مقاله کوتاه: نردشیر یا نردِ شیر چیست؟

شاهنامه متنی منحصر به فرد است که به خاطر کهنگی زبان و فضای سرایش و دایرة وسیع واژگانی به خصوص واژگان نادر و خاص گاه کاتبان و مصححان را به چالش کشیده و لغزشگاه آنان گردیده‌است. در یکی از ابیات شاهنامه در داستان هنرنمایی زال نزد منوچهر بیت زیر آمده‌است: بینداخت و بگذاشت بر نرد شیر هم اندر تگ اسپ یک چوبه تیر البته این بیت در طبع‌های دیگر عموماً به جای وجه نردشیر یا نردِ شیر، وجه مانوس«نره شیر» را مضبوط داشته‌اند. سوای این بحث که وجه اصح کدام یک از وجوه مسطور در نسخه‌هاست، گزارش و شرح شاهنامه‌پژوهان از این وجوه و به تبع آن از این بیت نیز ناصواب نمودار گردیده‌است. تمام ناسخان و مصححانی که وجه نره شیر را برای متن و شرح خود اختیار کرده‌اند، از یک نکتة زبانی مهم مغفول مانده‌اند و آن اینکه «شیر» در معنای حیوان درنده با یاء مجهول قرائت می‌شده‌ و شعرای متقدم آن را با «تیر» که با یاء معلوم بوده‌است، قافیه نمی‌کردند. حتی کسانی که نرد شیر را اختیار کرده و شیر را در معنای بزرگ یا نشانه‌ای از شمایل شیر در میدان سوار پنداشته‌اند، نیز همین خطا را کرده‌اند، زیرا به هر روی واژة قافیه را شیر مفروض داشته‌اند. نردشیر همان شیردار یعنی درختی (دار) که شیر (صمغ و شیره) دارد که نمونه‌هایی چون شجر الملحب، لبنی و حلیب در ذیل آن می‌گنجد. این درخت در داستان سیاوش نیز آمده و به غلط به سبزنرد گشتگی یافته-است.