عباس نیکبخت

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

[ 1 ] - بهجه‌الشعرا و رویکردی نو در تذکره‌نگاری دورة قاجار (با معرفی حدیقه‌الشعرا)

تذکره‌های فارسی از منابع اصلی تاریخ ادبیات است. نهضت تذکره‌نویسی فارسی در دورة قاجار و در آستانة مشروطه شتاب بیشتری گرفت؛ درون‌مایة انتقاد مانند انواع دیگر نثر به جریان تذکره‌نویسی این دوره وارد شد و در شکل تذکره‌های نقیضه‌ای و طنز نمود یافت. نظیره‌هایی نیز برای این آثار انتقادی ـ مطایبه‌ای نوشته شد. یکی از مقلدین این رویکرد جدید، محمدکاظم تبریزی ملقب به اسرارعلی‌شاه است. او به تقلید از یخچالیة...

[ 2 ] - بررسی و تحلیل تشخیص در نفثه‌المصدور

‌یکی ‌از مهم‌ترین شیوه‌های ‌آفرینش خیال آن ‌استکه سخنور برای عناصر،اشیا و مفاهیم ‌انتزاعی شخصیتیانسانی تصورکند؛ این روش در اصطلاح ادب تشخیص نامیده می‌شود.در این پژوهش‌ این شگرد خیال‌انگیزدر کتاب «نفثه‌المصدور»اثرشهاب الدین ‌محمد خُرندزی‌ زیدری نسوی بر اساس روش ‌توصیفی، تحلیلیبررسی شده ‌است. بایدگفت ‌زید...

[ 3 ] - بررسی تراجمِ خودنوشتِ تذکره‌های دورة قاجار؛ با نظری بر تعریف اتوبیوگرافیِ مدرن

تذکره‌های فارسی از دیرباز یکی از مَراجع زندگی‌نامه‌ای و از منابع مهم ادبی، تاریخی و اجتماعی بوده‌اند. در پی تحولاتِ دورة قاجار در آستانة مشروطه، تطوّر و دگرگونی ویژه‌ای در گونه‌های ادبی مختلف ایجاد شد. در این پژوهش به فصلِ مهمی از تذکره‌های این دوره، یعنی ترجمة خودنوشت مؤلف، پرداخته شده است. تاکنون هیچ پژوهشی دربارة ترجمه‌های خودنوشت تذکره‌ها، انجام نشده است. در این جستار تراجمِ خودنوشت تذکره‌های دو...

[ 4 ] - تاریخ ادبیّات نویسی تطبیقی فارسی و عربی براساس الگوی انواع ادبی

پژوهش حاضر، پیشنهادهایی برای نگارش «تاریخ ادبیّات تطبیقی فارسی و عربی» براساس «الگوی انواع ادبی» است. نوشتار پیش رو آن دسته از گونه­های ادبیّات فارسی و عربی را که می­توانند در نگارش تاریخ ادبیات تطبیقی مورد مطالعه باشند را نشان داده است. پژوهش حاضر به­دنبال یافتن معیارهایی برای تفکیک و طبقه­بندی انواع ادبی در ادبیّات فارسی و عربی است که قابلیّت بررسی تطبیقی در درون یک بافت تاریخی را داشته باشند. ای...