محمد مرادی

استادیار، گروه هواشناسی هوانوردی، پژوهشکده هواشناسی، تهران، ایران

[ 1 ] - پیش‌بینی رخداد مه به کمک برخی روش‌های تجربی (فرودگاه‌های تهران و مشهد)

مه یکی از پدیده‌های وضع هواست که در نشست و برخاست هواپیماها، به سبب کاهش دید، نقش مهمی دارد. در این مطالعه سعی شده است در دو فرودگاه مهرآباد تهران و شهید هاشمی‌نژاد مشهد، ضمن ارائۀ الگوهای همدیدی شرایط مه‌آلود، روشی به منظور بهبود حدس اولیه برای پیش‌بینی مه ارائه شود. با در نظر گرفتن داده‌های موجود، 25 مطالعۀ موردی برای رخداد مه به کمک دو روش تجربی متداول (سندرس و کروداک-پریچارز) در فرودگاه‌های...

[ 2 ] - مدلی عددی به روش حجم متناهی برای شبیه‌سازی انتقال گردوخاک در جوّ

امروزه پدیدۀ گردوخاک در بسیاری از مناطق دنیا به‌ویژه خاورمیانه به یکی از مشکلات بزرگ تبدیل شده است. در این مطالعه، به‌منظور شبیه‌سازی انتقال و نهشت ذرات گردوخاک با استفاده از تعدادی از طرحواره‌های روش حجم متناهی، مدلی ارائه و خروجی هریک از این طرحواره‌ها برای دو مطالعۀ موردی بررسی شده است. همچنین به‌منظور بررسی درستی خروجی‌ها و ارزیابی نحوۀ شناسایی چشمۀ گسیل گردوخاک و گستردگی مناطق تحت پوشش آن،...

[ 3 ] - تحلیل روابط توفان‌های غباری جنوب ایران با کم‌فشار سِند

در دهه‌های اخیر، تغییرات آب‌وهوایی و تخریب محیط زیست، در باختر و جنوب ایران، به افزایش فراوانی توفان های غباری و کاهش میانگین افق دید انجامیده است. پژوهش حاضر با هدف دسته‌بندی توفان‌های غباری جنوب ایران و شناسایی روابط فراوانی آنها با ویژگی‌های کم‌فشار سند شامل فشار و موقعیت آن انجام شد. داده‌های روزانه این تحقیق شامل شناسه‌های یازده‌گانه گردوغبار از سازمان هواشناسی برای 17 ایستگاه داده‌سنجی جو...

[ 5 ] - مطالعه ای مشاهداتی روی نسیم دریا در منطقه بوشهر

یکی از پدیده های میان مقیاس جوی ویژه مناطق ساحلی، نسیم دریا- خشکی است که به سبب اختلاف در ظرفیت گرمای ویژه خاک و آب پدید می آید. در این مطالعه با استفاده از داده های سودار ایستگاه بوشهر واقع در شمال خلیج فارس در برخی روزهای ماه های سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر سال 2002 و بکارگیری برخی مدلهای تحلیلی، ویژگی های نسیم دریا-خشکی بوشهر مورد محاسبه و بررسی قرار گرفته است. مشاهدات و محاسبات که باهم ...

[ 6 ] - تحلیل همدید دمای پایه بارش برف در شمال غرب ایران

     به منظور شناسایی و طبقه‌بندی الگوهای همدیدی ایجاد کننده برف شمال‌غرب کشورو استخراج دمای پایه آن، دمای ساعتی، بارش روزانه و هوای حاضر 12 ایستگاه منطقه در فصل سرد دوره 2008-1995 از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد. با استفاده از یک زبان برنامه نویسی رایانه ای،  بارش‌های برف از داده های هوای حاضر استخراج شد. بر اساس آستانه تعریف شده و قد...

[ 7 ] - بررسی موردی چینش قائم باد سطوح پایین در فرودگاه مهرآباد

یکی از پدیده‌های هواشناسی که بویژه در هواشناسی هوانوردی مورد توجه پژوهشگران قرار می‌گیرد چینش قائم باد سطوح پایین است.‌این کمیت در نزدیکی سطح زمین در اثر اختلاف برداری باد افقی در یک لایه کم عمق در راستای افقی یا قائم‌ایجاد می‌شود.‌این اختلاف می‌تواند در اثر تغییر سمت یا سرعت و یا تفاوت همزمان هر دو کمیت‌ایجاد گردد. در‌این پژوهش با بکارگیری داده‌های دو ثانیه‌ای‌ایستگاه کاوش جو فرودگاه مهرآب...

[ 8 ] - مقایسه همدیدی وقوع توفان های شدید گردو خاک در فصول بهار و تابستان در شمال استان سیستان و بلوچستان

توفان گرد و خاک از مهم ترین پدیده های اقلیمی شرق کشور ایران است. از آن جایی که نوع خاک منطقه ریز دانه محسوب می‌شود، وزش باد مناسب سبب حرکت این ذرات شده و هنگامی که سرعت باد از آستانه مورد نظر بیشتر شود، بستر مناسبی برای ایجاد توفان خاک و شن فراهم می‌شود. در مطالعه برای بررسی این پدیده، داده‌های ایستگاه هواشناسی همدیدی زابل در دوره آماری 15 ساله 2010-1995 مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور تحلی...

[ 9 ] - تحلیل همدیدی ـ ترمودینامیکی مکانیسم ابر در منطقه آذربایجان

به‌منظور بررسی ویژگی‌های همدیدی ـ ترمودینامیکی سازوکار ابر در منطقه آذربایجان در دوره آماری 2009-2000 با استفاده از دو شاخص بارش متوسط 15 میلی‌متر و بارش فراگیر، 13 روز شاخص انتخاب شد. برای بررسی نحوه تکوین سامانه‌های همدیدی از میدان فشار سطح دریا و ارتفاع ترازهای 850 و 500 هکتوپاسکال استفاده‌ شد. از مقدار نم­ویژه 850 و 700 هکتوپاسکال برای بررسی فرایند تشکیل ابر و نحوه انتقال بخار آب به منطقه م...

[ 10 ] - تحلیل سینوپتیکی پرفشار عربستان و اثر آن بر خشکسالی های جنوب و جنوب غرب ایران

در این پژوهش، داده­های بارش روزانه 28 ایستگاه سینوپتیک جنوب و جنوب غرب ایران در دورة ‌آماری 10 ساله (2009-2000) از سازمان هواشناسی جمع­آوری گردید. با استفاده­ ‌از شاخص بارش استاندارد (SPI)[1] خشکسالی­های منطقه استخراج گردید. سال 2008 به عنوان خشک­ترین سال انتخاب شد و نقشه­های سینوپتیکی در 4 سطح فشار تراز دریا، ارتفاع و امگا در ترازهای 850، 700 و 500 هکتوپاسکال در ماه­های ژانویه، فوریه، مارس، آو...

[ 11 ] - تأثیر بی‌هنجاری‌های ماهانة الگوهای فشاری بر شرایط بارشی پاییزه در سواحل شمالی ایران

سواحل شمالی کشور، جزء مناطق پرباران است و بررسی دوره‏های خشک و تر آن از جنبه‌‌های گوناگون، از جمله منابع آب، منابع طبیعی، اقتصادی و گردشگری و مانند آن، اهمیت ویژه‌‌ای دارد. الگوهای گردش جوّی نقش تعیین‌‌کننده‏ای در توزیع زمانی و مکانی بارش و در نتیجه ایجاد دوره‏های خشک و تر در هر منطقه دارد. بنابراین تقویت و یا تضعیف الگوهای فشاری غالب در هر منطقه نسبت به میانگین بلند‌مدت را  می­توان به‌‌منزلة عا...

[ 12 ] - بررسی نقش واداشت‌های ‌منطقه‌ای، در شکل‌گیری الگوی مکانی مخاطره‌ی برف سنگین بهمن 1392 در جلگه‌ی گیلان

بارش برف سنگین از جمله مخاطرات جوی است که پیش­بینی شدت و مکان آن اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، مکان ارتفاع بیشینه‌ی برف سنگین رخ‌داد بهمن 1392 در استان گیلان‌ شناسایی و علت آن واکاوی شد. برای بررسی این پدیده از داده­های دیدبانی ایستگاه­های همدیدی استان گیلان و داده­های بازتحلیل مرکز ملی پیش­بینی محیط زیست- مرکز ملی پژوهش‌های جوی (NCEP/NCAR) استفاده شد. برای شبیه­سازی سامانه از مدل WRF و برای ...

[ 13 ] - بررسی ارتفاع لایه‌آمیخته در ایستگاه فرودگاه مهرآباد، مطالعه موردی: دوره 2017-1998

در این پژوهش با استفاده از داده‌های جوبالای ساعت صفر گرینویچ ایستگاه جوبالای فرودگاه مهرآباد تهران و دمای بیشینه اندازه-گیری شده ساعت 12 گرینویچ برای سال‌های 1998 تا 2017 ، بیشینه ارتفاع لایه‌آمیخته در هر روز محاسبه شد و مقدار میانگین عمق لایه‌آمیخته به تفکیک ماه در طول دوره مورد مطالعه و همچنین بیشینه،کمینه و میانگین ارتفاع لایه‌آمیخته برای ماه‌های ژانویه، دسامبر، ژوئیه و اوت به عنوان نماینده ...

[ 14 ] - اقلیم‌شناسی کم ارتفاع‌های بریده مؤثر بر ایران و ارتباط آن با ENSO و NAO

کم ارتفاع‌های بریده[1] به‌عنوان یک‌کم ارتفاع بسته در تروپوسفر میانی و بالایی تعریف می‌شوند که به‌طور کامل از جریان اصلی بادهای غربی جداشده‌اند. کم ارتفاع بریده یکی از پدیده‌های اثرگذار بر اقلیم ایران می‌باشد. هدف از این مقاله بررسی میزان این اثرگذاری و ارتباط آن با برخی شاخص‌های پیوند از دور می‌باشد. ویژگی‌های کم ارتفاع‌های بریده در ایران، برای دوره 2015-1976 مطالعه گردید. برای شناسایی این سیست...

[ 15 ] - بررسی موردی بارش‌های سیل‌آسا در ماه مارس 2019

در ماه مارس 2019 در اثر عبور متوالی چند سامانه بارشی قوی از ایران، طغیان رودخانه‌ها، سیلاب و آبگرفتگی شدیدی در مناطق مختلف کشور ایجاد شد که در طول دوره آماری ایستگاه‌های هواشناسی کم سابقه بود. در این مطالعه سه سامانه هواشناسی که در اثر فعالیت بارشی آنها، خسارات فراوانی در مناطق مختلفی از استانهای گلستان، لرستان، فارس و خوزستان وارد شد، از دیدگاه همدیدی بطور کوتاه بررسی شد. نتایج آماری نشا...

[ 16 ] - Analysis of statistics and anomalies of rainfall in Iran during the Warm period(1951-2010)

Investigating the variability of the spatial-temporal pattern of rainfall, which can lead to climate change, due to its strong impact, is of interest to various scientists. For this purpose, after receiving the daily precipitation data of 27 stations for the period of 60 years (2010-1951), its quality and the total monthly precipitation and statistics necessary for the continuation of the resea...

[ 17 ] - Statistical analyzes and anomalies of precipitation in cold period in order to understand the effect of climate change on different regions of Iran (1951-2010)

Investigating of rainfall behavior in the spatial-temporal dimension and determining the tolerance thresholds of different geographical areas with respect to vegetation, animal life and human activities, is essential for any decision in the environment. Therefore, precipitation data of 27 stations were received from the Meteorological Organization during the 60-year period and After the data we...

[ 18 ] - مطالعه موردی پخش آلاینده‌ها با استفاده از داده‌های برج هواشناسی بوشهر

این مقاله به پتانسیل آلایندگی در بوشهر به‌کمک مدل پخش گاوس پرداخته است. در این پژوهش انحراف‌معیار قائم مدل به‌سبب نبود داده‌های سرعت اصطکاکی و طول مونیون-ابکوف، از روابط هاسکر-اسمیت، ارتفاع خیزش پلوم از روش‌ بریگز و ارتفاع لایه آمیخته از روش هیفتر به‌دست آمد. برای تعیین کلاس‌های پایداری، از داده‌های تابش خورشیدی و گرادیان قائم دما و برای اجرای مدل، از داده‌های برج هواشناسی بوشهر در سال 2016 است...

[ 19 ] - مقایسه شکست امواج راسبی روی اروپا و غرب آسیا از دیدگاه فعالیت موج

در این مطالعه کمیت­های فعالیت موج و شار فعالیت موج در شکست واچرخندی و چرخندی امواج روی اروپا برای زمستان (15 نوامبر تا 15 آوریل) سال­های 1979 تا 2018 با استفاده از میانگین روزانه داده­های بازتحلیل ERA-INTERIM  برای کمیت‌های ارتفاع ژئوپتانسیلی، سرعت باد افقی و تاوایی پتانسیلی در ترازهای 300، 200، 150، 100 و50 هکتوپاسکال محاسبه و تحلیل شده‌اند. نتایج نشان داد که در شکست­های واچرخندی (چرخندی)، یک ...

[ 20 ] - پیش‌بینی عددی چند رخداد مه تابشی و CBL با استفاده از مدل WRF روی برخی مناطق ایران: مطالعه موردی، 27 تا 31 دسامبر سال 2015

در این مطالعه رخدادهای مه تابشی و مه ناشی از کاهش ارتفاع کف ابر موسوم به مه CBL‌ (Cloud-Base Lowering) از 27 تا 31 دسامبر 2015 که در ایستگاه‌های هواشناسی فرودگاه‌های ارومیه، اراک، بوشهر، زاهدان، همدان و شهرکرد ثبت شده است، با استفاده از مدل میان مقیاس WRF شبیه‌سازی شده است. برای این منظور، مدل میان مقیاس WRF با 5 پیکربندی متفاوت و 28 تراز قائم اجرا شد. سپس با به‌کارگیری چهار الگوریتم محاسبه دید...

[ 21 ] - ارتباط گرمایش ناگهانی پوشن‌سپهر نوع اصلی با تغییرات تاوه قطبی در دوره آماری 2019-1979

گرمایش ناگهانی پوشن‌سپهر نوع اصلی زمانی رخ می‌دهد، که دمای مناطق نزدیک قطب به‌طور ناگهانی در مدت چند روز، بیش از بیست‌وپنج کلوین افزایش یابد و بادهای غربی پوشن‌سپهر قطبی به شرقی تغییر کند. در این پژوهش، با استفاده از داده‌های بازتحلیلی MERR2، نوزده گرمایش ناگهانی پوشن‌سپهر در طول دورة آماری 2019-1979 آشکار و ارتباط آنها با تاوه قطبی بررسی شد. برای تعیین جابه‌جایی و تقسیم هستة تاوه، ابتدا روز تو...

[ 22 ] - اثر نوسان شبه‌دوسالانه بر شکست امواج راسبی روی اروپا و ‌غرب آسیا از دیدگاه فعالیت موج

دراین مطالعه با استفاده از میانگین روزانه داده­های بازتحلیلERA-Interim  برای ارتفاع ژئوپتانسیلی، دما، تاوایی نسبی و سرعت باد در ترازهای 300، 200، 150، 100 و50 هکتوپاسکال، کمیت­های فعالیت موج و شارفعالیت موج در شکست‌های واچرخندی و چرخندی امواج درفازهای شرقی وغربی نوسان شبه‌دوسالانه QBO (Quasi Biennial Oscillation) در زمستان دوره 2018-1979محاسبه و بررسی شده­اند. نتایج نشان داد که در شکست واچرخندی...