پدیدارشناسی تجربی زیارت امام‌رضا (ع)

نویسندگان

  • علی یوسفی دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
  • علیرضا کهنسال استادیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
  • غلامرضا صدیق اورعی مربی جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
  • فهیمه مکری‌زاده کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی با علائق جامعه شناسی دین
چکیده مقاله:

زیارت دیدار خودخواستة اماکن مقدس است که ابعاد عینی و ذهنی دارد؛ بعد عینی زیارت متضمن نهادمندی و توجیه‌مندی است. در حالی که نهادمندی زیارت حاصل انجام مکرر عمل زیارت در چارچوب آداب و احکام معین مذهبی است، توجیه‌مندی زیارت عمدتاً شامل مجموعۀ احادیث و روایاتی است که در فضیلت و ثواب زیارت نقل شده و از طریق فرآیندهای پرورش و یادگیری اجتماعی زیارت را توجیه‌پذیر می‌کند. بعد ذهنی زیارت متضمن درونی‌سازی معنای زیارت است که به آگاهی زائر از خارق‌العاده ‌بودن زیارت‌شونده و خضوع در برابر او می‌انجامد. تحلیل پدیدارشناختی تجارب زیارتی شش زائر در مشهد که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند نشان داد که اولاً مناسک زیارت، عقیده به تقدس، عقیده به شفاعت، دلدادگی، خضوع، توسل‌جویی، مناجات و آرامش از موضوعات مرکزی معنای زیارت است که برحسب اشتراک معنا به سه مقولۀ کلی‌تر شامل آداب‌مندی زیارت، عقیده به خارق‌العادگی زیارت‌شونده و جذبه قابل تقسیم است. ثانیاً هرسه مقولۀ معنایی مذکور در همۀ تجارب زیارتی مشارکت‌کنندگان وجود دارد و این اشتراک نشان دهنده پدیدار اجتماعی زیارت است. در مقابل، وجه تفریدی زیارت عمدتاً مربوط به میزان رعایت آداب زیارت، ادراک خارق‌العادگی زیارت‌شونده و میزان جذبه و پیوستگی به اوست.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پدیدارشناسی تجربی زیارت امام رضا (ع)

زیارت دیدار خودخواسته اماکن مقدس است که ابعاد عینی و ذهنی دارد؛ بعد عینی زیارت متضمن نهادمندی و توجیه مندی است. در حالی که نهادمندی زیارت حاصل انجام مکرر عمل زیارت در چارچوب آداب و احکام معین مذهبی است، توجیه مندی زیارت عمدتاً شامل مجموعۀ احادیث و روایاتی است که در فضیلت و ثواب زیارت نقل شده و از طریق فرآیندهای پرورش و یادگیری اجتماعی زیارت را توجیه پذیر می کند. بعد ذهنی زیارت متضمن درونی سازی م...

متن کامل

جامعه شناسی پدیداری زیارت؛ پدیدارشناسی تجربی زیارت امام رضا «ع»

موضوع رساله حاضر، جامعه شناسی پدیداری زیارت است که در آن زیارت در قالب واقعیتی دینی و دارای دو بعد عینی و ذهنی در نظر گرفته شده است. در بعد عینی زیارت، مفاهیمی چون نهادمندی و توجیه مندی آن طرح شده و در بعد ذهنی، به درونی سازی و تجربه زائران از زیارت پرداخته شده است. نکته و مفهوم کلیدی که در پدیدارشناسی طرح شده، مفهوم بین الاذهان است که توسط شوتس، در جامعه شناسی پدیداری با تعبیر معنای عینی دنبال...

15 صفحه اول

ارزیابی روایات فضیلت زیارت امام رضا (ع)

ائمّه ی معصومین علیهم السّلام بهترین الگوهایی هستند که انسان ها می توانند از ارتباط با آنان، در مسیر رشد و تکامل خود بهره برداری کنند، این ارتباط در قالب زیارت نا مه ها مطرح شده است. زیارت قبور ائمّه ی معصومین علیهم السّلام می تواند به شناخت بیشتر آن بزرگواران و الگو برداری از خصلت های الهی آنان بینجامد و یا از طریق اشراق معنوی، بر روح جان آدمی تأثیر گذار باشد . در مذهب تشیّع که امامت هم سنگ توحید و...

متن کامل

متن فضایی زیارت امام رضا (ع)

زیارت به‌عنوان یک فرآیند اجتماعی دیرپا که در بطن جوامع انسانی ریشه دارد، با مکان مقدس که مقصد سفرهای زیارتی است در ارتباط قرار دارد. حرم مطهر امام رضا (ع) از جمله مکان‌های مقدسی است که هرساله میلیون‌ها زائر برای زیارت به این مکان سفر می‌کنند. در مقصد این سفرهای زیارتی و با توجه به کنش مستقیم مابین زائران و مجاوران امام رضا (ع) در محدودۀ شهر و در شعاع مشخص متنی فضایی حاصل از زیارت تولید می‌شود. ...

متن کامل

ارزیابی روایات فضیلت زیارت امام رضا (ع)

ائمّه ی معصومین علیهم السّلام بهترین الگوهایی هستند که انسان ها می توانند از ارتباط با آنان، در مسیر رشد و تکامل خود بهره برداری کنند، این ارتباط در قالب زیارت نا مه ها مطرح شده است. زیارت قبور ائمّه ی معصومین علیهم السّلام می تواند به شناخت بیشتر آن بزرگواران و الگو برداری از خصلت های الهی آنان بینجامد و یا از طریق اشراق معنوی، بر روح جان آدمی تأثیر گذار باشد . در مذهب تشیّع که امامت هم سنگ توحید و...

متن کامل

متن فضایی زیارت امام رضا (ع)

زیارت به عنوان یک فرآیند اجتماعی دیرپا که در بطن جوامع انسانی ریشه دارد، با مکان مقدس که مقصد سفرهای زیارتی است در ارتباط قرار دارد. حرم مطهر امام رضا (ع) از جمله مکان های مقدسی است که هرساله میلیون ها زائر برای زیارت به این مکان سفر می کنند. در مقصد این سفرهای زیارتی و با توجه به کنش مستقیم مابین زائران و مجاوران امام رضا (ع) در محدودۀ شهر و در شعاع مشخص متنی فضایی حاصل از زیارت تولید می شود. ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 3-4

صفحات  180- 198

تاریخ انتشار 2013-09-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023