مروری بر سازوکارهای مقاومت به فلزهای سنگین در ریزاندامگان و کاربرد آن‌ها در زیست پالایی

یکی از مهم‌ترین مسئله ­های دنیای امروز، آلودگی محیط‌زیست با فلزهای سنگین سمی و خطرناک است. فعالیت‌های انسانی ازجمله استخراج فلزها از معادن و تولید پسماندهای صنعتی باعث انباشتگی بیش‌ازحد فلزهای سنگین در محیط‌زیست شده است که این امر می‌تواند باعث ایجاد اثرهای سمی بر موجودات زنده شود. از سویی، از آنجا که این فلزها تجزیه‌پذیر نیستند، تنها راه پاک‌سازی محیط از این فلزها، خارج کردن آن‌ها از محیط، بازیابی و استفاده دوباره از آن‌ها در صورت امکان است. بدین منظور، یکی از راه‌حل‌های اتخاذ شده برای پاک‌سازی، استفاده از فرایندهای زیستی است. فرایند پاک­سازی زیستی بر اساس برهم‌کنش‌های بین فلزها و ریزاندامگان است. شناسایى ریزاندامگان‌های مقاوم به فلزها نقش مهمى در زمینه رفع آلودگى محیط و پاک‌سازی آن بازی می‌کند. ریزاندامگان‌هایی که در تماس با فلزها قرار می‌گیرند، می‌توانند سازوکارهای مقاومتی گوناگونی را به‌منظور زنده ماندن در محیط دارای فلزها اتخاذ کنند. در این مقاله اثرهای فلزهای سنگین سمی بر ریزاندامگان‎ها، سازوکارهای مقاومت و نیز کاربردهای گوناگون سازوکار‌های مقاومت به فلزها ازجمله انباشتگی زیستی، جذب زیستی، زیست دگرگونی، معدنی‌سازی زیستی و فروشویی زیستی فلزها موردبررسی قرارگرفته است. نتیجه ­ها نشان می‌دهد استفاده از ریزاندامگا‎ن‎ها به‌منظور پاک‌سازی محیط از فلزها و همچنین بازیابی این فلزها، یک راه‌حل طبیعی، پایدار و اقتصادی است و می‌تواند تا درصد بالایی از فلزهای سنگین ارزشمند و سمی مانند نیکل، مس، روی و ... را سمیت‌زدایی و یا استخراج کند.