مروری بر سمیت ارگانی و عوارض بالینی ناشی از زعفران

مقدمه زعفران گیاهی چند ساله متعلق به خانواده زنبق می­باشد که از دیرباز در طب سنتی به عنوان دارویی موثر جهت درمان بیماری­‌های چشمی، سیستم عصبی، گوارشی، کلیوی، قلبی عروقی، تنفسی و تولیدمثلی مورد استفاده می­‌باشد. تحقیقات فارماکولوژیک اثرات آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و آنتی آپوپتوسیس (مرگ پیش بینی شده)  زﻋﻔﺮان و ﻣﻮاد ﻣﻮﺛﺮه آن را نشان داده‌­اند. با این وجود، گزارشاتی مبنی بر اثرات سمی زعفران و مواد موثره آن (کروسین، کروستین، سافرانال) ارائه گردیده است. مطالعه حاضر مروری بر مستندات علمی موجود در زمینه اثرات سمی زعفران و مواد  موثره آن می‌­باشد. مواد و روش‌­ها ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ اثرات سمی و عوارض جانبی زﻋﻔﺮان و مواد موثره آن ﻣﻘﺎﻻت انگلیسی در پایگاه‌­های اطلاعاتی Pubmed، Scopus و Google Scholar با کلمات کلیدیCrocus sativus، saffron،safranal ،toxicity ، crocetin، crocin، picrocrocin موجود تا 2019 میلادی جستجو گردید. یافته­‌ها مطالعه حاضر اطلاعات طبقه­‌بندی شده در مورد اثرات سمیت ارگانی زعفران و مواد موثره آن و همچنین عوارض جانبی آن در انسان ارائه می‌­دهد. نتایج این پژوهش نشان داد دوزهای درمانی زعفران و مواد موثره آن در دوزهای درمانی در مطالعات بالینی و تجربی عوارض سمی ایجاد نمی­‌کنند. نتیجه­‌گیری با توجه به محدودیت­‌های مطالعات انجام شده در زمینه اثرات سمی زعفران و مواد موثره آن در انسان، ایمنی این گیاه نامشخص است. لذا پرهیز از مصرف دوزهای بالای آن به خصوص در زنان باردار اکیدا توصیه می‌­گردد.