قرائتی تاریخی از تفسیر به رأی و مقایسه‌ی آن با دیدگاه مفسر المیزان

یکی از راه‌های درک گزاره‌های تاریخی شناخت دقیق گفتمانی است که این گزاره‌ها در آن تولید شده‌اند؛ به تعبیر بهتر، فهم گزاره‌ها در افق تاریخی آن‌ها.از مشهورترین گزاره‌های تاریخی‌ای که همواره معنای آن‌ها محل مناقشه بوده است، حدیث‌ها درباره‌ی تفسیر به رأی است.این مقاله، در ابتداف دیدگاه علامه طباطبایی را درباره‌ی تفسیر به رأی بررسی می‌کند، سپس با خوانشی تاریخی از مفهوم تفسیر به رأی، که با واکاوی گفتمان مسلمانان سده‌های نخست هجری انجام شده است، برای فهم معنای رأی تفسیری در افق تاریخی آن تلاش می‌کند.پس از آن، نویسنده این خوانش تاریخی را با دیدگاه علامه طباطبایی درباره‌ی تفسیر به رأی مقایسه می‌کند و نشان می‌دهد که دیدگاه ایشان با خوانش تاریخی از تفسیر به رأی چندان سنخیت ندارد.به نظر می‌رسد دیدگاه ایشان درباره‌ی مقوله‌ی رأی تفسیری بیشتر از اندیشه‌ی محوری ایشان درباره‌ی تفسیر قرآن به قرآن متأثر است.برای دستیابی به هدف مقاله گزارش‌ها درباره‌ی تفسیر به رأی در منابع اسلامی، اعم از شیعه و سنی، و همچنین دیدگاه علامه طباطبایی بر اساس آثار وی بررسی شده است.