جهانگیر صفری
دانشیارادبیات، دانشگاه شهرکرد
[ 1 ] - تحلیل روان‌شناختی ـ سیاسی داستان سیاوش
داستان سیاوش یکی از مهم‌ترین داستانهای شاهنامه است که میتوان آن را از جنبههای مختلف داستانی، اخلاقی، عاشقانه، روان‌شناختی و سیاسی بررسی کرد. هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقش سیاست و قدرت‌‌خواهی در این داستان، با تکیه بر روان‌شناسی شخصیّت است و روش تحقیق نیز تحلیلی و توصیفی است. این پژوهش شامل دو بخش است: در بخش نخست، از نظر روان‌شناختی، شخصیّت سودابه و سیاوش به عنوان دو شخصیّت اصلی داست...
[ 2 ] - طبقه‌بندی محتوایی مشبهٌ‌به در دیوان ناصرخسرو
صورخیال از جمله تشبیه در شعر سنتی دو وظیفه‌ی مهم، توضیح و تشریح اندیشه و آرایش و تزیین کلام را بر عهده داشته است. تشبیه، بهعنوان پرکاربردترین صورخیال در شعر ناصرخسرو، وسیله‌ای است برای توضیح و تبیین اندیشه‌های شاعر و کم‌تر بهعنوان یک رکن زینتی و هنری به آن توجه شده است. هدف اصلی در این نوشتار، بررسی و تحلیل مشبه‌‌به‌های دیوان ناصرخسرو است. علت انتخاب مشبهٌ‌به برای بررسی، این است که مشبهٌ‌به د...
[ 3 ] - بررسی عنصر رنگ در دیوان خاقانی
رنگ بهعنوان یک عنصر مؤثّر در احساسات و روابط میان موجودات از دیرباز تاکنون مورد توجّه بوده است. از نظر روان‌شناسان رنگها در حالات روحی ـ روانی افراد مؤثر هستند و میتوان از طریق گرایش افراد به رنگها تا حدودی به شخصیّت درونی آنها پی برد. شاعران نیز از گروه افرادی هستند که از عنصر «رنگ» در آفرینش واژه‌ها، تصاویر شاعرانه، بیان مفاهیم و هم‌چنین زیبا کردن اثر خود استفاده‌های زیادی می‌کنند. ...
[ 4 ] - بررسی و تحلیل درون‌مایه و تصویر در داستانهای کودکانه رولد دال
نویسندگان کودک با انتخاب و پردازش مناسب درون‌مایه می‌توانند کودکان را با مسایل مهم زندگی و جهان پیرامون آشنا کنند. یکی از نویسندگانی که در داستانهایش به کودکان و مسایل آنها توجه زیادی دارد، رولد دال است. او یکی از نویسندگان برجسته و مشهور ادبیات کودک انگلستان است. دال آثار متعددی برای کودک و نوجوان خلق کرده و بیشتر آثارش به زبان فارسی و چندین زبان زنده دنیا ترجمه شده است. هدف این پژوهش بررسی و...
[ 5 ] - سهم نوجوانان از مفاهیم تعلیمی- تربیتی مثنوی (براساس نقد داستانهای بازنویسی شده جعفر ابراهیمی شاهد و احمد نفیسی از مثنوی برای نوجوانان)
نوجوانی، سن و سال جست و جوهای جدید برای یافتن راه زندگی و توجه به مطالب متنوع، علمی و.. است و نوجوان تحت تاثیر امور و مسائل ادبی و فرهنگی قرار می‌گیرد. استفاده از آثار مختلف ادبی و مکتوب به نوجوان کمک میکند تا اطلاعات و تجارب تازه‌ای درباره مسائل مختلف به دست آورد، بینش خود را وسعت بخشد و با فرهنگ ملی خود آشنا شود. یکی از این متون کهن و ارزشمند، مثتوی معنوی است. انتقال مفاهیم تعلیمی در قالب دا...
[ 6 ] - بررسی داستان «اجاره‌خانه» از «بزرگ علوی» بر اساس نظریه جامعهشناسی محتوا
بزرگ علوی یکی از بزرگترین داستان¬نویسانی است که در تکامل داستان کوتاه و گسترش آن در ادبیات معاصر نقش به سزایی دارد. او در داستانهایش با واقع¬گرایی انتقادی به بیان مسائل مختلف جامعه می¬پردازد. داستان ((اجاره¬خانه)) یکی از داستان¬های کوتاه مجموعه ((گیله مرد)) است که بزرگ علوی با عنایت به به واقعیت اجتماعی و تحولات جامعه آن دوران آن را به نگارش درآورده است. در این پژوهش تلاش بر آن است که با استفاد...
[ 7 ] - مدرنیته و ساختار سنتی خانواده ایرانی با تکیه بر رمان "شوهر آهو خانم"
مدرنیته تغییرات گستردهای را در نهاد خانواده ایرانی رقم زد که این تغییرات در رمان فارسی بازتاب یافته‌است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مدرنیته در ساختار سنتی خانواده، با تکیه بر رمان شوهرآهو خانم و با روش تحلیل محتوای کیفی است. تأثیر مدرنیته بر روابط بین اعضای خانواده، ایجاد تغییر در کارکردهای خانواده، حضور زنان در جامعه، و ازدواج و طلاق از جمله موضوعهای بررسی‌شده در این پژوهش هستند. افغانی کوش...
[ 8 ] - نگاهی دوباره به اضافه اقترانی
اغلب دستورنویسان سنتی در شرح اضافه اقترانی از اضافه استعاری کمک میگیرند، اما تفاوت زیادی بین این دو اضافه وجود دارد. مهم‌ترین این تفاوتها در ساختار تشبیهی اضافه استعاری است که اضافه اقترانی چنین ساختاری ندارد. برخلاف نظر دستوریان که مضاف را در اضافه اقترانی قصد اصلی میدانند، آنچه در اضافه اقترانی مدنظر است ترکیبِ مضاف و مضافالیه است نه هریک از آنها به‌تنهایی. در اغلب جمله‌هایی که در آنها ا...
[ 9 ] - پیوند متون عرفانی با رئالیسم جادویی
Magic realism is assumed a new style of fiction developed in the second half of 20th century. This style is said to be rooted in Latin America. However, some of the literature scholars argue that this style is originated in east literature specifically in mystical texts. Imagination, which is considered one of the fundamental components of magic realism, may break down cause-and-effect link in ...
[ 10 ] - پیوند سیاست با عرفان در مرصاد العباد نجم رازی
This study investigates Mersād al-‘Ebād and its contents on the policies of the rulers. Chapter five of this book on “various groups and their policies” deals with policies of different monarch and ministers of the time. It discusses issues such as the legitimacy of the monarchs, the position of kingdom in mysticism, special and ordinary kingdoms, and the superiority of monarchs over prophecy p...
[ 11 ] - تحلیل روان‌شناختی رنگ سرخ و سیاه در اشعار صائب
تحلیل روانی افراد برمبنای روان شناسی رنگ، یکی از شیوه‌های رایج در روان شناسی محسوب می‌شود. کسانی که به اختیار و آگاهانه و بر پایه علاقه و سلیقه به انتخاب رنگ ها دست می زنند، زمینه را برای تحلیل روانی خود به دست می دهند. صائب شاخص‌ترین چهره ادبی قرن یازدهم هجری و یکی از پرکارترین شاعران این مرز وبوم گزینه مناسبی برای تحلیل روان شناختی برمبنای روان شناسی رنگ ها است؛ زیرا از طرفی مجموعه اشعار ...
[ 12 ] - باستان گرایی واژگانی در اشعار قیصر امین پور
ادبیات مقاومت به عنوان یک نوع ادبی، پیشینه‌ای دیرینه دارد و از زمان پیدایش ادبیات، دوشادوش آن حرکت کرده‌است. در میان شاعران برجستۀ این نوع ادبی در ایران، قیصر امین‌پور جایگاه ویژه دارد و زبان شعری این شاعر متمایز از زبان شعری معاصرینش است که دلیل این تمایز، توجه و تمرکز او بر جنبههای مختلف زبان و به خصوص مقولۀ آرکائیسم در شعر است. آرکائیسم یا باستان‌گرایی نشانگر گرایش شاعران به صرف و نحو کهن د...
[ 13 ] - تحلیل و تفسیر داستان دزآشوب بزرگ علوی بر اساس نظریه جامعه شناسی محتوا
بزرگ علوی یکی از بزرگترین داستاننویسانی است که در تکامل داستان کوتاه و گسترش آن در ادبیات معاصر نقش بسزایی دارد. او در داستانهایش با واقعگرایی انتقادی به بیان مسائل مختلف جامعه میپردازد و همین داستانها ما را با جامعهای که علوی در آن میزیسته، آشنا میکند. یکی از داستانهای او دزآشوب نام دارد. در این پژوهش تلاش بر این است تا به روش توصیفی- تحلیلی بر مبنای جامعهشناسی محتوا این داستان مور...
[ 14 ] - بررسی روش‌های واقع‌نمایی؛ راهکاری برای انتقال مفاهیم اخلاقی در گلستان سعدی
نویسندگان و شاعران در ادبیات تعلیمی، از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند تا مخاطب را برای پذیرش پیام و درون‌مایه‌های اخلاقی مورد نظر خود قانع کنند. واقع‌نمایی از جملۀ این شگردهاست. هرگاه مخاطب باور کند حادثه‌ای به‌واقع اتفاق افتاده است، آن را بهتر می‌پذیرد و در باور کردن آن حادثه، شک‌وتردید کمتری برایش ایجاد می‌شود. هدف این پژوهش نیز بررسی شگردهای ایجاد واقع‌نمایی، به‌منزلۀ یکی از تمهیدات اقناع ...
[ 15 ] - فلسفه و آموزه‌های شاد زیستن در اندیشۀ نظامی
شادی از مهم‌ترین حالات روحی و روانی انسان است که با توجه به اهمیتش در زندگی فردی و اجتماعی، از دیرباز مورد توجه اندیشمندان مختلف، از جمله شاعران بوده است. هدف این پژوهش نیز بررسی جایگاه شادی در زندگی، چرایی شاد زیستن، انواع شادی و راه‌های رسیدن به آن، در شعر نظامی است. از نظر نظامی، با توجه به زندگی پر از رنج و سختی و جهان ناپایدار، شاد زیستن برای ادامۀ زندگی امری اجتناب‌ناپذیر است. وی شادی‌ای ...
[ 16 ] - بررسی و طبقه بندی تصاویر مربوط به مفهوم خدا در شعر کودک (براساس طبقه بندی ایماژهای سه گانه تخیلی- واقعی، تخیلی-کنشی و توصیفی)
کودکان تصویر متفاوتی از خداوند در ذهن دارند و همواره نسبت به شناخت او کنجکاو هستند. این کنجکاوی اغلب به صورت پرسش‌های مداوم خود را نشان می‌دهد. آنها به دنبال تصویری روشن و اقناع کننده درباره مفهوم خداوند هستند. ادبیات به عنوان یک رسانه می‌تواند کودک را در این شناخت یاری دهد. شاعران کودک هر کدام به سبک خاص خود تصویری از خداوند ارائه کرده‌اند. هدف این پژوهش بررسی و نقد تصویر خداوند در شعر کودک ا...
[ 17 ] - An Analysis of the Function of Non-verbal Communications in Shahnameh
Non-verbal communications could be a part of visual signs that, because of their importance in interpersonal relationships and transition of meaning, are highly regarded by psychologists and sociologists. One of the major subdivisions of this topic is called "Body Language" that has existed in all human societies since ancient times. These non-verbal signs, some thousands of years old, have cul...
[ 18 ] - تحلیل محتوا و فرم داستان به کی سلام کنم با رویکرد جامعه شناختی
هر اثر ادبی بازتابندة مسائل اجتماعی و تصویری از جامعة عصر نویسنده است. شناخت این مسائل در آثار ادبی بر پایة جامعهشناسی قابل دریافت است. جامعهشناسی ادبیات، اثر ادبی را پدیده‌ای اجتماعی می‌داند زیرا ساختار جهان اثر ادبی بازتاب واقعیت‌های اجتماعی یا بیان نمادین آنها است. پژوهش حاضر با توجّه به نظریات جامعهشناسی، به‌ویژه نظریات گلدمن به تحلیل داستان به کی سلام کنم دانشور پرداخته و آن را...
[ 19 ] - The Role of Non-Verbal Relationship in Akhavan’s Poetry in Inducing Thought of Despair
Communication includes all the ways that human beings can influence others. This involves not only speaking or writing, but also all human behavior in various ways, so there are two types of communicational signs that human beings use: verbal and non-verbal signs. In communication science, special attention has been paid to how non-verbal signs influence message transmission. The research has s...
[ 20 ] - بررسی «ورجمکرد» در مقایسه با نمونههای برجسته آن در اساطیر ایران و جهان
بدون شک بزرگترین معمای ناگشوده، مرموز، غریب و رعب‌آور برای انسان، معمای مرگ است. انسان، همواره خواستار جاودانگی و بیمرگی بوده و هست. یکی از روش‌های اقناعی که وی برای دستیابی به آرامش نسبی در برابر این پدیدة مرموز در پیش گرفته، خلق فضاها و مکانهایی انتزاعی است که مرگ را به آن راهی نیست؛ دژها، ورها، کاخها و باغهای بهشتسانی که از یک سوی اشباعکنندة حسرت او در بازگشت به بهشت از دست رفته هستند...
نویسندگان همکار