ابراهیم محمدی
دانشیار دانشگاه بیرجند
[ 1 ] - برهم‌کنشی اسطوره و استعاره در داستان کوتاه شهریار مندنی‌پور
درآمیختن اسطوره و داستان در روایت مدرنیستی و پسامدرنیستی از جمله شگردهایی است که خود سبب می‌شود روایت به قطب استعاری میل کند و با عبور از مجرای استعاره به سمت تودرتویی و لایگانی پیش رود و مخاطب ناگزیر شود ژرف‌ساخت اسطورهای داستان را که در لایه‌های زیرین متن نهفته است، دریابد و پاره‌های روایت را بر اساس آن کنار هم قرار دهد تا به فهم داستان نزدیک شود. در این نوشتار، با استفاده از نظریّة یاکوبسن د...
[ 2 ] - استعاری شدن زبان در داستان کوتاه شهریار مندنی‌پور
در داستان مدرن، استفاده از برخی ظرفیت‌های زبان به ویژه در خلق استعاره و ایجاد ابهام در روایت، به شاعرانه شدن متن کمک میکند. از جمله این ظرفیت‌ها سوق دادن زبان به سمت قطب استعاری- به تعبیر رومن یاکوبسن- است. هدف اصلی نگارندگان، این است که نشان دهند چگونه زبان در داستان‌های مندنی‌پور به قطب‌های استعاری گرایش پیدا کرده و شاعرانه شده است. برای این منظور، مجموعه داستان‌های مندنی‌پور در چهار سطح برر...
[ 3 ] - نمایش شخصیت‌ها (شخصیت‌پردازی نمایشی) در سووشون
سووشونِ سیمین دانشور، از جمله رمان‌هایی است که حضور شخصیت، در آن بسیار پر‌رنگ است و نویسنده، از شخصیت‌پردازی- به ویژه شخصیت‌پردازی نمایشی- برای تقویت ساختار اثر و انتقال بهتر معنا، بسیار سود برده است. شخصیت‌پردازی به دو شیوه‌ی گزارشی و نمایشی انجام می‌شود. شخصیت‌پردازی گزارشی به‌وسیله‌ی توصیف مستقیم و شخصیت‌پردازی نمایشی به‌کمک برخی از تکنیک‌های ویژه (از جمله گفتگو، عمل، صحنه‌پردازی، نام، لحن و ...
[ 4 ] - هم سنجی روایت «جم» در اسطوره و حماسه
امروز یه لطف پیشرفت مطالعات ساختار گرا و نظریه‌های روایت‌شناسی، امکان بازشناسی گونه‌های مختلف روایی یه شکل دقیق‌تری فراهم آمده است. شناخت قوانین روایی حاکم بر هر یک از گونه‌های و تفاوت‌های ساختاری میان آنها، به درک بهتر تمایزهای میان ژانرهای گوناگون کلام کمک شایانی خواهد کرد. «حماسه» گونه‌ای است که بر اثر تکامل جنیه‌هایی از روایت اسطورهای به وجود آمده است. هدف ما در جستار، هم‌سنجی یک روایت اس...
[ 5 ] - زروان؛ زال و شخصیت های میانه در حماسه فردوسی
پهلوانان شخصیت های اصلی و موثر حماسه اند. حوادث و رویدادهای حماسه، سرگذشت پهلوانان آزاده ای است که به دور از هر گونه خودبینی و غرور و تعصب کورکورانه، به مردم و وطن خویش می اندیشند. هدف آنها حفظ ارزش های والای انسانی است. عشق و آرزو و همه هستی خود را در خدمت حماسه قرار می دهند. خاندان زال یکی از خاندانهای پهلوانی شاهنامه است که می کوشد مرزهای ساختگی ایران –انیرانی را برهم زند و فراتر از این مرزب...
[ 6 ] - رمان نو
رمان نو یکی از گونه های مهم رمان است که از نظر محتوا و فرم بسیار متفاوت از گونه پیشین خود است. نویسندگان این نوع رمان هریک به شیوه ای مستقل و بدون رعایت اصول و چارچوبی خاص قلم می زنند. بنیانگذار و نظریه پردازی که قواعد این گونه رمان را به طور منسجم و منظم تبیین کند وجود ندارد. البته این گونه رمان ها رها شده و بدون موازین نیستند و حتی مهم و تاثیرگذار هم هستند، به طوری که نویسندگان این گو...
[ 7 ] - اسطوره ای‌شدن زمان در چند داستان کوتاه شهریار مندنی پور
رمان و داستان مدرن نقش شگرفی در بازخوانی روایتهای اسطورهای و بازپردازی آنها در ادبیات روایی امروزی ایفا میکند. یکی از دلایل مهم توجه ویژه و کاملاً متفاوت اینگونه داستانها و رمانها به بنمایههای اسطورهای ضرورتی است که نویسندگان معاصر بنابر دگرگونی اوضاع اجتماعی و دگرگونیهای اساسی اندیشه و نگرش انسان احساس کردهاند: بیانسجامی جهان آشفته معاصر که همه گفتمان‌هایش سرشار از تناقض، بیانسجا...
[ 8 ] - ادبیات ملی و ضرورت بازتعریف آن زبان: بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه
در پاره¬ای موارد در حوزه مطالعاتیِ ادبیات تطبیقی نمی‌توان به طور دقیق و صریح معین کرد که یک اثر مربوط به ادبیات کدام ملت و قوم است. به نظر می‌رسد علت این مسئله مشخص‌نبودن تعریف و مرز ادبیات ملی باشد که خود، معلول دقیق‌نبودن معیارهایی است که برای ادبیات ملی تعریف شده است. در حالی که گروهی ـ دنباله‌روان مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی ـ زبان را یگانه (یا قوی‌ترین) ملاک برای تعیین مرز ادبیات ملل و تعری...
نویسندگان همکار