جهانگیر امیری

دانشیار گروه زبا ن و ادبیّات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

[ 1 ] - آلیات إثراء عاطفة الحزن فی اشعار صلاح عبدالصبور و حسین منزوی (دراسة تحلیلیة مقارنة فی الرموز الشعریة)

الآلیات الّتی یعتمدها الشّاعر للإیحاء والتّأثیر بدلاً من المباشرة والتّصریح تنقل المخاطب من المستوی المباشر للقصیدة إلی المعانی والدّلالات الکامنة وراء النّصّ کما تقوم باستکمال ما تعجز الکلمات عن بیانه الصّریح. فالتّعبیر بالرّمز یعطی زخماً وغنیً وخصوبة للنّصّ الشّعری وهذا ما دأب علیه الشّعراء المعاصرون وقد عکف الشّاعران الإیرانی والمصری حسین منزوی وصلاح عبد الصّبور علی توظیف تقنیّات حدیثة، لما فیها من قدرة علی توج...

[ 2 ] -  جودت القزوینی: شاعر گمنام و دیر آشنای ادب پایداری در عراق

جودت القزوینی، شاعر و نویسندة گمنام معاصر و شیعی عراق است که بخشی اعظم از شعر خود را به موضوع پایداری اختصاص داده است: ستایش عالمان و روحانیون مبارز شیعی عراق، نکوهش سران عرب و ستم‌های رژیم بعث عراق، ستایش فداکاری‌های امام خمینی(ره) در راه بیداری، وحدت و پایداری مسلمانان و ...از مضمون‌های برجسته شعر پایداری وی به شمار می‌آید. وی برای بیان چنین مضمون‌هایی از واژگان و تعبیرهای استوار و روان، ساخت...

[ 3 ] - تحلیلِ روان شناختیِ هجویاتِ حُطیئه بر اساسِ نظریة «آدلر» و «هورنای»

ویژگی­های خاصِّ ادبیّات و زمینه­های بسیار گستردۀ آن، موجب شده که این رشته با سایرِ رشته­های علوم انسانی در ارتباطِ تنگاتنگ قرار گیرد. در این میان، روان­شناسی به عنوانِ یکی از شاخه­های علوم انسانی در بسیاری از زمینه­ها با ادبیات تناسبِ موضوعی دارد، و ضرورتِ انجامِ پژوهش­های مشترک، میانِ این دو مقوله، احساس می­گردد. در این رابطه، هجا یکی از فنون شعری است که شاعر برای تسلّی دادن به آشفتگی­های درونیِ خود می­سُر...

[ 5 ] - بهشت و دوزخ زهاوی و بهار

چکیده:بهشت و دوزخ زهاوی و بهاردر این مقاله دیدگاه ملک الشعراء بهار و جمیل صدقی الزهاوی در بارۀ بهشت و دوزخ مورد بررسی قرار گرفته است. بهار از یک سو وارث اندیشه های سنتی مرتجعانۀ جامعۀ خود است. وبه نحوی خاص با آنها مبارزه می کند، زهاوی نیز همان شرایط را در جامعۀ خود حاکم می بیند. هردو با مبارزه با خرافات و ارتجاع به شکلی طنزآمیز جامعه خویش را به منظور بیداری مخاطب قرار می دهند. قدر مسلم این پژوه...

[ 9 ] - جلوه‌های بینامتنی قرآنِ کریم در شعر قیصر امین پور

درهم تنیدگـی متون، حاصـلِ رویکردِ زبان‌شناختی به ادبیات و نقدِ متن محور است. قیصر امین‌پور شاعر متعهد و نام آشنای ایران به اشکـال گوناگون، تحت تأثیرِ قرآن کریم قرار گرفته است. این تأثیرپذیری گاه از مضـمون و محـتوا، و گاه در الفاظ و فنونِ بیانی قرآن، صورت پذیرفته است. در شعر امین‌پور انواعِ گوناگونِ اقتباس از جمله: تلمیح، تحلیل، اثرپذیری واژگانی، اثرپذیری گزاره‌ای و... ملاحظه می‌شود. علاوه برگونه‌های م...

[ 10 ] - معنای اصلی و تبعی در ترجمه ی غلامعلی حدّاد عادل از قرآن کریم (مطالعة موردپژوهانه ی سوره ی نمل)

اصل در ترجمه، رعایت امانت، حفظ معنا و سلیس ‌بودن است که این موضوعی ثابت در اصل ترجمة غلامعلی حدّاد عادل است. یقیناً ترجمة فارسی شیوا و ادبی وی، توانسته است بخش عمده‌ای از این ضرورت‌ها و انتظارها را تحقّق بخشد، لیکن مسئلة این تحقیق، میزان و چگونگی این تعادل و مطابقت معنا با الفاظ قرآنی است. مترجم برخی ساختارهای صرفی‌ـ نحوی و بلاغی را در ترجمه نادیده انگاشته، در مواردی نیز ترجمة واژگان (اسم، فعل و ح...

[ 14 ] - تحلیل زبان‌شناختی داستان کوتاه «الشرف» بر اساس دیدگاه روایتگری آسپنسکی و فاولر

زبان، پدیده­ای اجتماعی است که از باورها و ایدئولوژی­های حاکم در جامعه­ تاثیر می­پذیرد و از سوی دیگر با انعکاس این باورها، نقش اساسی در بازتولید آن­ها دارد. این پژوهش برآنست با بررسی زبان‌شناختی داستان کوتاه «الشرف» نوشتۀ ذنون ایوب، بر اساس الگوی دو زبان­شناس برجسته، بوریس آسپنسکی و راجر فاولر که در بررسی یک متن بر دیدگاه روایتگری و نقش نویسنده تأکید دارند، ضمن تحلیل گفته­های این داستان، در چهار...

[ 17 ] - مظاهر التجدید فی شعر فترة الدّستور فی العراق وإیران (بساطة اللغة نموذجاً)

امتاز شعراء فترة الدّستور فی العراق وإیران بالبساطة أو السّهولة فی لغة الشعر و قد شملت أنواع الشعر بأجمعها کان الزهاوی رائداً فی هذا المضمار وقد تبعه الرّصافی ووصل إیرج القمّة فی الشعر الفارسیّ ثمّ بسّط عشقی شعرهُ و قرّبه للعامیة الدارجة. وقد صبغت لغتهم هذه بصبغة عامیة واضحة هی أقرب إلی لغة المجلات والصحف. وقد خصّص ملک الشعراء بهار بعض أشعاره بالبساطة والسهولة. وفی السیاق المتصل یرمی هذاالبحث و اعتماداً عل...

[ 19 ] - جایگاه کار، تلاش و همّت در ضرب المثل های کردی و عربی

ضرب المثل‌های کردی و عربی به عنوان یکی از فنون ادبی منثور آیینه‌ای تمام نما از فرهنگ ایرانی و عربی هستند که مؤلفه‌های فرهنگی، اجتماعی و رویدادهای تاریخی مردمان این دو فرهنگ را به نسل‌های بعدی انتقال داده‌اند ونقش بی‌همتایی را در حفظ اندیشه‌ها و رسوم نیاکان و پیشینیان ایفا کرده‌اند. کار، تلاش و همت مضاعف یکی از موضوعات مهمی است که در این ضرب المثل‌ها بازتاب یافته و دارای جایگاه ارزشمندی است. این...

[ 20 ] - دراسة سیکولوجیة لشخصیّة أحمد عاکف فی روایة " خان الخلیلی" فی ضوء نظریة الشخصیّة لـ "کارن هورنای"

تعطی روایة خان الخلیلی لنجیب محفوظ صورة عن حوادث الحرب العالمیة الثانیة ودخول المستعمرین فی مصر. تُعدّ نظریّة الشخصیّة للمنظّر الشهیر هورنای من أهمّ النظریّات التی استقطبت اهتمام الباحثین فی الأدب. والرؤی التی أدلی بها هورنای فیما تتعلّق بالشخصیّات المضطربة نفسیّاً مهّدت الطریق للنقد النفسی والسیکولوجی لأبطال القصص والروایات. وفی السیاق ذاته، تدخل روایة خان الخلیلی فی نطاق الروایات ذات الصبغة النفسیّة والسی...

[ 21 ] - سیمولوجیا أشعار حسن عبداللّه القرشی المقاومة

السیمیائیة او السیمیولوجیا علم یدرس دلالات العلامات و الأدلة و الرموز سواء کانت طبیعیة او صناعیة. و السیمیائیة اللغویة او اللفظیة هی جزء من السیمیائیة التی تدرس االعلامات او الادلة اللغویة .معرفة السیمیائیة تساهم فی فتح آفاق جدیدة امام الفکر وتوسیع دائرة اهتماماته بصورة تجعله ینظر إلى الظاهرة الأدبیة او الاجتماعیة بعمق. و فی السیاق ذاته ان السیمیائیة تهتم بدراسة طرق التواصل و الوسائل المستخدمة ...

[ 22 ] -  جودت القزوینی: شاعر گمنام و دیر آشنای ادب پایداری در عراق

جودت القزوینی، شاعر و نویسندة گمنام معاصر و شیعی عراق است که بخشی اعظم از شعر خود را به موضوع پایداری اختصاص داده است: ستایش عالمان و روحانیون مبارز شیعی عراق، نکوهش سران عرب و ستم‌های رژیم بعث عراق، ستایش فداکاری‌های امام خمینی(ره) در راه بیداری، وحدت و پایداری مسلمانان و ...از مضمون‌های برجسته شعر پایداری وی به شمار می‌آید. وی برای بیان چنین مضمون‌هایی از واژگان و تعبیرهای...

[ 23 ] - تحلیلِ روان شناختیِ هجویاتِ حُطیئه بر اساسِ نظریة «آدلر» و «هورنای»

ویژگی­های خاصِّ ادبیّات و زمینه­های بسیار گستردۀ آن، موجب شده که این رشته با سایرِ رشته­های علوم انسانی در ارتباطِ تنگاتنگ قرار گیرد. در این میان، روان­شناسی به عنوانِ یکی از شاخه­های علوم انسانی در بسیاری از زمینه­ها با ادبیات تناسبِ موضوعی دارد، و ضرورتِ انجامِ پژوهش­های مشترک، میانِ این دو مقوله، احساس می­گردد. در این رابطه، هجا یکی از فنون شعری است که شاعر برای تسلّی دادن به آشفتگی­های درونیِ خود می­سُر...