شجاع قربانی دشتکی
دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه شهرکرد
[ 1 ] - اثر مدت‌زمان اجرای سامانه آبیاری قطرهای و پلی‌اکریل‌آمید بر آبگریزی خاک در باغ به
سابقه و هدف: آبگریزی و آب‌دوستی ویژگیهای مهم فیزیکی هستند که تأثیر زیادی بر ویژگیهای هیدرولیکی خاک دارند. از سوی دیگر ویژگیهای هیدرولیکی خاک زیر قطرهچکانها بر ابعاد هندسی پیاز رطوبتی و پیامد آن رشد و عملکرد گیاه مؤثر است. آبگریزی خاک در اثر کاربرد روکنشگرها کاهش مییابد. تحقیقات محدودی بیانگر کاهش آبگریزی خاک در اثر کاربرد پلی‌اکریل‌آمید (PAM) است. این پژوهش با هدف بررسی آبگریز شدن خاک...
[ 2 ] - بررسی تأثیر آتش سوزی بر پایداری خاکدانه ها، عوارض قابل مشاهده سطحی و پوشش گیاهی در مقیاس های مختلف در جنگل های سواحل جنوب غربی دریای مازندران
سابقه و هدف: تخریب اراضی جنگلی در اثر آتش سوزی یکی از بزرگترین مشکلات زیست محیطی شمال کشور است که به طور معنی داری پوشش گیاهی و عوارض قابل مشاهده سطح خاک را تغییر داده و بنابراین بر میزان پایداری خاکدانه ها در برابر نیروهای فرساینده تأثیرگذار می باشد. با داشتن اطلاعات کامل از میزان پایداری خاکدانه ها در مقیاس خرد و نوع عوارض مرتبط با فرسایش خاک در مقیاس های کرت و حوضه آبخیز بهتر می توان در مورد...
[ 3 ] - وابستگی اندازه‌گیری‌های هدایت هیدرولیکی اشباع مزرعه‌ای به اندازه استوانه در یک خاک لوم رسی
هدایت هیدرولیکی اشباع مزرعه‌ای (Kfs) یکی از مهمترین ویژگیهای خاک است که نقش مهمی در کیفیت خاک دارد. بااین‌حال، به‌ویژه در خاک‌های ساختمان‌دار اندازهگیری Kfs دشوار و وقت‌گیر است. بنابراین راستی‌آزمایی روشهای ساده و سریع برای اندازهگیری Kfs بهمنظور پایش مؤثر خاک ضروری است. این مطالعه بهمنظور ارزیابی تأثیر اندازه استوانه (استوانه‌هایی با قطرهای 5/5، 88/10، 16 و 8/31 سانتی‌متر) بر Kfs ان...
[ 4 ] - تأثیر گروه‌بندی خاک‌ها بر اساس مقدار کربن آلی و رس آنها بر کارآیی توابع انتقالی سلسله مراتبی گنجایش تبادل کاتیونی خاک
گنجایش تبادل کاتیونی (CEC) از مهمترین ویژگی¬های خاک در پایش و مدیریت کیفیت خاک در راستای نیل به تولید پایدار است. گرچه CEC را می¬توان به روش مستقیم اندازه¬گیری نمود، این اندازه¬گیری بویژه در خاک¬های اریدی¬سول، دشوار، زمان¬بر و پرهزینه¬ است. یکی از روش¬های جایگزین، استفاده از توابع انتقالی خاک (PTF) است که در آن CECخاک با استفاده از اطلاعات موجود خاک برآورد می¬گردد. هدف از این پژوهش، ایجاد¬-PTFه...
[ 5 ] - اثر مدیریت اراضی بر فرسایش پذیری خاک-مطالعه موردی بخشی از حوزهی آبخیز زاینده رود
هدف از این مطالعه بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر فرسایش‌پذیری خاک در بخشی از حوزه آبخیز زاینده رود بوده است. بدین منظور، برخی از ویژگیهای خاک شامل توزیع اندازه ذرات خاک، درصد سنگریزه، جرم ویژه ظاهری، نفوذپذیری نیمرخ خاک، کد ساختمان و کد نفوذپذیری، ماده آلی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه و مقاومت برشی لایه سطحی خاک اندازهگیری گردید. فرسایش‌پذیری خاک با استفاده از یک دستگاه شبیهساز...
[ 6 ] - مقایسه چهار روش اندازهگیری درجای هدایت آبی اشباع خاک
هدایت آبی اشباع خاک (ks)، از ویژگیهای مهم فیزیکی خاک است که اطلاع از تغییرات مکانی و زمانی آن برای بهینهسازی مدیریت آب و خاک بسیار ضروری می‌باشد. در این پژوهش چهار روش صحرایی اندازهگیری ks شامل روشهای استوانههای دوگانه، تک استوانه، نفوذسنج گلف و نفوذسنج مکشی در مزرعه‌ای با خاک لومی متوسط در دانشگاه شهرکرد مقایسه شدند. میانگین ارتفاع آب در روشهای استوانههای دوگانه و تک استوانه در طول آز...
[ 7 ] - مناسب‌ترین روش میانیابی برای پهنه‌بندی فرسایش‌پذیری بین‌شیاری مدل WEPP و برخی از ویژگیهای خاک با استفاده از زمین‌آمار و اطلاعات سنجش از دور
آگاهی از توزیع و تغییرات مکانی فرسایش‌پذیری و ویژگیهای خاک اهمیت زیادی در طراحی و اجرای راه‌کارهای حفاظت آب، مهار سیل و رواناب و مدیریت فرسایش خاک یا به‌طور کلی مدیریت حوزه‌های آبخیز دارد. انتخاب و استفاده از فن میانیابی مناسب برای تعیین عوامل فرسایش‌پذیری به‌وسیله مدلهای فرسایشی مانند WEPP و ویژگیهای خاک، ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، پهنه‌بندی فرسایش‌پذیری بین‌شیاری خاک و عوامل ...
[ 8 ] - بررسی اثر کاربرد پلی‌اکریل‌آمید بر فرسایش، رواناب و نفوذپذیری در یک خاک لوم سیلتی
Nowadays application of soil conditioners for mitigation and reduction of runoff is a current method. Considering the advantages of Polyacrylamide (PAM), this study was arranged to evaluate impacts of this soil conditioner on soil infiltration rate, runoff and erosion control. To fulfill the goal, a factorial experiment in a completely randomized design was carried out with four PAM treatments ...
[ 9 ] - تاثیر لجن فاضلاب شهری بر ویژگیهای شیمیایی، تنفس و زیست توده میکروبی یک خاک آهکی لوم سیلتی رسی
The use of organic matter such as urban sewage sludge may help sustainable soil fertility via improving the physical, chemical and biological soil characteristics. The main purpose of this study was to determine the effect of urban sewage sludge on chemical properties, soil basal respiration and microbial biomass carbon in a calcareous soil with silty clay loam texture. Therefore, three levels ...
[ 10 ] - برآورد هدایت آبی‌اشباع و عکس طول درشت مویینگی خاک با استفاده از توابع انتقالی خاک
Saturated hydraulic conductivity (Kfs) and macroscopic capillary length of soil pores are important hydraulic properties for water flow and solute transport modeling. Measuring these parameters is tedious, time consuming and expensive. One way is using indirect methods such as Pedotransfer functions (PTFs). The objective of this research was to develop some PTFs for estimating saturated hydraul...
[ 11 ] - معادلاتی جدید برای برآورد عامل مدیریت پوشش گیاهی در اراضی جنگلی تحت تأثیر آتش سوزی در شمال غرب استان گیلان
سابقه و هدف: تخمین صحیح عامل مدیریت پوشش گیاهی (C) برای پیش بینی قابل اطمینان هدررفت خاک ضروری است. به دلیل تغییرپذیری مکانی که در میزان فرسایش و ویژگی های پوشش گیاهی در مقیاس های وسیع وجود دارد، امکان استفاده از جداول و معادلات رگرسیونی موجود در تخمین عامل مدیریت پوشش گیاهی برای مناطق دیگر محدود می باشد. تاکنون مطالعه ای برای برآورد عامل مدیریت پوشش گیاهی در جنگل های شمال کشور انجام نشده است. ...
[ 12 ] - آنالیز سطوح روند و اثرات آن در مدل‌سازی تغییرنما و پهنه‌بندی برخی ویژگیهای خاک
سابقه و هدف: دقت برآورد مکانی ویژگیهای خاک نظیر رس، ماده آلی و کربنات کلسیم معادل اهمیت زیادی در تغذیه گیاه و برنامه‌ریزی‌های زیست محیطی دارد. مهمترین مرحله قبل از تحلیل‌های آماری و به‌کارگیری تخمین‌گرهای زمین‌آماری، وارسی داده‌ها می‌باشد. افزون بر بررسی اعداد پرت و نوع توزیع داده‌ها، یکی دیگر از عملیات مهم در مطالعات زمین‌آماری، آنالیز روند سطحی است. با به‌کارگیری تحلیل روند سطحی می‌توان نقش...
[ 13 ] - برآورد پارامترهای هیدرولیکی خاک به روش معکوس با استفاده از دادههای نفوذ استوانههای دوگانه
در پژوهش حاضر از نرمافزار HYDRUS-2D/3D برای برآورد پارامترهای هیدرولیکی مدل ونگنوختن-معلم در سه بافت متفاوت خاک به روش معکوس، با استفاده از دادههای نفوذسنج استوانههای دوگانه، استفاده شد. برای این منظور نه گزینه با تعداد متفاوت پارامترهای هیدرولیکی انتخابشده برای فرایند بهینهسازی (5، 4 و 3 پارامتر)، در سه گروه مجزا تعریف شد. در گروه اول تنها از دادههای نفوذ تجمعی اندازهگیریشده به عنوان ...
[ 14 ] - برآورد پارامترهای منحنی مشخصه رطوبتی خاک با استفاده از حل عددی معکوس فرایند نفوذ آب به خاک در استوانههای-دوگانه
آگاهی از منحنی مشخصه رطوبتی برای شبیه‌سازی جریان آب و پدیده‌های انتقال در کشاورزی و هیدرولوژی ضروری است .در پژوهش حاضر از نرمافزار HYDRUS-2D/3D برای برآورد پارامترهای منحنی مشخصه رطوبتی در سه بافت متفاوت خاک به روش معکوس، با استفاده از دادههای نفوذسنج استوانههای-دوگانه، استفاده شد. برای این منظور، آزمایش نفوذ آب به خاک از طریق استوانههای-دوگانه در سه منطقه با بافت‌های مختلف رس سیلتی، لومی و...
[ 15 ] - تأثیر آتشسوزی بر آبگریزی و مقدار و عوامل فرسایش خاک در جنگل‌های سواحل جنوب غربی دریای خزر
بررسی اثر آتشسوزی بر ویژگیهای هیدرولوژی، خاک و عوارض سطحی امری مهم و ضروری برای توسعه روشهای ممانعت از فرسایش بهمنظور مدیریت پایدار اراضی و منابع آب است. در قطعههایی در داخل محدوده 15 ناحیه آسیبدیده در اثر آتشسوزی و 15 منطقه نسوخته مجاور آنها، در پنج زیر واحد اراضی، ویژگیهای هیدرولوژی، ویژگیهای خاک، آبگریزی و مقدار فرسایش برآورد شدند. همچنن وضعیت فرسایش خاک با روش BLM مورد ارزیابی قرا...
[ 16 ] - ویژگیهای هیدرولیکی خاکهایی با درجات متفاوت آبگریزی
آبگریزی خاک باعث افزایش مقاومت آن به مرطوب شدن می‌گردد. بسیاری از خصوصیات خاک از جمله ویژگیهای فیزیکی و هیدرولیکی آن خاک تحت تأثیر آبگریزی قرار دارند. هدف از این پژوهش، مقایسه برخی ویژگیهای هیدرولیکی خاکهایی با آبگریزی متفاوت بوده. بدین منظور یک نمونه خاک آهکی با بافت لوم سیلتی رسی از اراضی دانشگاه شهرکرد تهیه و به‌وسیله افزودن لجن فاضلاب شهری با نسبتهای 0/100، 50/50 و80/20 (گرم لجن فاض...
[ 17 ] - تأثیر کیفیت آب آبیاری بر برخی ویژگیهای فیزیکی خاک در اراضی تحت کشت برنج (Oryza Sativa)
رشدروزافزون جمعیت وافزایش فعالیتهای کشاورزی و صنعتی از یکسو و خشکسالیهای پیدرپی، حفاظت بیشتر از منابع آب و خاک را اجتناب ناپذیر نموده است. این مهم موجب شده است که از آبهای با کیفیت نامناسب برای آبیاری زمینهای کشاورزی استفاده شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر آبیاری با پسابهای شهری و صنعتی و آب رودخانه بر برخی ویژگیهای فیزیکی خاک بود. بدین منظور، این پژوهش در زمینهای کشاورزی منطقه زرینشه...
[ 18 ] - اثر رهاسازی اراضی بر تغییرات نفوذ آب به خاک
پارامترهای نفوذ آب به خاک از مهمتریـن شاخصهای ارزیـابی کیفیت خاک میباشند. نفـوذ آب به خاک یکی از ویژگیهای کلیدی در طراحی سامانههای آبیاری، پژوهشهای هیدرولوژی، مدیریت منابع آب و حفاظت خاک، طراحی و اجرای پروژه‌های زهکشی و کنترل فرسایش خاک در حوضههای آبخیز است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر رهاسازی اراضی بر پارامترهای نفوذ آب به خاک در مراتع نیمه استپی کرسنک واقع در استان چهارمحال و بختیاری ب...
[ 19 ] - ارزیابی روش استوانه های دوگانه در اندازه گیری نفوذ عمودی آب به خاک در بافت های مختلف با استفاده از نرم افزار HYDRUS
سابقه و هدف: نفوذپذیری یکی از پارامترهای مهم خاک می‌باشد، که بر روی بسیاری از فرآیندهای هیدرولوژیکی حوزه‌های آبخیز تاثیرگذار است. اهمیت نفوذ سبب شده تا روشهای صحرایی و آزمایشگاهی مختلفی به منظور اندازه گیری این فرایند مورد استفاده قرار گیرد. روشهای مختلفی برای اندازهگیری نفوذ آب به خاک وجود دارد که اساس کلیه آنها بر اندازهگیری جریان عمودی آب به خاک استوار است. یکی از روشهای استاندارد انداز...
[ 20 ] - بررسی پایداری منابع آب زیرزمینی دشت داراب استان فارس
افزایش مصرف آب ناشی از افزایش جمعیت، باعث کاهش کیفی و کمی آبهای قابل استحصال شده است. با توجه به این وضعیت، شناخت منابع مناسب کمی و کیفی برای داشتن کشاورزی پایدار امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. در این تحقیق تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت داراب برای یک دوره 18 ساله (89-1372) و تغییرات کیفی برای سال‌های 89-1387 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از اندازهگیری سطح آب در 39 ...
[ 21 ] - نسبت لایهبندی ماده آلی خاک و پایداری خاکدانهها تحت تأثیر آتشسوزی در مراتع نیمه استپی چهارمحال و بختیاری
نسبت لایه‌بندیماده آلی خاک و پایداری خاکدانهها را می‌توان به عنوان شاخصهای کیفیت خاک تحت شرایط مختلف از جمله آتشسوزی پوشش گیاهی مراتع محسوب کرد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آتشسوزی پوشش گیاهی بر نسبت لایهبندی ماده آلی خاک، پایداری خاکدانهها و توزیع ماده آلی در خاکدانههای ریز و درشت در مراتع نیمه استپی کرسنک واقع در استان چهارمحال و بختیاری بود. بدین منظور، مراتعی با تاریخچه‌ی ...
[ 22 ] - ارزیابی برخی مدلهای انقباض در خاک‌های آماس‌پذیر در دشت زرین استان چهارمحال و بختیاری
حجم خاک‌های ورتی‌سول با تغییر رطوبت، تغییر کرده و موجب دگرگونی آرایش خلل و فرج خاک می‌گردد. منحنی انقباض، میزان تغییر تخلخل خاک را در اثر کاهش رطوبت خاک نشان می‌دهد. بهمنظور کمّی‌سازی این منحنی، مدلهای زیادی ارائه شده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی مدلهای مک‌گری و مالافنت، گرانولت و گرنت، پنگ و هورن و کورنلیس و همکاران در برآورد منحنی انقباض برخی خاک‌های آماس‌پذیر دشت زرین واقع در است...
[ 23 ] - مقایسه کارایی برخی مدلهای نفوذ آب به خاک بر اساس دادههای به دست آمده از استوانههای دوگانه و نرمافزار HYDRUS-1D
نفوذ آب به خاک یکی از مهمترین فرآیندهای فیزیکی خاک است. اهمیت فرآیند نفوذ سبب شده که مدلهای فیزیکی و تجربی گوناگونی بهمنظور کمّی‌سازی این پدیده ارائه شود. هرکدام از این مدلها بسته به روش اندازهگیری کارایی متفاوتی را نشان میدهند. لذا در پژوهش حاضر دادههای حاصل از آزمایشهای نفوذپذیری به روش استوانههای دوگانه در کلاسهای بافتی متفاوت و از مناطق مختلف کشور جمعآوری شد. سپس شرایط نفوذ آب به ...
[ 24 ] - Investigating the Effect of Surface Gravel Cover on Runoff and Soil Erosion with Simulating Runoff
Surface gravel cover is an important factor for contoroling of soil erosion in dry area specially in area that plant can not grow because of excessive dryness and salinity. The objective of this study was investigation effect of different surface gravel cover on runoff and sediment yeild. For this porpose, 36 field plots with 20 meter length and 0.5 meter width at 3 percent slope were construct...
نویسندگان همکار