نسرین کریمی
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم؛
[ 1 ] - عدم لزوم رعایت تمکین عام در صورت تأمین انحصاری نفقه توسط زوجه
زمینه و هدف: لزوم اذن زوج برای خروج زن از منزل، در فقه امامیه امری مسلم است در همین راستا، این سوال مطرح می‌شود که آیا در صورت نشوز مرد، حق قوامیت و امر و نهی برای وی ثابت بوده و زن همچنان موظف به تمکین و اطاعت از مرد است؟ یافتهها: برخی معتقدند ادله‌ای که وظایف زن را بیان کرده مطلق است، به گونه‌ای که اگر شوهر تکلیف خود را انجام نداد، زن نمی‌تواند از وظایف واجبش سرپیچی نماید. این قول صحیح نیست...
[ 2 ] - ضمان خسارات وارده بر عِرض و جان از منظر فقه امامیه و حقوق موضوعه
موضوع ضمان خسارات وارد برعرض و جان انسانها از جمله مباحث پرچالشی است که در قوانین حقوقی و فقه امامیه به لزوم آن تصریح گردیده است، ولی چگونگی جبران و نحوه ارزیابی آن تعیین نشده است. در فقه امامیه و حقوق موضوعه، راهکارهایی برای جبران خسارت معنوی در نظر گرفته شده است، اما معیار شخصی در باب شیوه های جبران خسارت معنوی ارائه نشده است. در فقه امامیه، جبران خسارت معنوی با استناد به دلایل خود، قابل پذیر...
[ 3 ] - بررسی تطبیقی میزان مهریه در فقه فریقین
یکی از چیزهایی که جزء موانع ازدواج جوانان شمرده می شود قرار دادن مهریه ی سنگین می باشد، پس تحقیق وبررسی پیرامون آن اهمیت ویژه ای دارد، بنابراین بحث پیرامون مقدار مهریه و اینکه چه تأثیری در صحت عقد دارد لازم به نظر میرسد. در امامیه اجماع وجود دارد که میزان مهر المسمی از حیث حداقلی هیچ محدودیتی ندارد و تنها لازم است آنچه که مهر قرار داده می شود هم مالیت و تمول داشته باشد و هم قابلیت تملک، سایر فر...
[ 4 ] - نقد و بررسی مشروعیت و استحباب عزاداری امام حسین (ع) و آسیب شناسی شبهات آن
عزاداری، مرثیه‌سرایی و سوگواری از دیرباز در میان ملت‌های مختلف جهان معمول بوده است و بخشی از ادبیات، فرهنگ، آداب و رسوم همه اقوام را به خود اختصاص می‌دهد. همواره این اعتقاد وجود داشته که عزادارى براى اهل بیت موجب احیاى یاد و نام آنها و در کنار آن فرهنگ و مکتب و هدف آنان است. به عبارت دیگر در شکل یک پیوند روحى راه آنان به جامعه الهام گشته و پیوستگى پایدارى بین پیروان مکتب و رهبران آن برقرار مىس...
[ 5 ] - کارکرد قاعده نفی حرج در حقوق خانواده
قاعده نفی حرج ازجمله قاعده های فقهی است که پویایی و جامعیت سیستم حقوقی اسلام را نشان می‌دهد و می‌تواند راه گشای خیلی از مشکلات جاری خانواده ها باشد. این قاعده با شمولی که دارد یکی از قواعدی است که بسیاری از بن بست ها را در روند جاری زندگی خانواده باز نموده، افراد خانواده را از بلا تکلیفی خارج می نماید. قاعده نفی حرج در حوزه های مختلف حقوق خانواده کاربرد دارد؛ در روابط بین زوجین وارد شده و به نف...
[ 6 ] - حکم فقهی رحم اجاره‌ای
یکی از پدیده های نوین جامعه بشری تولد کودک از طریق رحم اجاره ای است. که طی آن بانوی صاحب رحم، نطفه یا جنین فرد دیگری را در رحم خود حمل می کند و پس از طی دوران بارداری و زایمان، بر مبنای قراردادی از پیش منعقد شده، نوزاد حاصل را به زوج طرف توافق (والدین حکمی یا متقاضی) تحویل می دهد. استفاده از رحم اجاره ای در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و فقها قرار گرفته است. از آن جا که دلیل روشن...
[ 7 ] - حکم اخذ وجه مازاد بر تعرفه توسط پزشکان (زیرمیزی) در مراکز خصوصی از منظر فقه و حقوق
Background and aim: Based on the principle of "Freedom of Contracts" and many arguments such as Tijara-An-Traz which translates as "Trade based on Mutual Consent", autonomy and mutual consent of the parties is considered the most important factor for legitimacy of contracts and deals. Today, however, treatment contracts in the private sector are limited with government&rsquo...
[ 8 ] - حکم اخذ وجه مازاد بر تعرفه توسط پزشکان (زیرمیزی) در مراکز دولتی از منظر فقه و حقوق
Background and aim: Among the most important challenges facing the patients and managers in health system is the issue of receiving additional charges known as “kickbacks”. Despite the fact that legislators have generally considered this act as illegal, there is a different judicial ruling because the nature of treatment contracts in private centers such as offices and public center...
[ 9 ] - پرداخت دیه نفس به فرد مبتلا به بیماری کشنده
One of the properties of human that is possible to be invaded by others is body and life. That is the most valuable properties of human and paying attention and having respects to them has been emphasized. Invasion to body of people based on two aspects of law and punishment can cause responsibility. Providing the condition of penetrating microbes into the bodies is like that. Some of these mic...
[ 10 ] - مسؤولیت مدنی بدون تقصیر ناشی از انتقال خون آلوده
Blood transfusion centers objective is to prevent death that is risky too; because from one side it is about blood that can be infected with life threatening diseases at any time, and from the other side it deals with human body and health which is the most important asses of each individual. Therefore, it is a duty for blood transfusion centers to be equipped with latest technologies and equip...
[ 11 ] - تأملی فقهی پیرامون مقوّم مثلیت پول های اعتباری
پول موضوع برخی ازاحکام فقهی وحقوقی است که فقیه بدون شناخت ماهیت امروزی آن نمی تواند درباره اش حکمی صائب صادر کند.موضوع کاهش ارزش پول ولزوم یاعدم لزوم جبران کاهش ارزش پول در دهه های اخیر،از مباحث-بسیارمبتلا به وچالش برانگیزمحافل اقتصادی وفقهی بوده است.افراد جامعه نیز به صورت های مختلف با این موضع درگیرند.چگونگی پرداخت بدهیها در شرایط تورمی شدید ارتباط بسیار نزدیکی با چگونگی طرز تلقی از ماهیت پول...
[ 12 ] - اجل در انواع خیارات: بازه زمانی اعمال حق فسخ و مرجع تشخیص در دعاوی
خیار به معنی حق فسخ معامله است که تعیین مهلت برای اعمال آن نقش کلیدی در حقوق متعاقدین دارد. در خیارات رکنی، مانند خیار شرط، جهل به اجل یا عدم تعیین آن موجب بطلان عقد است. در سایر خیارات، در صورت عدم اعمال خیار در بازهی آن، عقد به لزوم خود باقی میماند. گرچه در فقه و حقوق در ذیل خیارات به بحث مدت آنها نیز پرداخته شده، امروزه با توجه به روش‌های گوناگون در انجام معاملات، در تشخیص اینکه خیار در ...
[ 13 ] - نقدی بر نظریات فقهی وحقوقی لزوم یا عدم لزوم جبران کاهش ارزش پول ناشی از تورم
کاهش ارزش پول از مفاهیم چالش برانگیز فقهی وحقوقی است.نظریه‌های موجود که برای پول با ماهیت گذشته آن ارائه شده،پاسخگوی نیازهای واقعی‌دراین وضعیت نیستند.فقدان درک درست‌از ماهیت‌پول،باعث‌شده تا فقهاعملا با احتیاط به موضوع نزدیک شوند.باتغییریافتن ماهیت پول در طول تاریخ،دیدگاه های مختلفی در زمینۀلزوم یا عدم لزوم جبران کاهش ارزش پول ارائه گردیده است.حال این سئوال مطرح می‌شود که در دیون پولی مدت‌دار،و...