نرگس نشاط

عضو هیئت علمی و رئیس گروه پژوهش های توسعه ای کتابداری و اطلاع رسانی سازمان اسناد کتابخانه ملی

[ 1 ] - بررسی فاصله موجود میان ادراکات و انتظارات مراجعان از خدمات دریافت شده در کتابخانه ملی با استفاده از مدل تحلیل شکاف

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از دیدگاه مراجعان بر اساس مدل تحلیل شکاف با استفاده از ابزار لایب کوال انجام گرفته است. در این پژوهش، کیفیت خدمات بخش اطلاع‌رسانی کتابخانه ملی در سه بُعد تأثیرگذاری خدمات، کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان یک مکان و فضا در سه سطح «حداقل»، «موجود» و «مورد انتظار» بررسی شده است. جامعة آماری شامل تمامی مراجعان و کاربران...

[ 2 ] - تنظیم، پاسداشت منشأ و حفظ نظم نخستین در آرشیو ملی ایران

هدف از پژوهش حاضر، تبیین شیوه تنظیم اسناد آرشیوی و به کارگیری دو اصل پاسداشت منشا و حفظ نظم نخستین در آرشیو ملی ایران است. داده‌های پژوهش، با استفاده از روش پیمایش تحلیلی و ابزار مصاحبه، گردآوری شد. جامعه آماری مورد بررسی، متشکل از کارشناسان اداره تنظیم و پردازش آرشیو ملی ایران و دفترهای راهنمایی می‌باشد که برای کاربران در سال‌های 1350-1370 تدوین شده است. یافته‌های پژوهش، نشان می‌دهد که در آرشی...

[ 3 ] - نقش یونسکو در حفظ میراث مستند جهانی

توسعۀ اطلاعات و فناوری‌های ارتباطی در سال‌های اخیر، با شتابی فوق العاده، روند «صنعتی» سراسر جهان را به سوی «جامعۀ اطلاعاتی» کشانده است. عمیق و غیر خطی بودن این روند، در مقایسه با انقلاب صنعتی قبل، دغدغه‌های فرهنگی، اقتصادی، و اجتماعی بسیار فزون‌تری‌ برای بشریت پدید آورده است. در این عرصه، آرشیوها -که صرفا حاوی منابع دیداری و شنیداری یا اسناد تاریخی هستند- به عنوان مخازنی کم اهمیت به شمار نمی‌آی...

[ 4 ] - نقشه دانش علم اطلاعات و دانش شناسی براساس مقوله بندی موضوعی اصلی و فرعی

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مقوله­های موضوعی علم اطلاعات و دانش شناسی جهت ایجاد نقشه دانشی علم اطلاعات و دانش شناسی است. روش شناسی : رویکرد پژوهش کیفی است که از پنل دلفی استفاده شده است در این روش با استفاده از نظر خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی ایران،  مقوله­های موضوعی در دو مرحله مورد بررسی قرارگرفت. روش آماری مورد استفاده جهت پاسخ به سوال­های پژوهش میانگین و انحراف معیار و جهت آزمون فرضیه...

[ 5 ] - آیا مدیریت حافظه سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران امری ضروری است؟

هدف: بررسی اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی به‌عنوان نهادی فرهنگی تا چه حد به ملزومات دانش سازمانی توجه دارد و از نظر کارکنان تا چه حد استقرار حافظه سازمانی به‌منزله پایگاهی برای ذخیره، مستندسازی، و به‌کارگیری دانش ضرورت دارد. روش‌شناسی: این پیمایش با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته داده‌های مورد نیاز در زمینه‌های کسب دانش، اشتراک دانش، کاربرد دانش، و ذخیره دانش را جمع‌آوری کرد. جامعه آماری ش...

[ 6 ] - آمادگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده

هدف: تعیین این نکته که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تا چه حد توانسته است بستر مناسب برای تحقق اهداف سازمان یادگیرنده را فراهم نماید. روش‌شناسی: پیمایش با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته براساس مدل ویک و لئون در 5 مؤلفه انجام شد. جامعه آماری تمامی کارکنانی بودند که حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی و 10 سال سابقه کار داشتند. یافته‌ها: آمادگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به ساز...

[ 7 ] - کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران: بایدها و نباید‌ها (مقایسه‌ای بین‌المللی)

هدف: مطالعه تطبیقی کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران با کتابخانه‌های مشابه در جهان به قصد دستیابی به نقاط قوت و مشکلات و کاستی‌های احتمالی و ارائه راهکارهایی برای بهبود. روش/ رویکرد پژوهش: روش تطبیقی- مقایسه‌ای برای درک و توصیف شباهت‌ها و تفاوت‌ها و استنتاج برمبنای اصول معتبر بوده است. جامعه آماری 133 کتابخانه کودک و نوجوان بوده که فقط 3 کتابخانه در وضعیت مشابه بوده‌اند و مقایسه نیز بر روی آ...

[ 10 ] - بررسی ساختاری و محتوایی وبگاه کتابخانه ملی کودک و نوجوان ایران در مقایسه با همتایان خود در دنیا

هدف: مقایسة وبگاه کتابخانة ملی کودک و نوجوان ایران به‌لحاظ ساختاری و محتوایی با سایر نمونه‌های مشابه در دنیا است. روش‌شناسی: در این پژوهش، از روش مطالعه مقایسه‌ای استفاده شد. بدین منظور، سیاهه‌ای از عناصر مفید بر پایه پژوهش‌های پیشین و متون مرتبط گردآوری و پربسامدترین آنها تهیه و با استفاده از روش دلفی اعتبارسنجی شد و سرانجام 8 مقوله و 69 معیار مورد تأیید اهل فن قرار گرفت. یافته‌ها: از بین 12...

[ 11 ] - پراکندگی موضوعی و میزان استفاده از کتاب‌ها در کتابخانه عمومی کتابخانه ملی

هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان پراکندگی موضوعی کتاب‌های موجود در کتابخانه عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رده‌های موضوعی مختلف و میزان استفاده مراجعان از این منابع است. روش‌شناسی روش‌/ رویکرد پژوهش: در این پژوهش، از روش‌های تحلیل مجموعه و ارزیابی کاربران و استنتاج بر مبنای اصول معتبر استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد بیش از 50.3535/50 درصد کتاب‌ها فقط ...

[ 12 ] - برون‌سپاری فعالیت‌های کتابخانه‌ای در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران: تأثیرات بر بهبود عملکرد و چالش‌های فرارو

هدف: ارزیابی برون‌سپاری فعالیت‌های کتابخانه‌ای و نقش آن در بهبود عملکرد کتابخانه ملی ایران. روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی از نوع کاربردی. جامعه آماری شامل تمام مدیران و کارکنان کتابخانه ملی در ادارات کل پردازش (فهرست‌نویسی)، فراهم‌آوری، اطلاع‌رسانی؛ و مالی استت که به‌نوعی درگیر فعالیت‌های برون‌سپاری بوده‌‌اند. برای این منظور، پرسشنامه‌ای طراحی و میان 173 نفر توزیع شد و در نهایت چهار مؤلفه اثربخشی،...

[ 13 ] - یک خدمت و دو دیدگاه: تحلیل شکاف میان دیدگاه کتابداران و کاربران کتابخانه ملی از خدمات ارائه شده، دریافت شده و مورد انتظار

هدف: تحلیل و مقایسه دیدگاه کاربران و کتابداران کتابخانه ملی درباره کیفیت خدمات اطلاعاتی در این کتابخانه. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش از نظر هدف و نوع، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده‌‌ها پیمایشی است. یافته‌‌ها: از منظر کارکنان، کارکنان و کیفیت منابع کتابخانه توانسته است حداقل انتظارات مراجعان را برآورده سازد. کیفیت فضای کتابخانه در سطح واقعی (موجود) از حداقل انتظار کاربران بالاتر است. از ...

[ 14 ] - ارزیابی زوج‌های کتابشناختی در خوشه‌بندی پروانه‌های ثبت اختراع

هدف: خوشه­بندی زوج­های کتابشناختی (اشتراک استنادی) یکی از شکل­های خوشه­بندی مدارک است. هدف این پژوهش شناسایی میزان جامعیت و مانعیت این نوع خوشه­بندی در پروانه­های ثبت اختراع است.  روش/ رویکرد پژوهش: 717 پروانه ثبت اختراع یو. اس. مورد استناد در پروانه‌های ثبت اختراع مربوط به رده 774/977 از رده­بندی پروانه‌های ثبت اختراع یو. اس. با استفاده از زوج­های کتابشناختی و الگوریتم فازی خوشه­بندی شد. حاصل...

[ 15 ] - استفاده از دو رویکرد تلفیقی در سنجش سرآمدی عملکرد سازمانی مطالعه موردی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

هدف: مدل سرآمدی(European foundation for quality management)  EFQM به­عنوان چارچوبی اولیه برای ارزیابی و بهبود سازمان­ها، نشان­دهنده مزیت­های پایداری است که یک سازمان سرآمد باید به آنها دست یابد. سازمان اسناد وکتابخانه ملی ایران نیز با توجه به جایگاه و نوع وظایف و خدماتی که ارائه می­دهد، از این منظر نیازمند بررسی همه­جانبه علمی است. بدین لحاظ، هدف پژوهش حاضر سنجش سرآمدی عملکرد سازمان اسناد و کتا...

[ 17 ] - میزان همخوانی انتظارات کاربران و استنباط کارکنان از کیفیت خدمات ارائه شده در کتابخانه ملی

هدف: هدف از این پژوهش تعیین فاصله موجود میان ادراکات و انتظارات کاربران از خدمات دریافتی و استنباط کارکنان از انتظارات آنان است. روش: این پژوهش کاربردی است. مبنای این پیمایش، پرسشنامه مدل لایب کوال مشتمل بر 23 شاخصه در قالب سه بُعد (تاثیر گذاری خدمات، کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان یک مکان و فضا) است. یافته‌ها: از منظر مراجعان، کارکنان و منابع کتابخانه تا حدودی توانسته‌اند دربرخی موارد حد...

[ 18 ] - زبان و هرمنوتیک در فرایند مرجع

در بسیاری از الگوهای پوزیتویستی، زبان به عنوان پدیده‌ای تعریف می‌شود که نقش بازنمایی واقعیت را دارد. یعنی کار و نقش زبان در سایه این الگوها، بازنمایی ان چیزی است که واقعیت نامیده می‌شود. تنیدگی علم زبان شناسی با فرایند مرجع و پاسخگویی به نیاز مراجعان و نیز با همه انواع مطالعات انسانی و پژوهشهای اساسی دیگر بدان جهت است که زبان صرفا الگوی معنا نیست: بلکه بنیان معناست. رویکرد هرمنوتیکی به فرایند م...

[ 19 ] - میزان کاربست عناصر پنج‌گانه مدیریت راهبردی کالدول و اسپینکز در کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

هدف: میزان کاربست عناصر پنج‌گانه مدیریت راهبردی کالدول و اسپینکز در کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی - تحلیلی است. برای این منظور پرسش‌نامه‌ای محقق ساخته بر اساس مؤلفه‌های پنج‌گانه مدل، طراحی و بین کلیه کارکنان لیسانس به بالا که تعداد آنها 167 نفر بود توزیع شد. روایی و پایایی پرسش‌نامه از طریق ارائه نظرهای متخصص...

[ 20 ] - جوامع اطلاعاتی و تزلزل حق مؤلف

مفاهیم گوناگونی وجود دارد که بدون حضور آنها جامعة اطلاعاتی تحقق نمی‌یابد که از جملة آنها مفهوم اطلاعات است. در این زمینه، اطلاعات به حقایقی گفته می‌شود که دربارة دنیایی که در آن زیست می‌کنیم سخن می‌گوید، و این توصیف درواقع، بسیار شبیه توصیف دانش است و به همین دلیل گاه به جامعة اطلاعاتی «جامعة دانش» نیز گفته می‌شود. <span sty...

[ 21 ] - ارزیابی توانایی تفکر انتقادی دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی نمونه پژوهی: دانشگاه های آزاد شهر تهران

هدف:سنجش توانایی تفکر انتقادی دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی و رابطه آن با محیط دانشگاهی و جنسیت آنان در دانشگاههای آزاد شهرتهران. روش شناسی:پژوهش از نوع تحلیل همبستگی و به روش پیمایشی انجام شد.جامعه آماری را کلیه دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاههای آزاد اسلامی شهر تهران در مقطع کارشناسی ارشدو دکتری که تعداد آنها 141 نفر و در سال 1394 مشغول به تحصیل بودند تشکیل داد.از آزمون مهارت تفک...

[ 22 ] - The relationship between the big five personality information-seeking behavior of graduate students

Background and Aim: To determine the relationship between big five personality factors on the behavior of saving information graduate students in Tehran. Methods: The Correlation method work that was using the 30 a questionnaire and inform behavior questionnaire, a NEO-saving 60 Costa and Mac Carey was required for data collection. The research community, the number of doctoral and master's stu...

[ 23 ] - مقایسه بروندادهای علمی اعضای هیات علمی کتابداری در مراکز پژوهشی و عوامل تاثیرگذار بر آن

هدف: مقایسه بروندادهای اعضای هیات علمی علم اطلاعات و دانش شناسی در مراکز پژوهشی دولتی ایران و تعیین عوامل تاثیرگذار بر آن . روش: این پژوهش از نوع علم‌سنجی است و از روش‌های تحلیل محتوا و پیمایشی توامان استفاده کرده است. ابتدا شاخص های مورد نیاز از کارنامه علمی اعضای هیأت علمی کتابداری پژوهشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها، و مراکز پژوهشی دولتی استخراج شد. سپس دو پرسشنامه تدوین شد، اولی برای نظرسنجی از ...

[ 24 ] - رویکردی نو به خدمتی کهن: استفاده از تجربه کاربر در بهبود خدمات کتابخانه‌ای

هدف: شناسایی معنا و زمینه‌‏های کاربردی مفهوم تجربه کاربر در بافت کتابخانه‏. روش‌شناسی: داده‌ها با جستجو در پایگاه‏های اطلاعاتی و ردگیری استنادات، منابع معتبر، و مرتبط با تجربه کاربر در بافت کتابخانه گردآوری شد. یافته‌ها: مطالعات تجربه کاربر نشان می‌دهد چطور با تمرکز بر رویکرد پژوهش کیفی می‌توان نیازهای کاربران را تأمین کرد و امکان ت...

[ 25 ] - Development of Quality Performance of National Digital Library with Kano's Model Approach

Background and Aim: The purpose of this study is to determine the quality requirements of the National Digital Library based on the Kano model and categorize users needs into three groups of:  Basic, functional and motivational. Methods: This survey was conducted with a qualitative approach. The requirements of the digital library were extracted using two standards: "Digiqual manual" and the "D...