مقایسه ترکیب‌های شیمیائی اسانس برگ‌های درخت .(Poir) Spach Pterocarya fraxinifolia در مراحل مختلف فنولوژی در منطقه گیلان

جنس "لرگ" (Pterocarya Kunth) متعلق به خانواده گردو (Juglandaceae)، دارای گونه‌های درختی متعددی است که تاکنون بالغ بر 15 گونه از این جنس در جهان و تنها یک گونه از ایران گزارش شده ‌است. در این تحقیق ترکیب‌های شیمیائی اسانس برگ‌های درخت "لرگ" ((Poir) Spach Pterocarya fraxinifolia ( در مراحل مختلف فنولوژی مورد بررسی قرار گرفته‌ است. برگ‌های این گیاه در سه مرحله مختلف رویشی در بهار و تابستان سال 1392 از گستره رویشگاه‌های طبیعی (واقع در گیلان)، جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاه خشک شدند و به روش تقطیر و استخراج با بخار همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس‌گیری شدند. برای شناسائی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل‌ شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. راندمان اسانس برگ‌ها در اردیبهشت، تیر و شهریورماه به‌ترتیب 2/0 درصد، 18/0 درصد و 2/0 درصد وزنی/وزنی بدست آمد. تعداد 10 ترکیب شیمیائی در اسانس برگ‌های اردیبهشت‌ماه، 35 ترکیب در اسانس برگ‌های تیرماه و 22 ترکیب در اسانس برگ‌های شهریورماه گیاه لرگ شناسائی شدند. اجزای اصلی اسانس برگ‌های اردیبهشت‌ماه شامل: 3، 7-گوئیدین (32/27 درصد)، ویریدیفلورن (58/21 درصد)، آلفا-کورکومین (44/8 درصد)، ویریدیفلورول (22/7 درصد) و زینجی‌برن (37/5 درصد) بودند. بیشترین ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس برگ‌های تیرماه شامل: آلفا-کورکومین (44/16 درصد)، ویریدیفلورن (95/11 درصد)، زینجی‌برن (44/9 درصد)، فیتول (16/9 درصد)، هگزا‌دکانوئیک اسید (92/5 درصد)، ویریدیفلورول (51/5 درصد) و 3، 7-گوئیدین (84/4 درصد) بودند. افزون براین عمده ترکیب‌های شیمیائی اسانس برگ‌های شهریورماه شامل: ویریدیفلورن (29/26 درصد)، ترانس-کاریوفیلن (63/12 درصد)، 2-نورپینین (97/8 درصد)، ویریدیفلورول (78/8 درصد)، اسپاتولنول (82/7 درصد) و زینجی‌برن (65/6 درصد) بودند. بخش عمده ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس برگ‌های اردیبهشت‌ماه، سسکوئی‌ترپن‌های اکسیژن‌دار بودند. درحالی‌که بیشترین قسمت اصلی ترکیب‌های شیمیائی اسانس برگ‌های تیرماه، مربوط به سسکوئی‌ترپن‌های هیدروکربنی بود.