شاهین اوستان
دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تبریز
[ 1 ] - تحمل القایی در جمعیت میکروبی ناشی از آلودگی خاک (PICT) با سطوح مختلف لوریل بنزن سولفونات
آلکیل بنزن سولفوناتهای خطی به طور گسترده در ترکیب پاککنندهها استفاده میشوند. سالانه مقادیر زیادی از این سورفکتانتها از طریق آبیاری مزارع با پساب یا استفاده از لجن فاضلاب به عنوان کود آلی وارد اکوسیستم خاک میشود و در صورت استفاده مستمر ممکن است اثرات نامطلوبی بر سلامت و کیفیت خاک ایجاد کند. برای ارزیابی خطرات ناشی از آلودگی اکوسیستم خاک با این سورفکتانتها میتوان از آزمون تحمل القایی ناشی...
[ 2 ] - تأثیر حذف ماده آلی بر سینتیک و ترمودینامیک واجذب فسفر در برخی از خاکهای آهکی استان آذربایجان شرقی
چکیدهسابقه و هدف: فسفر بعد از نیتروژن دومین عنصر محدود کننده تولید تولید گیاهان زراعی در جهان است. تحرک و قابلیت دسترسی فسفر در خاکها تحت تاثیر ویژگیهای واجذب فسفر قرار می‌گیرد. اطلاعات اندکی درباره تأثیر مواد آلی بر ویژگیهای سینتیک و ترمودینامیک واجذب فسفر در خاکهای آهکی استان آذربایجان شرقی وجود دارد. هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر ماده آلی بر پارانترهای سینتیکی و ترمودینامیکی واجذب فسفر بود...
[ 3 ] - شکلهای شیمیایی روی، سرب و کادمیم در خاکهای آلوده قبل و بعد از استخراج پیمانه‌ای با EDTA
شستشوی خاک یکی از تکنیک‌های درجا برای آلودگی‌زدایی خاک است. اجرای این تکنیک میتواند با خطرات زیست‌محیطی همراه باشد. لذا، مطالعه عوامل موثر بر حذف فلزات سنگین از شکلهای مختلف حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر شکلهای روی، سرب و کادمیم در سه خاک آلوده اطراف کارخانه سرب و روی زنجان قبل و بعد از استخراج پیمانه‌ای با 1/0 مول EDTA به ازای یک کیلوگرم خاک، به دو روش اسپوزیتو و همکاران و تسیر و همکاران ت...
[ 4 ] - استفاده از روش طیف‌سنجی بازتابی مرئی-فروسرخ در برآورد برخی ویژگیهای خاک در خاکهای گچی-آهکی
روشهای طیف‌سنجی بازتابی مرئی-فروسرخ بر مبنای حساسیت ترکیبات آلی و معدنی خاک به بازتاب امواج مرئی و فروسرخ استوار شده است و از این ویژگی برای مطالعات کشاورزی و زیست‌محیطی خاکها استفاده میشود. علی‌رغم مطالعات گسترده در زمینه طیف‌سنجی بازتابی مرئی-فروسرخ خاکها، این مطالعات در خاکهای گچی ایران انجام نشده است. هدف از این پژوهش، دستیابی به روشی است که بتواند از طریق طیف بازتابی مرئی-فروسرخ ...
[ 5 ] - شاخصهای پسماند همدماهای جذب- واجذب پتاسیم در برخی خاکهای آذربایجان شرقی
تثبیت پتاسیم در خاک منجر به پدیده پسماند در همدماهای جذب-واجذب پتاسیم میشود. لذا، با محاسبه شاخصهای کمی این پدیده میتوان شاخصی که بیشترین همبستگی را با میزان تثبیت پتاسیم نشان میدهد، بهعنوان مناسبترین شاخص معرفی کرد. بدین منظور، 12 نمونه خاک با کانی‌شناسی رس مختلف از دشت تبریز و اطراف مرند جمع‌آوری گردید. سپس میزان تثبیت پتاسیم با استفاده از غلظت‌های 250 و 2500 میلی‌گرم پتاسیم بر کیلوگرم خ...
[ 6 ] - کارایی مدل‌های برآورد دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت در خاک
دامنهای از رطوبت حجمی خاک که در آن، محدودیتها برای رشد گیاه در ارتباط با پتانسیل آب، تهویه و مقاومت مکانیکی خاک در کمترین مقدار خود باشد، دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت (LLWR) نامیده میشود. اندازهگیری LLWR به طور تجربی به هزینه و زمان زیادی نیاز دارد. به کارگیری توابع تبدیلی ((PTF میتواند بر آورد آن را تسریع کند. درباره صحت و قابلیت اعتماد تخمین PTFهای توسعه یافته برای خصوصیات هیدرولیکی خا...
[ 7 ] - برهمکنش آرسنیک و فسفر بر جذب کلسیم، منیزیم و پتاسیم توسط گندم (Triticum aestivum) و گل جعفری (Tagestes erecta)
نگرانیهایی در خصوص آلودگی منابع خاک و آب به آرسنیک (As) و خطر بالقوه آن برای سلامتی انسانها و محیطزیست وجود دارد. گندم و گل جعفری به ترتیب به عنوان یکی از مهمترین گیاهان زراعی و زینتی هستند که در گیاهپالایی خاکهای آلوده هم مورد استفاده قرار میگیرند. برای مطالعه اثر برهمکنش آرسنیک و فسفر(P) بر غلظت و جذب کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg) و پتاسیم (K)، در گندم و گل جعفری، دو آزمایش فاکتوریل در قالب...
[ 8 ] - تأثیر حذف ماده آلی خاک بر جذب فسفر در برخی از خاکهای آهکی استان آذربایجان شرقی
این تحقیق به منظور بررسی تاثیر ماده آلی خاک بر جذب فسفر در 12 نمونه خاک آهکی انجام گرفت. ماده آلی خاک با محلول هیپوکلریت سدیم (NaOCl) )8(pH= حذف گردید. نمونههای خاک با غلظت‌های گوناگون فسفر به تعادل رسانده شدند. ارتباط فسفر جذب شده با غلظت تعادلی فسفر بهوسیله همدماهای فروندلیچ، لنگمویر تک و دو مکانی و دابینین راداشکویچ مطالعه شد. بر طبق نتایج، مقدار جذب فسفر بعد از حذف ماده آلی افزایش یافت و...
[ 9 ] - کارایی سامانه‌های ردهبندی آمریکایی (ST) و جهانی (WRB) در توصیف ویژگیهای خاکهای شور و گچی در برخی مناطق استان آذربایجان شرقی
برای مدیریت و استفاده بهینه از خاک نیاز به ردهبندی درست خاکها و شناسایی ویژگیهای اصلی آنها میباشد. بنابراین در این تحقیق کارایی دو سامانه ردهبندی خاک و همچنین بررسی یکی از اصلیترین ویژگیهای خاک یعنی شناسایی و تخمین مقدار نسبی کانیهای رسی که بیشتر ویژگیهای خاک را تحت تاثیر قرار میدهد مورد بحث قرار گرفته است. بدین منظور خاکهای شور و گچی دو منطقه از آذربایجان شرقی (دشت تبریز و خواجه) ا...
[ 10 ] - تعیین شکلهای شیمیایی مس و روابط آنها با ویژگیهای خاک در برخی خاکهای استان آذربایجان شرقی
شناخت شکلهای مختلف مس خاک و تعیین مقدار هر یک از آنها اطلاعات مفیدی را برای ارزیابی وضعیت مس و نیز شیمی مس در خاک در اختیار میگذارد. برای کسب چنین اطلاعاتی، مقدار و توزیع شکلهای مختلف مس در 21 نمونه مرکب خاک استان آذربایجان شرقی به‌روش عصارهگیری دنبالهای تغییر یافته سینگ و همکاران تعیین و رابطه این شکلها با یکدیگر و با ویژگیهای خاک مطالعه گردید. بر طبق نتایج حاصله دامنه تغییرات مس کل بی...
[ 11 ] - اثر متقابل کادمیم و روی بر رشد و ترکیب شیمیایی کلزا (Brassica napus cv. Hyola) در یک خاک شن لومی
برای بررسی اثر متقابل کادمیم و روی بر رشد و ترکیب شیمیایی کلزا، آزمایش گلخانهای بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور کادمیم در هشت سطح (صفر، 5/0، 5/2، 5، 10، 20، 40 و mg kg-180) و روی در هشت سطح (صفر، 5، 25، 50، 100، 200، 400 و mg kg-1800)، با سه تکرار در یک خاک شن لومی اجرا شد. بعد از 60 روز، وزن خشک بخش‌هوایی و ریشه و غلظت‌های کادمیم، روی، آهن، منگنز و مس در این دو...
[ 12 ] - ارزیابی کیفی، کمی و اقتصادی تناسب اراضی برای گندم، جو، ذرت و آفتابگردان در بخشی از دشت خوی
مطالعات تناسب اراضی با بررسی جنبههای فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی اراضی، استفاده بهینه و پایدار از اراضی را ممکن میسازد. هدف از این مطالعه تعیین تناسب کیفی، کمی و اقتصادی بخشی از اراضی دشت خوی در استان آذربایجانغربی برای محصولات مهم منطقه شامل گندم، جو، ذرت و آفتابگردان میباشد. مبنای ارزیابی کیفی، تطابق مشخصات اقلیمی، توپوگرافی و ویژگیهای خاک منطقه با نیازهای رویشی هر یک از محصولات با استفاده...
[ 13 ] - اثر کشت برنج، غرقاب، کمپوست لجن فاضلاب و کودهای شیمیایی بر pH، EC، پتاسیم و سدیم محلول خاک
در این تحقیق، اثر کشت برنج (Oryza sativa L.) رقم علی کاظمی، کمپوست لجن فاضلاب و کودهای شیمیایی بر تغییرات pH، EC، پتاسیم و سدیم محلول یک خاک قلیایی پس از غرقاب تحت شرایط گلخانهای بررسی گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تکرار، شامل مدت غرقاب در 10 سطح (2، 11، 30، 37، 42، 49، 56، 63، 78 و 92 روز)، منبع و مقدار کودهای آلی و شیمیایی در شش سطح (شاهد، 100% کودها...
[ 14 ] - اثر کودهای آلی و نیتروژن بر کارایی مصرف آب، عملکرد و ویژگی¬های رشد گندم (رقم الوند)
این تحقیق برای بررسی تأثیر کودهای آلی و نیتروژن بر کارایی مصرف آب، عملکرد و ویژگیهای رشد گندم (Triticum aestivum L.) رقم الوند، با هدف استفاده بهینه از کودهای آلی و شیمیایی برای دستیابی به کشاورزی پایدار، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعهای در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (بدون مصرف کود آلی و نیتروژن)، کود ا...
[ 15 ] - اثر شوری کلرید سدیم و غرقاب خاک بر غلظت برخی عناصر کم¬مصرف در ذرت سینگل کراس 704
در این تحقیق، اثر شوری و غرقاب خاک بر غلظت آهن، روی، مس و منگنز بخش هوایی و ریشه ذرت علوفهای (Zea mays L.) رقم سینگل کراس 704 در شرایط گلخانهای مطالعه گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل مدت غرقاب خاک در پنج سطح (0، 2، 4، 8 و 20 روز) و قابلیت هدایت الکتریکی (EC) عصاره اشباع خاک در چهار سطح (11/0، 2، 4 و 8 دسیزیمنس بر متر...
[ 16 ] - تأثیر شش سویه از باکتری‌های آزاد کننده پتاسیم بر رشد و افزایش جذب پتاسیم در گیاه گوجه فرنگی
پتاسیم یکی از عناصر غذایی ضروری پر مصرف برای گیاهان است که نقش مهمی در رشد و توسعه آنها ایفا می‌کند. در این تحقیق توانائی شش سویه از باکتری‌های آزاد کننده پتاسیم، شامل Lysinibacillus fusiformis سویه JK1 و پنج سویه از باکتری Bacillus megaterium(JK2، JK3، JK4، JK5و JK6) بر بهبود رشد و افزایش جذب پتاسیم توسط گیاه گوجه فرنگی در یک خاک لوم شنی با پتاسیم قابل استفاده 70 میلی گرم در کیلوگرم مورد بر...
[ 17 ] - اثر شرایط آب خاک، لجن فاضلاب، کود مرغی و کودهای شیمیایی بر ویژگی¬های رشد و کارایی مصرف آب گیاه برنج در یک خاک آهکی
برنج یکی از مهمترین گیاهان زراعی در ایران است که نیاز به آب فراوان داشته و عمدتاً در شرایط غرقاب کشت میشود. برای افزایش کارایی مصرف آب و عملکرد برنج، کاهش آلودگی محیط زیست با کودهای شیمیایی و افزایش مواد آلی خاکهای شالیزاری استفاده از کودهای آلی توصیه میشود. این پژوهش برای بررسی اثر شرایط آب خاک، لجن فاضلاب، کود مرغی و کودهای شیمیایی بر ویژگیهای رشد و کارایی مصرف آب گیاه برنج (Oryza sativa ...
[ 18 ] - نقش قارچ Rhizophagus irregularis در تعدیل جذب سرب توسط آفتابگردان
آلودگی خاک با فلزات سنگین از جمله سرب یکی از مشکلات زیست محیطی عمده در جوامع بشری است که علاوه بر کاهش عملکرد و کیفیت محصول، پایداری تولیدات کشاورزی را دچار مخاطره نموده و سلامتی موجودات زنده را به خطر میاندازد. در برخی موارد مشاهده شده که قارچ میکوریز با غیرمتحرک کردن فلزات سمی در خاک و اندام‌های خود، مانع از ورود آنها به ریشه شده و یا این که با غیرمتحرک کردن آنها در داخل ریشه، مانع از حرکت...
[ 19 ] - بهبود تحمل به شوری در خیار به وسیله پیوند بر روی پایه کدو
یکی از مشکلات تولید خیار در کشور، تنش ناشی از شوری گسترده در خاک و آب است. استفاده از پایههای کدو یک راهحل موثر در افزایش تحمل به شوری در خیار است. به منظور بررسی اثر پیوند روی پایههای شینتوزا، کبالت و روتپاور در شرایط شوری 40، 60 و 80 میلیمولار حاصل از نمک NaCl بر عملکرد، رشد، کیفیت میوه، نشت یونی، سطح برگ، سطح ویژه برگ، شاخص SPAD، مقدار آب نسبی برگ و برخی ترکیبات معدنی و پرولین در خیار ر...
[ 20 ] - ارزیابی رشد و جذب عناصر غذایی در گوجه‌فرنگی با تلقیح جدایههای سودوموناس و سطوح معدنی پتاسیم
پتاسیم یکی از عناصر غذایی ضروری پرمصرف برای گیاهان است که نقش مهمی در رشد گیاه و همچنین کیفیت محصولات کشاورزی دارد. در این پژوهش توانایی پنج جدایه میکروبی Pseudomonas spp. از باکتری‌های آزادکننده پتاسیم شاملS6-6 ، S10-3، S14-3، S19-1و S21-1 بر بهبود رشد و افزایش جذب پتاسیم توسط گیاه گوجه‌فرنگی در خاک با پتاسیم قابل استفاده پایین (کمتر از 200 میلی‌گرم در گیلوگرم) و در شرایط غیراستریل و با حضور ر...
[ 21 ] - اثر استفاده از پساب کارخانه تولید خمیرمایه بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در منطقه قراملک تبریز
بهمنظور ارزیابی تأثیر پساب شرکت ایرانمایه (تولید کننده خمیرمایه) بر عملکرد دانه و برخی اجزای عملکرد گندم پژوهشی در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول دفعات آبیاری با پساب در سه سطح شامل I1= یکبار آبیاری با پساب با نسبتهای تعیین شده، I2= دوبار آبیاری با پساب با نسبتهای تعیین شده و I3= آبیاری با پساب با نسبتهای تعیین شده در کل دوره رشد و...
[ 22 ] - اثر کشت مخلوط و کود دامی بر رشد، عملکرد و غلظت پروتئین ذرت، لوبیا و گاودانه
برای بررسی اثر کشت مخلوط و کود دامی بر ویژگیهای رشد، عملکرد و غلظت پروتئین خام ذرت رقم سینگلکراس 704 (Zea mays L.)، گاودانه (Vicia erviliaL.) و لوبیا چیتی رقم تلاش (Vicia faba L.)، آزمایشی در سال زراعی 1389 بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی خلعتپوشان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در شرایط مزرعهای انجام شد. فاکتورها شامل نوع کشت در سطوح تککش...
[ 23 ] - اثر کادمیم وسیلیسیم بر رشد و برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی چغندر لبویی
کادمیم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که افزایش غلظت آن در محیط ریشه گیاه سبب بروز اختلالات متابولیسمی در گیاه می‌گردد. از طرف دیگر، سیلیسیم (Si) به عنوان عنصر کاهش دهنده اثرات سمی برخی عناصرسنگین شناخته شده است. به منظور بررسی اثر Cd و Si بر رشد و ویژگیهای چغندر لبویی (Beta vulgaris L. cv. DarK Red) آزمایش گلخانهای با سه سطح Cd ( صفر، 5/2 و 5 میلی‌گرم در لیتر) ازمنبع سولفات کادمیم و سه سطح Si (...
[ 24 ] - جداسازی و شناسایی باکتری‌های تجزیه کننده علفکش پاراکوات از خاکهای تبریز
علفکش پاراکوات از سموم پرمصرف با کاربرد بسیار وسیع جهت کنترل علفهای هرز میباشد. پاراکوات سمی نسبتاً پایدار با نیمهعمر بالا در خاک است. یکی از روشهای مؤثر در حذف و کاهش اثرات مخرب پاراکوات از محیط زیست، تجزیه زیستی است. در پژوهش حاضر، جدایههای باکتری از خاک مزارع اطراف تبریز با سابقه مصرف آفتکشها جداسازی شدند. کارآیی سویهها، در ارلنهای دارای محیط کشت مایع حداقل (MSM)، حاوی ppm0، 25، 50...
[ 25 ] - ارزیابی شوری خاک سطحی باروش پیکسل مبنا براساس داده های سنجنده TM
شوری خاک و شور شدن اراضی به عنوان یکی از مشکلات فراروی کشاورزی، از اهمیت بالایی برخوردار بوده که بایستی با شناخت صحیح از پیشروی آن جلوگیری شود. اولین گام در این راه شناسایی مناطق شور و تهیه نقشه شوری این خاکها میباشد. این تحقیق با هدف مقایسه نقشه‌های شوری تهیه شده با انواع الگوریتم</s...
[ 26 ] - کاربرد فاصله تاکسنومیک و خوشهبندی برای تعیین میزان نزدیکی و شباهت خاکهای آهکی، گچی و شور آذربایجان شرقی در دو سیستم طبقه‌بندی خاک
در این تحقیق کارایی فاصله تاکسنومیک و خوشهبندی برای پی بردن به میزان همبستگی و ارتباط خاکهای آهکی، گچی و شور مناطق نیمه خشک و خشک آذر بایجان شرقی بر اساس سیستم های ردهبندی خاک آمریکایی (Soil Taxonomy) و مرجع جهانی (World Reference Base) مطالعه شده است. فاصله تاکسنومیکی با استفاده از نرمافزار R و Numerical Taxonomy با کاربرد نرمافزار Excel و خوشهبندی بوسیله نرمافزارهای R و SPSS محاسبه و ا...
[ 27 ] - کارایی هیدروکسید دوگانه لایه ای منیزیم-آلومینیم در حذف فسفر از محلول آبی
Background and Objective: Phosphorus (P), as one of the agricultural, industrial and urban wastewater pollutants, plays an important role in eutrophication of surface waters. Use of cationic sorbents for removal of anions including phosphate from aqueous environments is a well-known and effective method. Meanwhile, layered double hydroxides (LDHs) are known as effective anion exchange sorbents....
[ 28 ] - تأثیر شرایط رطوبتی و غلظت آمونیوم بر نیترات‌سازی در دو خاک با بافت متفاوت
Nitrification is one of the most active biological processes in the soils receiving ammonium nitrogen. The rate of this process is under the influence of several factors and their interactions. In this study, the effects of ammonium concentration and moisture content on the extent of nitrification in two soil samples named A (Loam) and B (Clay loam), which had been taken, respectively, from Mar...
[ 29 ] - بررسی ویژگیهای بخش مایع و جامد هیدروچارهای تولید شده از ضایعات چوب سیب در دما و زمان‌های مختلف کربونیزهشدن گرمآبی
هیدروچار، ماده جامد کربنی است که از کربونیزه شدن گرمآبی (Hydrothermal carbonization, HTC) زیست‌توده تولید میشود و در بهبود ویژگیهای خاک و تثبیت آلاینده‌های آن کاربرد دارد. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی هیدروچار به ماهیت زیست‌توده و شرایط فرآیند تولید (دما و زمان HTC) وابسته است. هدف از این پژوهش بررسی برخی ویژگیهای هیدروچار حاصل از ضایعات هرس درختان سیب در دماهای 180، 200 و 220 درجه سلسیوس و زم...
[ 30 ] - تأثیر سدیم دو دسیل بنزن سولفونات (SDBS) بر برخی شاخصهای زیستی خاک
هدف از این مطالعه بررسی اثر سدیم دودسیل بنزن سولفونات (SDBS) بر برخی شاخصهای زیستی (تنفس میکروبی، کربن زیتوده میکروبی، نیتروژن زیتوده میکروبی، فسفر زیتوده میکروبی، سهم متابولیک و سهم میکروبی) در یک خاک از منطقه اسکو بود. آزمایش بهصورت اندازه‌گیری‌های تکرار‌شونده با فاکتور بین موردی SDBS در چهار سطح 0، 01/0، 05/0 و 25/0 درصد و متغیر درون موردی زمان در شش سطح 2، 7، 14، 30، 60، 90 روز در سه تکر...
[ 31 ] - اثر کود فسفر و ترکیب‌های هیدروکسید دوگانه لایه‌ای بر پایه بیوچار و هیدروچار بر ماده خشک و غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم گیاه ذرت
بیوچار و هیدروچار مواد جامد کربنی هستند که از کربونیزهشدن زیست‌توده‌های آلی تولید میشوند. بیوچار با گرماکافت زیست‌توده‌های خشک اما هیدروچار با کربونیزهشدن گرمآبی زیست‌توده‌های خشک و یا مرطوب تولید میشود. در این پژوهش، بعد از تولید بیوچار و هیدروچار از چوب سیب، با ترسیب ذرات هیدروکسید دوگانه لایه‌ای (LDH) بر روی سطوح بیوچار و هیدروچار، به‌ترتیب ترکیب‌های LDH-بیوچار و LDH-هیدروچار ساخ...
[ 32 ] - اثر تلفیق اوره با کود دامی و دو نوع کمپوست (لجن فاضلاب و پسماند شهری) بر غلظت عناصر غذایی کم‌مصرف و سدیم در دانه، برگ و ساقه گندم
سابقه و هدف: برای بهبود حاصلخیزی خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و عناصر غذایی در خاک، افزایش نفوذ آب در خاک، کاهش فرسایش خاک و بهبود رشد و عملکرد گیاهان، مصرف کودهای آلی مختلف در خاک با توجه به کمبود مواد آلی در بیشتر خاکهای ایران، اهمیت زیادی دارد. بااین‌حال، این کودها به‌تنهایی نمی‌توانند نیاز گیاهان را تأمین کنند و به اندازه کافی در دسترس کشاورزان نیستند. از طرف دیگر، مصرف زیاد کودهای شیمیایی...
نویسندگان همکار