مبانی اختصاصی تفسیر علمی از قرآن کریم

نویسنده

چکیده مقاله:

تفسیر علمی یکی از روش‌های تفسیری درازدامنی است که در دوره معاصر به یک جریان تفسیری جدی با نگاشته‌های متعدد تبدیل شده است. این جریان تفسیری، همواره موافقان و مخالفان سرسختی داشته است که از جهات گوناگون بر استواری یا نااستواری آن پای فشرده‌اند، اما در این نزاع هر یک از طرفین کمتر به مبانی توجه داشته‌اند. در این مقاله شش مبنای اختصاصی مفسران علمی شناسایی شده است. مفسران علمی به اشتراک قلمرو علم و قرآن حداقل در بخشی از آیات، هم‌سویی قرآن و علم در بیان اطلاعات هستی‌شناختی، پرداختن استطرادی قرآن به علم، واقع‌نما بودن زبان قرآن در گزاره‌های هستی‌شناختی در مقابل انگیزشی و عرفی بودن زبان آن، واقع‌نما بودن علم و لذا معتبر بودن آن برای تفسیر آیات الهی و دقیق‌تر بودن فهمی علمی از آیات قرآن که ضرورت این روش تفسیری را به دنبال دارد، باور دارند. این البته نگاهی حداقلی به تفسیر علمی است که شماری از مفسران علمی تلقی‌ای بس فراتر به آن دارند. در این مقاله با تبیین این مبانی، باورمندی مفسران علمی به آن نشان داده شده است؛ هم‌چنان که برخی اختلاف‌نظرها درخصوص آن نیز طرح شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تفسیر علمی قرآن کریم

آیا قرآن مشتمل برهمه‌ی علوم و وظیفه‌ی مفسّر استخراج آنها ازقرآن است؟ در پاسخ به این پرسش سه دیدگاه مطرح شده است. برخی قرآن را حاوی همه‌ی علوم اعمِّ از تجربی، عقلی، اخلاقی و ... دانسته‌اند. از این منظر باید کوشید و این علوم را از قرآن استخراج نمود. براین اساس، برخی کوشیده اند دستاوردها‌ی علوم گوناگون را با مضامین آیات قرآنی تطبیق دهند. دسته­ای دیگر بر این باورند که قرآن کتاب هدایت، تربیت و به ک...

متن کامل

مبانی تفسیر انفسی قرآن کریم

چکیده: مفسّران قرآن کریم، فراخور اندیشه و سواد علمی خود به تفسیرآیات پرداخته­اند. پیش‌فرض­هایی که هر مفسر برمی­گزیند، با دیگری متفاوت است.گرایش عرفانی در تفسیر قرآن به اقسامی چون اشاری، باطنی و انفسی تقسیم می­شود. تفسیر انفسی که نمونه اعلای تفسیر عرفانی است از طریق تفکّر در آیات و سعی در عمومی ساختن فهم آن می­کوشد تا با تطبیق آیات قرآن بر انسان به غایت مطلوب خویش که تعالی روح بشر و به فعلیّت رساند...

متن کامل

درآمدی بر مبانی کلامی تفسیر علمی قرآن کریم

خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم به انواع مختلفی از پدیده های طبیعی اشاره کرده و به طور صریح یا غیرصریح برخی از ویژگی های آنها را توصیف می نماید. این امر لزوم اهتمام ویژه به روش تفسیر علمی و تبیین و تنقیح مبانی آن را نشان می دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که برای ارائه هرگونه استنباط علمی صحیح از آیات قرآن می بایست مبانی کلامی خاصی را مد نظر قرار داد. البته این مبانی کلامی تنها...

متن کامل

مبانی رویکرد تاریخی در تفسیر قرآن کریم

قرآن کریم دارای آیات تاریخی فراوانی است که، توجه به تاریخ عصر جاهلی و شناخت شرایط عصر نزول و حوادث صدر اسلام در فهم و تفسیر بسیاری از آیات آن از ضرورت و اهمیت فراوانی برخوردار است. در واقع، آگاهی از تاریخ که قرآن به گونه‌ای اشاره وار از آن یاد کرده، موجب روشنی مفاهیم آیات مربوط به این نوع می‌گردد؛ شناخت آداب و رسوم مختلف عصر جاهلی مانند آداب و رسوم عبادی و مناسک حج، آداب و رسوم اجتماعی و خانواد...

متن کامل

مبانی و شاخصه های تفسیر اجتماعی قرآن کریم

تفسیر اجتماعی را باید یکی از مهم ترین دستاوردهای حوزه تفسیر نگاری در عصر حاضر دانست. شاخصه های اصلی این رویکرد جدید تفسیری- که می توان آنها را مبانی نیز نامید- عبارت اند از : نگاه جامع گرایانه به قرآن، عقل گرایی در تفسیر، تأکید بر هدایتگری قرآن و ساده نویسی در تفسیر.       مبانی پیش گفته به طور مستقیم یا غیر مستقیم موجب بروز برخی ویژگی های دیگر در تفاسیر اجتماعی شده است که از جمله مهم ترین آنه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 1

صفحات  149- 168

تاریخ انتشار 2016-09-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023