مطالعۀ پتانسیل جذب فلزات سنگین به‌وسیلۀ گیاهان آبزی در رودخانۀ دز

به‌منظور ارزیابی گونه‏های گیاهان آبزی به‌عنوان موجودات شاخص در پایش اکوسیستم‏های آبی، هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان تجمع فلزات سنگین روی، مس، کادمیوم و سرب در رسوبات، ریشه، ساقه و برگ گیاهان آبزی Phragmites australis،Myriophyllum spicatum و perfoliatus Potamogeton 2 ایستگاه شمالی و جنوبی رودخانۀ دز است. از هر ایستگاه 3 نمونه رسوب سطحی (تا عمق10 سانتی‏متر) به وزن حدود 700 گرم برداشته و نمونه‏برداری از اندام‏های مختلف گیاهان انجام شد. برای سنجش فلزات سنگین از دستگاه جذب اتمی مدل (Perkin Elmer4100) استفاده شد و به‌منظور حصول اطمینان از درستی نتایج به‌دست‌آمده برای داده‏های بافت گیاهان از مادۀ مرجع 3-DORM استفاده شد. نتایج نشان داد که فلز روی و کادمیوم به‌ترتیب بیشترین و کمترین تجمع را در رسوب ایستگاه‏های مطالعه‌شده داشته و میزان آنها از 33/55 ±67/270 تا 22/50 ±33/240 و 09/0 ±10/1 تا 06/0 ±60/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک متغیر بود. الگوی تجمع فلزات مطالعه‌شده به‌ترتیب روی> مس> سرب> کادمیوم بود. در گیاه حاشیه‏ای نی بیشترین تجمع فلز روی در ریشه 22/60±45/300، برای گیاه غوطه‌ور مریوفایلوم در ساقه 66/20±43/104 و پوتاموژتون در برگ 44/21 ±35/122میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک مشاهده شد. نتایج بیانگر این نکته بود که هر سه گیاه پتانسیل جذب فلزات سنگین را داشتند و برای هر عنصر انتخابی عمل کردند و می‏توان از آنها برای پایش محیط استفاده کرد. ‌