل مورد استفاده قرار می­گیرد. یافته ها: نتایج حاصل از تخمین مدل  نشان می­دهد متغیرهای جمعیت، ارزش افزوده و نرخ اشتغال به ترتیب دارای بیشترین اثر مثبت (افزایشی) بر انتشار دی اکسید کربن هستند. هم­چنین بهره­وری نیروی­کار و سرمایه اجتماعیدارای بیشترین اثر منفی(کاهشی)بر انتشار دی­اکسید­کربن در سطح استان­های کشور می­باشند. سرمایه اجتماعی با ضریب (082/0-) رابطه غیرمستقیم و معنی­دار با آلودگی هوا دارد که این یافته به نقش سرمایه اجتماعی به عنوان یک متغیر کاهنده آلودگی هوا در کشور اشاره دارد. نتیجه گیری: میزان اثرگذاری سرمایه اجتماعی بر میزان انتشار دی­اکسید­کربن در استان­های ایران در مقایسه با سایر متغیرهای به کار­رفته در مدل کم­تر است. لذا به منظور کاهش مشکل آلودگی هوا، بالابردن آگاهی عمومی شهروندان در ارتباط با چگونگی حفظ محیط­زیست و هم­چنین به کارگیری تکنولوژی کاراتر توصیه شده است.