موتیف القدس و دلالاته فی شعر الجواهری

نویسندگان

چکیده مقاله:

إن مدینة القدس الشریف تتمتع بمکانة خاصّة فی شعر الجواهری وقد تکررت هذه المفردة ذاتها وأسماؤها الأخری مثل «أورشلیم» و«بیت المقدس» و«مهبط الرسل» عدة مرات فی دیوانه مما یعنی أنّها أصبحت موتیفاً وإن اختلفت الأحداث والقضایا التی تطرق شاعرنا من خلالها إلی القدس الشریف. والموتیف هو لفظة أو جملة أو فکرة أو موضوع متکرّر فی النتاج الأدبی من أجل تطویر فکرة النص، وهذا التکرار یمنحه قیمة ومعنی ودلالة. ویعد من الظواهر التی تستخدم لفهم النتاج الأدبی من خلال ما یترکه هذا التکرار من أثر انفعالی فی نفس المتلقی وما یحمل فی ثنایاه من دلالات نفسیة وانفعالیة. وتحولت الأمکنة الواقعیة بأبعادها التاریخیة والدینیة إلی علامات مرجعیة فی فلسطینیات الجواهری وأصبحت محطات وعلامات تحمل دلالات رمزیة ترتبط بالوجود الفلسطینی فی هذه البقعة الإسلامیة فباتت القدس رمزاً للمسلوب والمنکوب، وأصبحت للإنسان العربی والإسلامی مرشدة توجّهه إلی الطریق الصواب وتحرضه علی الأخذ بالثأر لفلسطین ودحر المحتل. ومن النتائج التی توصل إلیها البحث هی أن الجواهری تناول صوراً عدیدة للقدس الشریف لتسلیط الضوء علی معاناة الفلسطینیین من جراء الاحتلال الصهیونی وذلک لتثویر الشعوب العربیة والإسلامیة، وتحریضهم علی مقارعة العدو الصهیونی، مستخدماً مختلف الصور البیانیة الموحیة بما فیها التشبیه والاستعارة والمجاز، ورموزاً ذات دلالات إسلامیة وعربیة وشتی أسالیب الإنشاء والتعبیر مثل الاستفهام الانکاری والتکرار. کما أنه رسم عبر تکراره موتیف القدس لوحات فنیّة وجعل المتتبّع لشعره یعیش الأحداث التأریخیة التی مرت بالمدینة. وتهدف هذه الدراسة التی اعتمدت الأسلوب الوصفی التحلیلی، إلی رصد ودراسة استدعاء مدینة القدس ودلالاتها فی تجربة الجواهری والمضامین التی جاء بها فی شعره بما فیها تمجید النضال والمقاومة، وتبیین أسباب الهزائم العربیة.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 31

صفحات  108- 89

تاریخ انتشار 2018-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023