مقایسه ویژگیهای تشریحی و بافت شناسی اندام وومرونازال در دو مار غیرسمی Eirenis collaris و Typhlops vermicularis

اندام وومرونازال در مارها از نمو بسیاری برخوردار است و در جفت یابی و شکار صید نقش دارد. برای پی بردن به ویژگیهای هیستومورفومتری این ساختار تعداد 5 نمونه از گونۀ Eirenis collaris و 6 نمونه از گونۀ Typhlops vermicularis، از زیستگاه طبیعی جمع آوری شدند. پس از مطالعات بیومتری و تشریحی، تنها سر مارها برای مطالعات بافت شناسی آماده گردیدند. بررسیهای تشریحی و بافتی نشان داد که در این گونه‌ها اندام وومرونازال شامل یک جفت ساختار لوله-مانند است که در سقف دهان و زیر حفرۀ بینی قرار می‌گیرد و از طریق کانالی در کام با حفرۀ دهانی در ارتباط است ولی هیچ ارتباطی بین آن و حفرۀ بینی دیده نمی‌شود. دیوارۀ این اندام توسط سه نوع اپی‌تلیوم (حسی، غیرحسی و بینابینی) مفروش می‌گردد. با وجود تشابهات بسیاری که بین اندام وومرونازال این دو گونه مشاهده شد تفاوت‌هایی نیز بین آنها وجود دارد. ابتدا اینکه اندازۀ این اندام در E. collaris بزرگتر بوده و برخلاف گونۀ T. vermicularis غضروف تیغۀ بینی در کپسول این اندام مشارکت نمی‌کند. همچنین اپی‌تلیوم حسی در E. collaris از تعداد لایه‌های سلولی بیشتری تشکیل می‌شود و مرز مشخصی بین سلولهای راسی و زیرین وجود دارد. به علاوه، اپی‌تلیوم غیرحسی روی جسم قارچی در هر دو گونه مژه دار ولی در E. collaris از نوع مکعبی مطبق و در T. vermicularisاستوانه‌ای ساده است. بطور کلی، این تحقیق نشان داد که اندام وومرونازال در E. collaris از نمو بیشتری از همتای خود در T.vermicularis دارد که این تفاوت در سبک زندگی آنها نیز منعکس می‌گردد.