هویت تهران در بوف کور صادق هدایت بر پایه‎ی برخی نشانه‎های معماری و شهرسازی (10 تا 14 ه. ق)

در باره‌ی بوف کور صادق هدایت تا کنون نوشته‌های گوناگون پدید آمده است. در برخی از این نوشته‌ها در باره‌ی زمان رخدادهای این رمان نظراتی ارائه شده و از ناهماهنگی تاریخی در این اثر سخن رفته و گاهی انتقاد شده است. هدایت در پاسخ به یکی از همین انتقادها تاکید کرده که این اثر یک رمان تاریخی نیست. بلکه یک خیال‌پردازی تاریخی‌ست که در ذهن راوی شکل گرفته است. تأکید هدایت بر دقت و وسواس او در ساختار رمان مانع از آن است که گمان شود، او به عنصر زمان در این اثر بی‌توجه بوده است. بهترین راه بازشناسی زمان در این داستان، توجه به نشانه‌های موجود در متن است. با دقت در اجزا و عناصر ساختمان این اثر می‌توان سه بازه‌ی زمانی را برای آن بازشناخت. پیش از این، دو دوره از این دوره‌های سه‌گانه در مقالاتی معرفی شده است. در این جستار با تأکید بر نشانه‌هایی از دوره‌ی سوم (دوره‌ی صفویه تا قاجار)، بیست و سه نشانه‌ی «تاریخی ـ فرهنگی» از این دوره، در متن بوف کور بازیابی شده است. وجود عناصری از دوره‌های مختلف تاریخی در متن بوف کور می‌تواند دلیلی دیگر بر سفر ذهنی راوی مغموم و حسرت‌زده‌‌ای باشد که بر ویرانه‌های تاریخی تکه پاره شده نوحه‌سرایی می‌کند.