مطالعۀ تأثیر ابعاد فرهنگ شهروندی بر رفتار فرهنگی سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی)

در این پژوهش، رابطۀ فرهنگ سازمانی حاکم و تأثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی را با عملکرد اداری پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در استان مرکزی مطالعه می­شود. بدین­منظور، از پرسشنامۀ فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) شامل ابعاد چهارگانۀ مشارکتی، یکپارچگی، انعطاف‌پذیری و موفقیت در مأموریت، براساس طیف لیکرت و پرسشنامۀ رفتار شهروندی سازمانیاورگانوکانوسکی (1996) استفاده شده است. این پرسشنامه شامل ابعاد پنج‌گانۀ رفتار شهروندی سازمانی شامل 1. نوع‌دوستی، 2. وظیفه‌شناسی، 3. ادب و مهربانی، 4. جوانمردی و 5. فضیلت مدنی است. به‌علت محدودیت جامعۀ آماری، نمونه‌گیری انجام نشد و تحقیق به‌صورت تمام‌شمار انجام گرفت. با توجه به سطح سنجش گویه‌ها و متغیرها و همچنین تعداد نمونه، برای بررسی رابطۀ بین فرهنگ شهروندی و رفتار سازمانی از آزمون کندال استفاده شد و درنهایت نتایج زیر به‌دست آمد: رابطه­ای مستقیم و معنادار بین عملکرد سازمانی و فرهنگ سازمانی وجود دارد؛ از میان مؤلفه‌های ابعاد شهروندی، تأثیر ادب و مهربانی بر مشارکت سازمانی در بالاترین سطح است؛ ابعاد نوع‌دوستی و وجدان، در بیشتر موارد با ابعاد فرهنگ سازمانی رابطۀ معنا‌دار ندارد. از این‌رو، فقط نوع‌دوستی در ثبات و یکپارچگی بعد فرهنگ سازمانی مؤثر است. وجدان نیز در رشد بعد انعطاف‌پذیری فرهنگ سازمانی تأثیرگذار است؛ ابعاد جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه (از ابعاد شهروندی سازمانی) قطعاً موجب رشد همۀ ابعاد مشارکتی شامل ثبات، انعطاف‌پذیری و موفقیت در مأموریت فرهنگ سازمانی می‌شود. نتایج مدل رگرسیون هم نشان می‌دهد که مدل ارائه‌شده تا 14 درصد بیانگر فرهنگ سازمانی است.