ناصر قاسمی رزوه

عضو هیات علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران

[ 1 ] - بررسی تطبیقی اسطوره‌های دینی در شعر خلیل حاوی و احمد شاملو

چکیده یکی از نمودهای وحدت اندیشۀ بشر، اساطیر و مفاهیم اسطوره­ای است که به دلیل ترکیب شدن بن‌مایه‌های آن با ناخودآگاه جمعی، در نزد شاعرانی که دارای نگرش‌های فلسفی، اجتماعی یا فکری و فرهنگی خاصّی هستند،  نمود بیشتری دارد. در واقع اسطوره در نزد این شاعران، پدیده­ای اجتماعی با زبان سمبولیک است که به شکل یک نظام فرهنگی جهان‌شمول درآمده است. خلیل حاوی و احمد شاملو از جمله این شاعران هستند که حجم وسیع...

[ 2 ] - چیرگی فراخود بر خود در نمایشنامه عراضه الخصوم و پردازش روانکاوانه شخصیت اصلی «ام سلیم»

نقد روان‌کاوانه یکی از رویکردهای نقد ادبی است که حدود یک قرن از عمر آن می‌گذرد. در این رویکرد نقدی، اثر ادبی از منظر روان‌شناسی نقد و تحلیل می‌شود. یکی از نمایشنامه‌های عربی که قابلیت خوانشِ روانکاوانه را دارد نمایشنامه "عراضة الخصوم" نوشته‌ی "علی عقلة عرسان" ادیب سرشناس سوری (1940م) است. در این نمایشنامه شخصیت "ام‌سلیم" جهت دست‌یابی به اهدافش، کُنش و واکنش‌های فراوانی از خود نشان می‌دهد که بسیار...

[ 3 ] - الشعر القصصی عند خلیل مطران فی مرآة النقد الاجتماعی

الشعر القصصی هو شعر یروی أحداث معینة مصوغة علی شکل قصة، وهو الذی یذکر الوقائع والحوادث فی ثوب القصة، وکان خلیل مطران رائداً من روّاد التجدید فی الشعر العربی الحدیث، ومن المظاهر الجدیدة التی قام بها مطران هو الشعر القصصی المتمیّز. وهذه المقالة تهدف إلى الکشف عن القصة فی شعر مطران من خلال التتبع فی أشهر قصائده، ورصد أهدافه من وراء هذه الأشعار ببعدیها التاریخی والاجتماعی بالاستعانة من منهج النقد الاج...

[ 5 ] - واکاوی چالش‌های برابریابی در ترجمة فرهنگ‌های تخصصی چندزبانه بر اساس ترجمة فرهنگ سه‌زبانة معجم المصطلحات الإقتصادیة والمالیة اثر دکتر مصطفی هنّی

این پژوهش با رویکرد تحلیلی ـ توصیفی به بررسی مهم‌ترین چالش‌های برابریابی در ترجمة فرهنگ ‌لغات و اصطلاحات تخصصی چندزبانه می‌پردازد. واکاوی این چالش‌ها از رهگذر ترجمة فرهنگ اصطلاحات تخصصیِ فرانسه‌ ـ انگلیسی ـ عربی معجم المصطلحات الإقتصادیةوالمالیة اثر دکتر مصطفی هنّی به زبان فارسی، از سوی نگارندگان این اثر حاصل شده‌است. چالش‌ها در این پژوهش به دو بخش تخصصی و عمومی دسته‌بندی گردیده‌است. آسیب‌ها و چا...

[ 6 ] - نقش کوفیان در شکل گیری واقعۀ کربلا از منظر شعر فارسی و عربی

از عوامل اصلی پیدایش واقعۀ عظیم و دردناک کربلا که طبیعتاً در شعر عاشورایی‌سرایان دیده می‌شود، مسأله کوفه و ویژگی‌های مردم این شهر می‌باشد. اگرچه این موضوع، قبل از واقعه عاشورا نیز مورد توجه بوده است اما در شهادت امام حسین(ع) و اصحاب ایشان جلوۀ نمایان‌تری دارد. از مهمترین دوره‌های ادبی جامعۀ عرب، که در آن به واقعۀ کربلا توجه ویژه‌ای شده، عصر عباسی است. نزد فارسی‌زبانان نیز، از مهم-ترین دوره‌هایی ...

[ 11 ] - موتیف القدس و دلالاته فی شعر الجواهری

إن مدینة القدس الشریف تتمتع بمکانة خاصّة فی شعر الجواهری وقد تکررت هذه المفردة ذاتها وأسماؤها الأخری مثل «أورشلیم» و«بیت المقدس» و«مهبط الرسل» عدة مرات فی دیوانه مما یعنی أنّها أصبحت موتیفاً وإن اختلفت الأحداث والقضایا التی تطرق شاعرنا من خلالها إلی القدس الشریف. والموتیف هو لفظة أو جملة أو فکرة أو موضوع متکرّر فی النتاج الأدبی من أجل تطویر فکرة النص، وهذا التکرار یمنحه قیمة ومعنی ودلالة. ویعد من ا...