واکاوی سازه های مؤثر بر دیدگاه اعضای اتحادیۀ تشکل های آب بران دربارۀ توسعۀ مسئولیت های تشکل (مورد مطالعه: حوزۀ پایاب سد درودزن فارس)

امروزه بسیاری از دولت­ها ازجمله ایران دریافته­اند که عامل اصلی رویارویی با بحران­های آب در بخش کشاورزی از نادیده‌انگاشتن بهره­برداران در عرصة مدیریت آب نشئت گرفته است. از این‌رو، به انتقال مدیریت آبیاری از دولت به جوامع محلی در قالب تشکل­های آب­بران توجه شده است. همچنین، واگذاری مسئولیت­ها به تشکل­های آب­بران بدون بررسی دیدگاه‌ها و نظرهای بهره­برداران موجب شکست این­گونه تشکل­ها می‌شود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف واکاوی سازه­های مؤثر بر دیدگاه اعضای اتحادیة تشکل­های آب­بران دربارة توسعة مسئولیت­های تشکل در محدودة کانال اردیبهشت درودزن در استان فارس به روش کمی و با استفاده از فن پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام گرفت. آزمودنی­های این تحقیق شامل 245 نفر از اعضای اتحادیة تشکل­های آب­بران بودند که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی ساده از بین جامعة آماری پژوهش انتخاب شدند. در کل، یافته­های پژوهش نشان داد از بین چهار دسته سازه­های فردی- نگرشی، اجتماعی، زراعی- موقعیتی و اقتصادی، متغیرهای اندازة­­ خانوار، نگرش به سازمان آب و شرکت بهره­برداری، نگرش به وجود روابط عادلانه در تشکل، مدت عضویت فرد در تشکل، سطح تحصیلات، میزان مشارکت در فعالیت­های اجتماعی، میزان مشارکت در فعالیت­های تشکل، رعایت اصول اخلاقی در بین اعضا، میزان استفاده از آب کانال، نوع تشکل، نوع محصولات زراعی و سطح زیر­کشت،­ رابطة معنی­داری با دیدگاه دربارة توسعة مسئولیت­های تشکل داشتند. درضمن، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد درمورد دیدگاه دربارة توسعة مسئولیت­های تشکل، سه متغیر نگرش به وجود روابط عادلانه در تشکل، نگرش به سازمان آب و شرکت بهره‌برداری و میزان استفاده از آب کانال، می‌توانند حدود 36 درصد از تغییرات آن­ را تبیین کنند. در ادامه، با توجه به یافته­های پژوهش، پیشنهادهایی به‌منظور بهبود دیدگاه اعضا دربارة توسعة مسئولیت‌های تشکل ارائه می‌شود.