مرتضی قائمی
استاد‌یار دانشگاه بوعلی‌سینا همدان
[ 1 ] - سیمای هنری تشبیهات در دیوان سیّدِ حِمیَری شاعر اهل بیت (ع)
سیّدِ حِمیَری، یکی از شاعران برجستۀ شیعی است که شعر خود را در خدمت نشر مفاهیم دینی و تبیین فضایل اهل بیت(ع) و دفاع از ایشان قرار داده است. سیّدِ حِمیَری، از آن دسته شاعران نیست که گوهر شاعری خود را یکسره در دامان تشبیه‌پردازی‌ها و تصویر‌سازی‌های دورودراز بریزد و تصاویر غیرمعمول و رنگارنگ دور از ذهن خلق کند، بی‌آنکه این تصاویر، محتوای چشمگیری داشته باشند. به‌نظم‌کشیدن عقاید ناب و ریشه‌دار شیعی، چنان بر ...
[ 2 ] - گواه نمایی در خطبه قاصعه
گواهنمایی، مقولهای دستوری است که وظیفۀ آگاهی از منبع اطلاعات را برای پشتیبانی از گزاره بر عهده دارد و شامل دو حوزۀ منبع اطلاعات و تأثیر بر مخاطب است. عناصر دستوری در بیان گواهنمایی در هر زبان بر اساس امکانات زبانی موجود، متفاوت است. در مواردی که امکان بیان گواهنمایی در دستور وجود نداشته باشد، عناصر واژگانی در بررسی آن، تحلیل میشود. در این جستار، مسائل خاص مربوط به این پدیدۀ زبانی در خطبة «...
[ 4 ] - بررسی پویایی و حیات صور خیال در شعر متنبی (با تکیه بر تصاویر شنیداری)
دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر کاملاً آگاه است؛ لذا برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت ...
[ 5 ] - هنجارگریزی شعری در گفتمان انقلابی اشعار فاروق جویده
شعر انقلابی، نه به خاطر مضامین سیاسی‌اش، بلکه به خاطر چهارچوب هنری‌اش، برتر و ارزشمند است، زیرا مردم عموما با مفاهیم سیاسی آشنا هستند، این تنها بیان هنرمندانه و زیبای زبانی است که شعر را برتر می‌نماید. برداشت نادرست از اینکه شعر سیاسی، به منظور برانگیختن مردم به شورش، بایستی به زبان ودرک عمومی آنان نزدیک باشد، موجب گردید تا قصاید سیاسی مبتذلی سروده شود که فارغ از هر نوع ذوق ادبی وبدور از عنصر «...
[ 6 ] - بررسی تصویر استعاری دنیا در خطبه های نهج البلاغه
امام علی (ع) در فصاحت و بلاغت بی مانند و در خطابه و سخنوری سر آمد است، سحنان زیبا و پرمحتوا و آموزنده او از روزگار زندگی پر بارزش، مورد توجه ادیبان و سخن شناسان و بزرگان علم وادب بوده است. نهج البلاغه با محتوای غنی و تصویر های زیبا و نغمه دلنشین، از همان آغاز توجه بسیاری از بزرگان دانش زیبا شناسی و هنر سخنوری را به خود جلب کرده است. دنیا یکی از موضوعات اصلی و محوری نهج البلاغه است که امام (ع) د...
[ 7 ] - تجزیه به آحاد واژگان و کاربست آن در ترجمۀ قرآن (مطالعۀ مورد پژوهانۀ سوره های نور، فرقان و شعراء)
تجزیه به آحاد واژگان به عنوان یکی از نظریات حوزۀ معنی‌شناسی و مطالعات معنایی به تجزیۀ واحدهای زبانی و عناصر و اجزای تشکیل‌دهندۀ آنها می‌پردازد و در شناسایی تفاوت‌های معنایی بین واژگان هم‌معنا، اهمیت به‌سزایی دارد و معنای نهفته در لایه‌های معنایی واژگان را کشف و تبیین می‌نماید. پژوهش پیش‌رو کوشیده با معرفی این روش به عنوان رویکردی نو در حوزۀ معنی-شناسی به شیوه‌های برابریابی واژگان بر مبنای تحلی...
[ 8 ] - دراسة النماذج المعرفیة للزمن فی النص القرآنی استناداً إلی نظریة الاستعارة المفهومیة
نظریة الاستعارة المفهومیة هی أداة مناسبة لدراسة وتحلیل النصوص الدینیة، بما فی ذلک القرآن الکریم. من خلال هذه النظریة، یمکن تحدید طریقة وضع المفاهیم للعدید من المفاهیم القرآنیة. الغرض من هذه الدراسة هو التعرف على الطریقة القرآنیة فی تجسیم الوقت کمفهوم تجریدی. فی اللسانیات المعرفیة، من أجل فهم الوقت، یتم تقدیم نموذجین إدراکیین أحدهما یعتمد على الشخص ویستند الآخر على الوقت. أجریت ا...
[ 9 ] - گواه نمایی در خطبه قاصعه
گواهنمایی، مقولهای دستوری است که وظیفۀ آگاهی از منبع اطلاعات را برای پشتیبانی از گزاره بر عهده دارد و شامل دو حوزۀ منبع اطلاعات و تأثیر بر مخاطب است. عناصر دستوری در بیان گواهنمایی در هر زبان بر اساس امکانات زبانی موجود، متفاوت است. در مواردی که امکان بیان گواهنمایی در دستور وجود نداشته باشد، عناصر واژگانی در بررسی آن، تحلیل میشود. در این جستار، مسائل خاص مربوط به این پدیدۀ زبانی در خطبة «...
[ 11 ] - بررسی پویایی و حیات صور خیال در شعر متنبی (با تکیه بر تصاویر شنیداری)
دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر کاملاً آگاه است؛ لذا برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت ...
نویسندگان همکار