اسحاق طاهری
دانشیار فلسفه مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
[ 1 ] - مبناشناسی معرفت دینی علامه طباطبایی
معرفت دینی شامل یافته‌هایی است که با فهم روشمند و پژوهش در منابع دینی حاصل می‌شود. این نوع معرفت مسبوق به مبانی‌ای است که بر پایة آنها سیر علمی در فهم دین آغاز و تا حصول نتیجه دنبال می‌شود. علامۀ فقید طباطبایی براساس مبانی خاصی برای فهم صحیح و ضابطه‌مند دین، تلاش خویش را در این زمینه متمرکز میکند و برای ورود به عرصۀ فهم دین، پیش‌فرض‌هایی را مطرح میکند که فهم معارف دینی با گذر از آنها ممکن...
[ 2 ] - تحلیل هستی‌شناختی ابن‌سینا از اوسیای ارسطو
ابن سینا نخستین فیلسوف مسلمان است که به طور دقیق به پیوند عمیق مفهوم ارسطویی اوسیا با وجود و ناهمگونی‌های معنا شناختی آن، توجه نموده است و کوشیده تا از طریق تحلیل هستی شناسانه معنای ارسطوئی اوسیا، نقصان اندیشه ارسطو را ترمیم نماید. ابن سینا از مفهوم ماهوی اوسیای ارسطو به «ما کونه فی الواقع لا فی موضوع» تعبیر میکند و مفهوم غیر ماهوی آن را در خود وجود منحصر می‌سازد. به این طریق، ابهام در موضوع و...
[ 3 ] - اقتصاد مقاومتی نمود آموزه های اعتقادی و اقتصادی اسلام
مستندات مقال نشان داد که علم اقتصاد و به دنبال آن، نظام اقتصادی باید به گونهای باشد که بتواند مقدرات و برآیند سنن الهی در عالم هستی را در زندگی انسان تحکیم و تثبیت کند. چرخش نظم هستی بر مدار عدالت الهی و توجه خاص خداوند به انسان استوار است و دخالت علم و اراده انسانها در عرصه تشکیل جامعه و حکومت نباید در تقابل با مشیت و سنن الهی در حوزه تشریع، تعاملات و زندگی انسانها گردد. اما زمینهه...
[ 4 ] - بازخوانی نقادانة دیدگاه ارسطو دربارة ساختار هستی
ارسطو ساختاری را که برای عالم وجود معرفی میکند بر پایة مفاهیم اوسیا، مادة نخستین، صورت، قوه، فعل و کمال استوار است. به رغم کوششهایی که او در معرفی اوسیا، به عنوان مسألة کانونی فلسفة اولی، به عمل آورد؛ این مفهوم در معرض ایراد و اشکال است؛ ارسطو گاهی صورت، و گاهی نیز تک فرد مرکب از ماده، صورت و اعراض را اوسیا خوانده و با این وجود، ماده را سبب و موجب فردیت موجودات طبیعی میداند. هر یک از این سه ...
[ 5 ] - مختصات عقلانیت فطری از منظر علامه طباطبایی
عقلانیت یکی از موضوعات معرفت شناسی است که درباره آن نظرات مختلف و گاه متضادی از سوی اندیشمندان ارائه شده است. علامه طباطبایی نیز با غور در معارف دینی رویکرد خاصی در مباحث عقلی برگزیده و با ادله ای محکم که برخاسته از باور راسخ ایشان بوده، رویکردهای مطرح دیگری را به چالش کشیده است. این مقال، ضمن ارائه تعریفی مبسوط از عقل و بیان اقسام آن، انواع رویکردهای عقلی را مطرح نموده و در ادامه به مختصات روی...
[ 6 ] - آسیب‌شناسی معرفت دینی با تأکید بر آرای علامه طباطبایی
آسیب‌شناسی معرفت دینی ـ به‌معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می‌رساند ـ از بحث‌های نوپایی است که البته می‌توان برخی نمودهای آن را از لابه‌لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب‌های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه‌های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم...
[ 7 ] - اهمیّت راهبردی آرمان ها در تحقّق و بقای جامعه دینی با تأکید بر سخنان امام خامنه ای (مدّ ظلّه العالی)
آرمان های توحیدی، نه در برابر واقعیّت، بلکه عین واقعیّت و مراتب برتر آن را تشکیل می دهند؛ تحوّل و دگرگونی افراد و جوامع، تابعی از تحول و دگرگونی در آرمان های آنهاست. پیشوایان دینی و مخالفان آنان، هر دو، بر آرمان ها تمرکز کرده اند. دستة نخست بر تثبیت، تقویت و تحقّق آرمان های توحیدی اهتمام ورزیده اند، اما دسته دوم کمر به نابودی آرمان های الهام بخش جامعة هدف بسته اند. سبب این دو حرکت...
[ 8 ] - بازشناسی نسبت فرد و جامعه به مثابة مبنایی هستی‌شناسانه در آرای اجتماعی علامه طباطبایی
فلسفة اجتماع دانشی است که با روش عقلی و برهانی، مسائل کلی اجتماع را مورد بررسی و کاوش قرار داده و ضمن بحث از هستی، چیستی، چرایی و چگونگی اجتماع، به دنبال کشف حقیقت آن، برای استخراج قوانین کلی است تا به سبب آنها، دستیابی جامعه و افراد آن به سعادت را ممکن و سهل کند. پژوهش حاضر سعی دارد با روش تحلیل محتوا و با تمرکز بر آثار علامه طباطبایی، به مسألة اصالت فرد و جامعه و کشف نسبت و رابطة میان...
نویسندگان همکار