مقایسۀ مقامات سلوکی توکل، رضا و تسلیم در مکتب و ادبیات عرفان با تکیه بر مثنوی‌های عطار نیشابوری
نویسندگان
چکیده مقاله:
یکی از مباحث بسیار مهم در عرفان عملی، مقاماتی است که سالک باید در طریق وصول به حق، طی کند. عرفا اعتقاد دارند انسان برای رسیدن به قلۀ رفیع معرفت، باید مراتب طریقت را به طور اکمل و اتمّ در وجود خود کسب کند. هدف پژوهش این است که با استفاده از برداشتهای استدلالی و روش توصیفی و تحلیلی، بینش عرفا و به ویژه عطار نیشابوری به مقامات سهگانۀ توکل، رضا و تسلیم را مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. در نگاه عرفا و عطار، راز جاودانگی و غلبه بر نفس امّاره و رسیدن به مقام فناء فی الله و بقاء بالله در متحلّی شدن به مراتب وجودی توکل، رضا و تسلیم و سر باختن در درگاه حضرت احدیّت است. در جهانبینی مکتب عرفان و عطار شباهتهایی بین این مقامات سهگانه وجود دارد. از دیدگاه آنها، مقام تسلیم از مقام توکل و رضا بالاتر است؛ چون در توکل، خواستۀ سالک در اولویت است، در رضا سالک خواستۀ الهی را اصل قرار میدهد؛ ولی در تسلیم، خواستن و خوشایند بودن برای سالک مطرح نیست؛ مقامی است که سالک از قضای الهی استقبال میکند، تسلیم مقدّرات الهی میگردد و همۀ هستی خود را به خدا میسپارد.
منابع مشابه
مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure
کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...
متن کاملجایگاه زن در عرفان و تصوف اسلامی (با تکیه بر آثار سنایی، عطار و جامی)
زن به عنوان نیمی از جامعه ی انسانی در پژوهش های نوین، جایگاهی ویژه دارد. نظر به دگرگونی عمده ای که در نگرش به این عنصر برجسته ی اجتماعی در عصر حاضر به وجود آمده، مطالعه ی دیدگاه های طبقات گوناگون جامعه در خصوص زن برای شناخت جامع و دقیق تر او امری ضروری است. صوفیه (عرفا) به دلیل جایگاهی والا و مثبت که در میان طبقات جامعه دارند، دیدگاهشان از اهمیتی ویژه برخوردار است. در این مقاله تلاش می شو...
متن کاملعطار نیشابوری و میراث فکری وی در آسیای مرکزی بررسی تأثیر میراث فکری عطار نیشابوری در ازبکستان با تکیه بر آثار امیرعلیشیر نوایی
متن کامل
روایت کُردی داستان «شیخ صنعان» و مقایسۀ آن با روایت عطار نیشابوری
داستان شیخ صنعان از جمله داستان‌هایی است که در ادبیات ایران پیوسته مورد توجه بوده است و شاعرانی چون عطار آن را به نظم درآورده‌ا‌ند. شاعران کُرد نیز چندین بار این داستان را ترجمه و بازآفرینی کرده‌اند که نمونۀ قابل توجه آن، منظومۀ «شیخ صنعان» به گویش گورانی از سراینده‌ای ناشناس است. از آنجا که تطبیق آثار ادبی در زبانهای مختلف یکی از راه‌های شناخت دقیق ویژگی‌های فکری، فرهنگی، ذوقی و عاطفی اقوام ص...
متن کاملجایگاه زن در عرفان و تصوف اسلامی (با تکیه بر آثار سنایی، عطار و جامی)
زن به عنوان نیمی از جامعه ی انسانی در پژوهش های نوین، جایگاهی ویژه دارد. نظر به دگرگونی عمده ای که در نگرش به این عنصر برجسته ی اجتماعی در عصر حاضر به وجود آمده، مطالعه ی دیدگاه های طبقات گوناگون جامعه در خصوص زن برای شناخت جامع و دقیق تر او امری ضروری است. صوفیه (عرفا) به دلیل جایگاهی والا و مثبت که در میان طبقات جامعه دارند، دیدگاهشان از اهمیتی ویژه برخوردار است. در این مقاله تلاش می شو...
متن کاملمنازل و مقامات سالکان در نظریة سلوکی امام خمینی(س)
اامام خمینی گرچه همانند بسیاری عارفان دیگر در هیچ‌یک از آثار خود به‌طور اختصاصی و جداگانه از منازل و مقامات در سیر و سلوک سخن نگفته‌اند؛ اما در سراسر آثار خود به این موضوع مهم و اساسی توجه ویژه داشته و ضمن توضیح و تشریح برخی منازل و مقا‌م‌ها، به نقد بعضی نظریات سلوکی چند تن از عارفان بزرگ پرداخته و آرای اختصاصی خود را مطرح نموده‌اند. این مقاله به بررسی و سامان دهی نظریات امام حول ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره None
صفحات 72- 47
تاریخ انتشار 2018-06
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023