عباس رنجبر سعادت‌آبادی
استادیار، پژوهشکده هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران
[ 1 ] - مدلی عددی به روش حجم متناهی برای شبیه‌سازی انتقال گردوخاک در جوّ
امروزه پدیدۀ گردوخاک در بسیاری از مناطق دنیا بهویژه خاورمیانه به یکی از مشکلات بزرگ تبدیل شده است. در این مطالعه، به‌منظور شبیه‌سازی انتقال و نهشت ذرات گردوخاک با استفاده از تعدادی از طرحوارههای روش حجم متناهی، مدلی ارائه و خروجی هریک از این طرحوارهها برای دو مطالعۀ موردی بررسی شده است. همچنین به‌منظور بررسی درستی خروجی‌ها و ارزیابی نحوۀ شناسایی چشمۀ گسیل گردوخاک و گستردگی مناطق تحت پوشش آن،...
[ 2 ] - شبیه سازی عددی طوفان ماسه و گرد و غبار شدید شرق ایران با استفاده از مدل WRF_Chem، مطالعه موردی: 31 می و 1 ژوئن 2011
چکیده قرار گرفتن کشور ایران در کمربند بیابانی سبب افزایش رخدادهای طوفان‌های ماسه و ریزگرد، به‌خصوص در نواحی جنوب شرقی آن شده و تأثیرات نامطلوبی بر محیط‌زیست دربرداشته است. مدیریت کارآمد این رویدادهای مخرب به شناخت ویژگی‌ها و گسترش آنها نیاز مبرمی دارد. یکی از روش‌های شناخت پدیده ریزگرد شبیه‌سازی و پیشبینی آن است. در این تحقیق با استفاده از مدل جفت شده پیش بینی عددی وضع هوا به همراه شیمی (WRF_...
[ 3 ] - بررسی برخی شرایط همدیدی هنگام وقوع پدیده گردوغبار30 ژوئن 2008 در نیمه غربی کشور
پدیده گردوغبار حاصل از توفان های گردو خاک در سالیان اخیر بعلت تکرار و تشدید آنها در کشورهای همسایه به یک پدیده زیانبخش تقریبا دائمی برای کشور ایران مخصوصا نیمه غربی تبدیل شده است از این رو مطالعه و بررسی این پدیده از جنبه های زیست محیطی، هواشناسی ، منابع آب ، توسعه همگون و ... یک امر ضروری است. در این تحقیق یک مورد خاص از این پدیده که منجر به افت کیفیت هوا و کاهش دید افقی به زیر 500 متر شد مورد...
[ 4 ] - بررسی پدیده گرد و غبار در غرب ایران از دیدگاه هواشناختی (مطالعه بلندمدت و کوتاه‌مدت)
گرد و غبار یکی از پدیده‌های مخرب جوی است که دارای تأثیرات زیست محیطی، سلامت عمومی، منابع طبیعی، اجتماعی و ... میباشد. در این مقاله شرایط تشکیل و انتقال پدیده گرد و غبار بر روی نواحی غربی کشور از دیدگاه هواشناختی (مطالعه بلندمدت و کوتاه‌مدت) مورد بررسی قرارگرفته است. مطالعه بلندمدت برای داشتن الگوی اقلیمی هواشناسی منجر به این پدیده و مطالعه کوتاه‌مدت جهت بررسی چگونگی ایجاد و انتقال ذرات معلق بر...
[ 5 ] - شبیه سازی و تحلیل عددی طوفان گرد و غبار شدید شرق ایران
Dust particles are important atmospheric aerosol compounds. The particles are resulting performance of strong winds at the soil surface desert areas. Sources of dust are 2 types: 1- Natural Resources 2- Human Resources. Iran is located in the desert belt which this problem cause increased the frequency of dust storms, especially in South East (Sistan) and South West. China Meteorological Admini...
[ 6 ] - بررسی ارتباط عوامل کنترلی بزرگ‌مقیاس جوی با رخداد گردوغبار در نیمه غربی کشور (مطالعه موردی: ماه‌های جولای 2004 و 2009)
عوامل بزرگ‌مقیاس جوی نقش غالب و تعیینکننده شرایط وضع هوا و رخداد پدیده‌های هواشناختی ازجمله پدیده گردوغبار می‌باشند. ایران به دلیل شرایط گردش کلی جو در منطقه خشک و نیمه‌خشک جهان قرارگرفته بطوریکه کانون‌های گردوغبار متعددی در این عرض‌های جغرافیایی وجود دارد که تحت برخی از عوامل بزرگ‌مقیاس جوی فعال‌شده و می توانند نواحی گستردهای از غرب آسیا، ازجمله مناطق غربی کشور را تحت تأثیر قرار دهند. ...
[ 7 ] - تأثیر نابهنجاری‌های ماهانه الگوهای گردشی جو در رخداد دوره‌های خشک وتردر غرب و شمال غرب ایران
طی سالهای اخیر، رخداد دوره‌های خشک و طولانی در مناطق مختلف کشور، بویژه منطقه غرب و شمال غرب، سبب تنش‌هایی در بخش‌های مختلف از جمله منابع آب شده و خسارات قابل توجهی را به بخش کشاورزی و منابع طبیعی وارد نموده است. لذا مطالعه عوامل مؤثر بر رخداد دوره‌های خشک و تر، از جمله نابهنجاری‌های ماهانه الگوهای همدیدی از اهمیت زیادی می‌تواند برخوردار باشد. بر این اساس در این تحقیق جهت بررسی تأث...
[ 8 ] - مطالعه همدیدی الگوهای جوی حاکم بر روی تهران در روزهای با آلودگی بسیار شدید هوا
آلودگی هوای کلان شهرها یکی از مشکلات اساسی زیست محیطی است. هرچند که عوامل متعددی در ایجاد آلودگی هوا نقش دارند اما مهمترین عامل کنترل کننده توزیع و پراکنش آلودگی هوا, سامانه‌های جوی هستند. در این مطالعه ویژگی‌های همدیدی سامانه‌های جوی که منجر به رخداد آلودگی‌های بسیار شدید طی 10 ساله اخیر در تهران گردیده، بررسی شده‌است. برای این منظور از دادههای شاخص استاندارد آلودگی (PSI) هوای تهران و ...
[ 9 ] - مطالعه‌ی الگوهای هواشناسی، شناسایی چشمههای تولید گردوغبار و مسیر حرکت ذرّات معلّق برای طوفان جولای 2009
در هفتهی اوّل جولای سال 2009، طوفان بسیار گستردهای روی بخشهایی از کشورهای عراق و سوریه شکل گرفت که گردوخاک ناشی از آن، بخش گستردهای از کشور، ازجمله تهران را بهشدّت تحت تأثیر قرار داد. در این مطالعه بر اساس اطلاعات هواشناسی شامل نقشه‌های هواشناسی سطوح استاندارد ترازهای 1000، 850، 700، و 500 هکتوپاسکالی، گزارشهای همدیدی دیدبانی شده، تصاویر ماهواره‌ای ویژهی گردوغبار و برخی از محصولات مدلهای ...
[ 10 ] - مطالعه‌ی هواشناختی پدیده‌ی گرمباد در استان گیلان
پدیده‌ی گرمباد یکی از پدیده‌های میان مقیاسی است که الگوهای بزرگ مقیاس میدان‌های فشاری، نقش مهمی در ایجاد و کنترل آن دارد. در مناطق شمالی کشور شرایط برای رخداد این پدیده فراهم بوده و آثار قابل ملاحظه‌ای به جا می‌گذارد. این پدیده با بادهای شدید گرم و خشک همراه است که باعث افزایش قابل ملاحظه‌ی دما، کاهش نم نسبی و افت و تغییر دیگر فراسنج‌های هواشناختی شده و پیامدهای مختلفی از جمله آتش‌سوزی جنگل‌ها...
[ 11 ] - شبیه‌سازی پدیده گردوخاک در منطقه غرب و جنوب‌غرب کشور در یک مطالعه موردی با مدلهایWRF/CHEM و EURAD
یکی از مشکلات زیست محیطی کشور ما، وقوع رخداد توفانهای گردوخاک بهویژه در استانهای غرب و جنوبغربی کشور است این مطالعه، به بررسی توفان شدید 9 تا 12 شهریور 1394 می‌پردازد که بخش وسیعی از کشور را تحتتاثیر قرار داد. بررسی حداقل دید افقی نشاندهنده کاهش شدید دید در سراسر ایران بهویژه غرب و جنوبغربی کشور است. بررسیهای همدیدی نشان میدهد که وجود کم فشار دینامیکی بر روی کشو...
[ 12 ] - مطالعه بیهنجاری گردش‌های جوی همراه شده با فعالیت نوسان مادن-جولین و بارش زمستانه ایران
در این مطالعه بیهنجاری الگوهای جوی همراه شده با فازهای مختلف شاخص همرفت حاره‌ای (MJO) و بارش رخ داده در هریک از این الگوها بررسی شده است. برای این منظور، از دادههای روزانه میدان‌های فشار، ارتفاع ژئوپتانسیلی، سمت و سرعت باد از مرکز NCEP/NCAR و دادههای روزانه بارش 47 ایستگاه همدیدی کشور برای ماه‌های دسامبر، ژانویه و فوریه استفاده شد. بیهنجاریهای بارش و الگوهای گردش جوی همراه شده با هریک از ف...
[ 13 ] - تأثیر بیهنجاریهای ماهانة الگوهای فشاری بر شرایط بارشی پاییزه در سواحل شمالی ایران
سواحل شمالی کشور، جزء مناطق پرباران است و بررسی دوره‌های خشک و تر آن از جنبه‌‌های گوناگون، از جمله منابع آب، منابع طبیعی، اقتصادی و گردشگری و مانند آن، اهمیت ویژه‌‌ای دارد. الگوهای گردش جوّی نقش تعیینکنندهای در توزیع زمانی و مکانی بارش و در نتیجه ایجاد دوره‌های خشک و تر در هر منطقه دارد. بنابراین تقویت و یا تضعیف الگوهای فشاری غالب در هر منطقه نسبت به میانگین بلندمدت را میتوان به‌‌منزلة عا...
[ 14 ] - مدل‌سازی عددی تبخیرتعرق پتانسیل با مدل منطقه‌ای WRF – مطالعه موردی حوضه دریاچه ارومیه
در این پژوهش با معرفی روشی نوین و توسعه کدها و برنامه‌های موردنیاز، معادله استاندارد فائو-پنمن-مونتیت بر خروجی مدل منطقه‌ای WRF (Weather Research and Forecasting) اعمال و مقادیر روزانه تبخیرتعرق مرجع برای تیرماه 1396 محاسبه شد. مقادیر محاسبه‌شده با استفاده از دادههای دیدبانی ایستگاهی ارزیابی و مشخص شد که صرف‌نظر از برآورد کم نتایج مدل برای تبخیرتعرق، مدل WRF نتایج منطقی از مقادیر تبخیرتعرق مرج...
[ 15 ] - مطالعه گرد و غبارهای شدید اصفهان طی دوره 2011-2000
مطالعه گردوغبارهای شدید اصفهان طی دوره 2011- 2000 عباس رنجبر سعادت‌آبادی٭1، مهسا اخلاقی2 1 دانشیار، دکتری هواشناسی، گروه شیمی جو و آلودگی هوا، پژوهشکده هواشناسی، ایران 2 کارشناس ارشد هواشناسی، ایران (تاریخ دریافت: 19/02/1395؛ تاریخ تصویب: 09/07/1397) ...
[ 16 ] - بررسی موردی بارشهای سیل‌آسا در ماه مارس 2019
در ماه مارس 2019 در اثر عبور متوالی چند سامانه بارشی قوی از ایران، طغیان رودخانه‌ها، سیلاب و آبگرفتگی شدیدی در مناطق مختلف کشور ایجاد شد که در طول دوره آماری ایستگاه‌های هواشناسی کم سابقه بود. در این مطالعه سه سامانه هواشناسی که در اثر فعالیت بارشی آنها، خسارات فراوانی در مناطق مختلفی از استانهای گلستان، لرستان، فارس و خوزستان وارد شد، از دیدگاه همدیدی بطور کوتاه بررسی شد. نتایج آماری نشا...
[ 17 ] - Estimating Probable Maximum Precipitation Based on Synoptic Method in Ghomrood Basin
Probable maximum precipitation (PMP), is the highest rainfall, which occurs at a given time in a basin. Hydrologist calculates the probable maximum flood for the design of overflow dams, by using the PMP, with two methods: statistical and synoptic. The purpose of this study is calculating PMP in the Ghomrood basin by using the synoptic method. For this purpose rain, meteorological data of the I...
[ 18 ] - Autumn Rainfall Anomalies and Regional Atmospheric Circulation along Establishment of Weak La Nina after Strong El Nino in Iran
To study the Iran precipitation anomaly in September to November of 2016 and its probable connection with ENSO (El Nino-Southern Oscillation). This period with similar cases in the previous 55 years (1964, 1983, and 1995 according to forecasting center of NOAA) was investigated. In all cases, ENSO changed from strong El-Nino to weak La-Nina after a very brief neutral period. In the following, o...
[ 19 ] - بررسی علل تفاوت عملکرد مدل عددی WRF در پیش بینی بارشِ سامانه های جوی مختلف از دیدگاه دینامیکی: مطالعه موردی
: یکی از چالش‌های اساسیِ پیشبینی عددی وضع هوا، پیشبینی صحیحِ بارش بهویژه برای بارشهای همرفتی بهاری میباشد. شناخت دینامیکی «عوامل مولد بارش»، ما را به سوی انتخاب «طرحوارههای مناسبتر» جهت پیشبینی دقیقترِ بارش رهنمون میشود. مدل میانمقیاس پیشبینی عددی وضع‌هوا (WRF) دارای طرحوارههای پارامترسازی فیزیکی گستردهای است که انتخاب هر گروه از این طرحوارهها می‌تواند در نتایج پیشبینی ...
[ 20 ] - مطالعه موردی پخش آلاینده‌ها با استفاده از دادههای برج هواشناسی بوشهر
این مقاله به پتانسیل آلایندگی در بوشهر به‌کمک مدل پخش گاوس پرداخته است. در این پژوهش انحراف‌معیار قائم مدل به‌سبب نبود دادههای سرعت اصطکاکی و طول مونیون-ابکوف، از روابط هاسکر-اسمیت، ارتفاع خیزش پلوم از روش بریگز و ارتفاع لایه آمیخته از روش هیفتر به‌دست آمد. برای تعیین کلاس‌های پایداری، از دادههای تابش خورشیدی و گرادیان قائم دما و برای اجرای مدل، از دادههای برج هواشناسی بوشهر در سال 2016 است...
[ 21 ] - مطالعه گردش‌های بزرگ‌مقیاس تابستانی و ساختار لایه‌مرزی جوی در روزهای همراه با گردوخاک در جنوب‌شرق ایران (2016-1987)
در این مقاله وضعیت جوی منطقه جنوب‌شرق ایران در فصل تابستان با تأکید بر ویژگی‌های لایه‌مرزی سیاره‌ای تحلیل شده است. بررسی الگوهای میانگین بلندمدت 30 ساله (2016-1987) با استفاده از دادههای باز تحلیل‌شده Era-Interim نشان میدهد که در فصل تابستان در تراز 850 هکتوپاسکال، یک هسته کم‌فشار گرمایی با میانگین دمای بیشتر از 28 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی کمتر از 20 درصد روی منطقه موردمطالعه مستقر میشود و م...
[ 22 ] - مقایسه شکست امواج راسبی روی اروپا و غرب آسیا از دیدگاه فعالیت موج
در این مطالعه کمیتهای فعالیت موج و شار فعالیت موج در شکست واچرخندی و چرخندی امواج روی اروپا برای زمستان (15 نوامبر تا 15 آوریل) سالهای 1979 تا 2018 با استفاده از میانگین روزانه دادههای بازتحلیل ERA-INTERIM برای کمیتهای ارتفاع ژئوپتانسیلی، سرعت باد افقی و تاوایی پتانسیلی در ترازهای 300، 200، 150، 100 و50 هکتوپاسکال محاسبه و تحلیل شدهاند. نتایج نشان داد که در شکستهای واچرخندی (چرخندی)، یک ...
[ 23 ] - اثر نوسان شبه‌دوسالانه بر شکست امواج راسبی روی اروپا و غرب آسیا از دیدگاه فعالیت موج
دراین مطالعه با استفاده از میانگین روزانه دادههای بازتحلیلERA-Interim برای ارتفاع ژئوپتانسیلی، دما، تاوایی نسبی و سرعت باد در ترازهای 300، 200، 150، 100 و50 هکتوپاسکال، کمیتهای فعالیت موج و شارفعالیت موج در شکستهای واچرخندی و چرخندی امواج درفازهای شرقی وغربی نوسان شبه‌دوسالانه QBO (Quasi Biennial Oscillation) در زمستان دوره 2018-1979محاسبه و بررسی شدهاند. نتایج نشان داد که در شکست واچرخندی...
[ 24 ] - Investigating the RegCM model ability in simulation of summer Khorasan dust
The Great Khorasan in northeast Iran has a variety of surface structures and plains and high peaks, but due to its vicinity to the deserts of Afghanistan and Turkmenistan, it is affected by dust all the time, especially in summer. The purpose of this study was to simulate summer dust in this region by RegCM model. For this purpose, during the period 2000 to 2017, three extreme dust events were ...
نویسندگان همکار