الهام امین‌زاده
[ 1 ] - بررسی امکان تسری ترتیبات موافقت‌نامة امداد و نجات فضانوردان به گردشگران فضایی
فضانوردان به عنوان فرستادگان بشریت در فضای ماورای جو همواره در معرض تهدیدهای گوناگون قرار دارند. از همین رو تکلیف به امداد و نجات فضانوردان و بازگرداندن آنان از همان ابتدای تلاش برای قاعده‌مند کردن استفادة انسان از فضای ماورای جو مورد توجه قرار گرفت و در معاهدۀ فضای ماورای جو به طور کلی و در موافقتنامۀ امداد و نجات به طور خاص به آن پرداخته شد. با وجود اینکه تا کنون مجالی عملی برای آزمودن ترتیب...
[ 2 ] - رویکرد فعال در مقابله با پیامدهای تحریم‌های اقتصادی در قراردادهای تجاری
اعمال تحریم‌های اقتصادی می‌تواند اجرای تعهدات قراردادی را متأثر کند؛ زیرا این تحریم‌ها معمولاً سیر کالا، خدمات و به‌طور‌کلی مزایای تجارت بینالملل را با محدودیت روبه‌رو می‌سازند. در این میان روشن است که قراردادهای بینالمللی نیز از اعمال تحریم‌های اقتصادی متأثر خواهند شد. اگر وارد‌کننده کالاهای تجاری از کشوری که هدف تحریم است باشد؛ ممکن است نتواند صادرکننده را که متبوع دولت واضع تحریم است مجبور ...
[ 3 ] - تعهد دولتها به حفاظت از تالاب هورالعظیم/هورالهویزه براساس حقوق بینالملل
حفاظت از محیط‌زیست به‌منزلۀ میراث مشترک بشریت، که نسل امروز و آینده حیاتشان به آن وابسته است، وظیفۀ دولت‌هاست. حاکمیت دولتها بر منابع طبیعیشان براساس منافع سایر دولتها و ملت‌ها محدود می‌شود. از یک طرف، وجود منابع مشترک مرزی میان ایران و سایر کشورها و از طرف دیگر، کمبود منابع آبی زمینۀ بروز اختلاف و کشمش را فراهم کرده است. از جمله منابع مشترک می‌توان به تالاب هورالعظیم/هورالهویزه اشاره کرد که ...
[ 4 ] - مطالعة تطبیقی حق دولتها بر مالکیت و حاکمیت منابع نفت و گاز
تاریخ تحول قراردادهای نفتی و جنبش‌های ملی همواره با این مهم همراه بوده که مالکیت منابع زیر‌زمینی نفت و گاز در ید مبسوط دولت میزبان باقی بماند و شرکت نفتی خارجی، که خود نمایندة جهان سرمایه است، فقط بتواند در مقابل تعهدات قراردادی خود در انتظار انجام تعهدی از طرف دولت میزبان (صاحب مخزن نفت و گاز) باشد. این نگرانی تاریخی خود موجب ایجاد محدودیت در مالکیت شرکت نفتی خارجی بر منابع نفت و گاز، به‌ویژه ...
[ 5 ] - اصول کلی حقوقی و حاکمیت دولت ها: مشارکت منبع فراموش شده در ساخت حقوق بین الملل
اصول کلی حقوقی مطابق با اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری یکی از منابع شکلی حقوق بین الملل را تشکیل میدهد. از نگاه حقوق بین الملل به دشواری می توان تصویری واضح از این منبع حقوقی ترسیم کرد. بهراستی مقصود از اصول کلی حقوقی چیست و چه نقشی در ساخت امروزین حقوق بین الملل ایفا می‌کند؟. مقاله حاضر با طرح این پرسش تلاش دارد تا رابطه این منبع حقوقی را با اصل حاکمیت بررسی کند. فرض مقاله آن است ...
[ 6 ] - رویکرد ایالات متحده آمریکا در قبال دیوان بینالمللی کیفری در عرصههای داخلی و بینالمللی
اراده جامعه بین المللی برای اجرای عدالت در مورد مرتکبین جرائم بین المللی از جمله جرائم علیه بشریت، جرائم جنگی و نسل کشی منتهی به تاسیس دیوان بین المللی کیفری شد تا با محاکمه و به کیفر رساندن مجرمین بین المللی سبب جلوگیری از ارتکاب چنین جرائمی در آینده شود. پس از تاسیس دیوان در سال2002، ایالات متحده آمریکا که در ماموریت های نظامی و غیر نظامی بین المللی حضوری فعال داشت در صدد بر آمد تا از پیگرد و...
[ 7 ] - ممنوعیت اخراج سکنه فلسطینی و ساخت شهرک های یهودی نشین از دیدگاه حقوق بین الملل
از اقدامات ناقض قواعد عرفی و قراردادی بینالمللی دولت های اشغالگر در زمان اشغال، انتقال اتباع خود به سرزمین های اشغالی و اخراج سکنه اصلی این سرزمین هاست. ارتکاب این عمل مضاف بر اشغال، نتایجی پرمخاطره در جهت نهادینه کردن پدیده اشغال به همراه دارد. این اقدام علاوه بر آثار انسانی ناشی از بی‌خانمانی آوارگان که زمینه شهرک سازی برای اسکان اتباع دولت اشغالگر را فراهم می آورد، ممانعت ساکنین اصلی از ا...
[ 8 ] - بررسی دلایل ایالات متحده آمریکا در عدم الحاق به دیوان بینالملل کیفری
دیوان بین الملل کیفری به عنوان یک نهاد حقوقی بین المللی با ساختار و صلاحیت های خاص تاسیس شد تا به رسیدگی مهم ترین جرایم بین المللی یعنی نسل کشی، جرایم علیه بشریت، جرایم جنگی و جرم تجاوز بپردازد و از ارتکاب مجدد این جرایم در آینده جلوگیری به عمل آورد. ایالات متحده آمریکا علی رغم حضور در مذاکرات تدوین اساسنامه دیوان از تصویب آن خودداری کرد و انتقاداتی را به دیوان و اساسنامه آن وارد آورد که خود مب...
[ 9 ] - تحولات هنجارسازی در حقوق بینالملل فضا با نگاهی به قطعنامۀ 1992 اصول مربوط به بهرهبرداری از انرژی هسته‌ای در فضای ماورای جو
هنجارسازی در حقوق بینالملل فضا در شش دهۀ گذشته دستخوش تحولات شایان توجهی شده است. پس از نهایی شدن موافقتنامۀ ماه، رفته رفته این دیدگاه در بین حقوقدانان بینالمللی قوت گرفت که دیگر احتمال تهیه و تنظیم سند الزامآوری در قالب معاهده در حقوق بینالملل فضا وجود ندارد. به همین دلیل تمایل دولتها برای تدوین دستورالعملها، قواعد رفتاری و قوانین ملی فضایی قوت گرفت. یکی دیگر از مصادیق این تغییر جهت هنج...
[ 10 ] - نقد تحریم نفت ایران از طرف اتحادیه اروپا از منظر حقوق بین الملل
The European ::::union:::: council in 23 January of 2012 ,in direction to aggravate economic sanctions against Islamic Republic of Iran ,decided to enact further economic restrictions against this country in energy section such as importing oil from Iran to the state members of European ::::union:::: ,in financial section against central bank of Iran, in transportation section and also agains...
[ 11 ] - جایگاه و نقش سیاست گذاری در کاوش و بهره برداری از فضای ماورای جو
سیاستگذاری فضایی، فرایند تصمیمسازی یا تصمیمگیری در خصوص خط مشیها و کاربست رهنمودهای عمومی یک دولت یا گروهی از دولتها برای کاوش و بهرهبرداری از فضای ماورای جو است. اثر مؤلفههای سیاسی بر کاوش و بهرهبرداری از فضای ماورای جو بر کسی پوشیده نیست؛ رقابت راهبردی دو ابرقدرت میانهی قرن بیستم و اولویتبندی کاوش فضا برای دستیابی به برتری سیاسی و ایدئولوژیک از سوی آنان موجبات رشد و شکوفایی صنعت فض...
[ 12 ] - بررسی قرارداد مشارکت در تولید و مقایسه کارایی آن با بیع متقابل
سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، بخصوص توسط خارجی‌ها، امری حیاتی برای اکتشاف و توسعه در صنعت نفت و گاز است. ازآنجایی‌که عمده میدان‌های نفتی در کشورهای توسعه‌نیافته است که مهم‌ترین ویژگی‌شان، کمبود بودجه دولتی و ضعف بخش خصوصی داخلی در تأمین منابع مالی لازم است، جذب سرمایه‌گذاری خارجی بسیار اهمیت دارد. کمبود این امر یا حتی فقدان آن، مشکلاتی برای این کشورها ایجاد کرده است. قراردادهای مشارکت در تولید، همچو...
[ 13 ] - بررسی تطبیقی میزان اثرگذاری دولت در استقلال نهادهای تنظیم مقررات انرژی در بخش‌های برق، نفت و گاز
به طور سنتی، امور تنظیم مقررات انرژی در اختیار دولتها بوده است اما هم‌زمان با اجرای اقدامات خصوصی‌سازی در بخش انرژی کشورها، نهادهای تنظیم مقررات انرژی نیز شکل گرفته‌اند. یکی از عوامل تضمین اثربخشی نهادهای تنظیم مقررات انرژی، تأمین استقلال آنها در برابر ذی‌نفعان بخش انرژی، به ویژه دولت است. استقلال نهاد تنظیم مقررات، از سه جنبۀ ساختاری، تصمیمگیری و مالی قابل ارزیابی است. دولت که از مهم‌ترین حا...
[ 14 ] - مصونیت مستشاران نظامی ایران در عراق و سوریه
پس از شروع جنگ داخلی در سوریه و گسترش آن به عراق، دولت ایران مستشاران نظامی خود را بنابر دعوت دولتهای عراق و سوریه به این کشورها اعزام کرد. ازاین‌رو حضور آنان بنابر رضایت و دعوت دولت میزبان بوده و در تطابق با حقوق بینالملل بوده است. مسئلۀ اساسی در این نگاشته، مصونیت مستشاران نظامی ایران نزد محاکم دولتهای میزبان است. با توجه به کنوانسیون مأموریت‌های ویژه که امروزه به‌عنوان عرف بینالمللی پذیر...
[ 15 ] - الزامات حقوقی امنیت انرژی با تأکید بر مخاطرات زیست محیطی در صنعت نفت و گاز
حکمرانی بهینه با رویکرد تأمین امنیتِ بلندمدت انرژی و ملاحظات زیست‌محیطی جهت برقراری تعادل و توازن میان منافع اقتصادی پروژه‌ها و دغدغه‌های زیست‌محیطی نیاز به تعامل و سازگاری دارند. به‌دلیل ماهیت فراملی مخاطرات زیست‌محیطی قراردادهای صنعت نفت و گاز، مسئولیت پیمانکاران و شرکت‌های فراملی باید توسط نظام مسئولیت اجتماعی، استانداردهای صنعتی و زیست‌محیطی بینالمللی نظارت شود. همچنین سیاست‌گذاران حوزة امن...
[ 16 ] - بررسی مفهوم آبهای تاریخی در پرتو پرونده دریای چین جنوبی
یکی از عرصههای تعارض حقوق ناشی از عرف و معاهده، در بستر دریا تجلی مییابد. زمانیکه دولتی با استناد به عرف در صدد اثبات حقوق تاریخی خود بر پیکرهایی از آب برمیآید که یا تحت حاکمیت دولت دیگری است و یا جزء دریای آزاد قرار میگیرد. تعارض در منافع دولتهای حاشیه دریای چین جنوبی با ادعای حاکمیت تاریخی و حقوق تاریخی چین با استناد به خطوط نُه‌گانه در این بستر از دریا تشدید شد. م...
[ 17 ] - تبیین ماهیت قراردادهای نفتی از دیدگاه حقوق اداری
وجود عنصر شخص حقوقی حقوق عمومی در قراردادهای نفتی و اقتضائات خاص آن، سبب اختلاف‌نظر میان حقوقدانان در ماهیت قراردادهای نفتی از لحاظ اداری و غیراداری قلمداد کردن آن شده است. صاحب‌نظرانی همچون «پروفسور دوگی»، به وحدت ماهیتی قراردادهای اداری با غیراداری باور دارند. از این رو، تفاوتی میان اداری قلمداد کردن قراردادهای نفتی با غیراداری دانستن آنها وجود ندارد. در هر دو، حاکمیت اراده بر آن حاکم است. ...
نویسندگان همکار