علی نجفی نژاد
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
[ 1 ] - شبیه‌سازی رواناب و رسوب با استفاده از مدل SWAT در آبخیز چهل‌چای استان گلستان
اندازه‌گیری رواناب و رسوب، به دلیل محدودیت‌های مالی و زمانی و شرایط سخت فیزیکی، همواره، دشوار بوده است. به منظور مقابله با این مشکلات استفاده از مدل‌ها ضروری می‌نماید. از طرفی، بررسیِ صحت و دقتِ مدل‌هایی که در خارج از کشور طراحی شدهاند برای شرایط ایران الزامی است. هدفِ مطالعة حاضر بررسی کارایی مدل SWAT[1] در برآورد دبی متوسط روزانه و غلظت رسوب و واسنجی و اعتبارسنجی این مدل در آبخیز چهل‌چای در شرق...
[ 2 ] - گزارش فنی: تاثیر اقدامات مکانیکی بر دبی اوج آبخیز سد بوستان با استفاده از سامانه مدلسازی آبخیز
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و بررسی اثرات اقدامات مکانیکی آبخیزداری اجرا شده بر کاهش دبی اوج سیلاب در حوزه آبخیز سد بوستان انجام شده است. بدین منظور از سامانه مدلسازی حوزه آبخیز برای مقایسه دوره قبل و بعد از اجرای اقدامات استفاده شد. اقدامات مکانیکی مورد نظر در این مطالعه بین سال‌های 1379 تا 1386 انجام گرفته است. عمده اقدامات حفاظت خاک و آب در حوزه آبخیز سد بوستان در قالب عملیات مکانیکی انجام گ...
[ 3 ] - Water Quality Restoration Using Landscape Metrics Analysis: A Case Study in the Golestan Province of Iran
Abstract The results of an integrated study aimed at restoring water quality in a large watershed including seven catchments in north east Iran are presented in this paper. This case study demonstrates how landscape metrics reflect direct or surrogate causes of the land use practices that are the determinants of water quality parameters. Water quality factors included EC, pH, Cl-1, HCO3-1, SO4-...
[ 4 ] - Simulation of Water Balance Components Using a Distributed Hydrological Model in Taleghan Watershed
Water changes information in the hydrological system, in time and space, as an environmental issue takes heed of managers and decision makers in watershed management and river engineering, which can be addressed by using spatially distributed modeling. In this study simulation of water balance components in Taleghan mountainous watershed is performed using the spatially distributed hydrological...
[ 5 ] - تحلیل حساسیت پارامترهای مدل SWAT در حوزه آبخیز چهل‌چای استان گلستان
Over-parameterization is a well-known and often described problem in hydrological models, especially in distributed models. Therefore, using special methods to reduce the number of parameters via sensitivity analysis is important to achieve efficiency. This paper describes a sensitivity analysis strategy that graphically assigns for each parameter a relative sensitivity index and relationship o...
[ 6 ] - پیشبینی الگوی رشد شهری با به‌کارگیری مدل رگرسیون لجستیک در منطقة گرگان
مدلسازی الگوی رشد شهری فنی مهم برای درک فرایندهای پیچیدة رشد شهری است. در این مطالعه، مدل رگرسیون لجستیک جهت پیشبینی الگوی رشد شهری در آینده به‌کار گرفته شد. به این منظور، تصاویر ماهوارهای سال‌های 1988، 1998 و 2007 جهت تهیة نقشههای کاربری زمین به‌کار گرفته شد. سپس، تغییرات ایجادشده در گسترة شهری در فاصلة زمانی 1988-2007 شناسایی و مدلسازی تغییرات مناطق شهری و پیشبینی الگوی رشد شهری در آیند...
[ 7 ] - برآورد ارزش حفاظتی دریاچه شورابیل اردبیل
تالاب‌ها یکی از کلیدیترین اکوسیستم‌های طبیعی هستند که در طول زمان میزان بالایی از تخریب را تجربه کردهاند. یکی از دلایل تخریب این منابع را می‌توان به دلیل ناکارآمدی نظام‌های اقتصادی در ارزش‌گذاری درست آنها دانست که نتیجه آن، تقویت تفکر رایگان بودن این خدمات و استفاده بی‌رویه از چنین منابعی بوده و باعث وارد شدن آسیب‌های بازگشت‌ناپذیر به آنها شده است. براین اساس، شاید نخستین گام در حفاظت از چنین ...
[ 8 ] - تغییرات رواناب، هدررفت خاک و عناصر غذایی در کاربری‌های گیاهی مختلف در اراضی لسی (مطالعه موردی: آبخیز کچیک استان گلستان)
چکیدهسابقه و هدف: شناخت عوامل مؤثر بر فرسایش و تعیین پیامدهای منفی آنها لازمه مدیریت صحیح منابع آب و خاک و رسیدن به توسعه پایدار است. نتایج تحقیقات گذشته نشان می‌دهد کاربری زمین و شیب در میزان رواناب، فرسایش خاک و هدررفت عناصر غذایی مهم هستند. دشواری عملیات شبیه‌سازی بارش در سطح کرت با ابعاد بزرگ، سبب شده در غالب مطالعات از کرت‌های کوچک مقیاس استفاده شود لذا در برخی موارد تغییرات شیب در این...
[ 9 ] - شبیه سازی اثرات سناریوهای توسعه مناطق مسکونی بر رسوب با استفاده از مدل WetSpaدر حوزه زیارت استان گلستان
فرسایش و انتقال رسوب یک فرآیند پیچیده بوده که تحت تاثیر بافت خاک، توپوگرافی منطقه، اقلیم، کاربری اراضی، فعالیت‌های انسانی نظیر سیستم‌های کشت و اقدامات حفاظتی خاک و توسعه شهرنشینی می‌باشد. در این تحقیق به بررسی اثرات توسعه مناطق مسکونی بر رسوب حوزه آبخیز زیارت واقع در استان گلستان پرداخته شده است. نقشههای رقومی شامل مدل ارتفاع رقومی، پوشش اراضی و بافت خاک (با اندازه سلولی 30 متر) و سری‌های زمان...
[ 10 ] - ارزیابی کیفی طرح‌های آبخیزداری به روش توصیفی همبستگی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سدبوستان)
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و بررسی اثرات اجتماعی اجرای فعالیت‌های آبخیزداری نظیر رضایت و نگرش مردم، مشارکت مردمی، میزان پذیرش مردمی پروژه‌ها انجام گرفته است. بررسی اثرات اجرای پروژه‌ها از نظر ذینفعان در تعدادی از زیرحوضه‌های آبخیز سد بوستان که در آنها پروژه‌های آبخیزداری اجرا شده است، انجام گردید. این پژوهش از نوع پژوهش‌های توصیفی- همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری این پژوهش را آبخیزنشینان حوضه...
[ 11 ] - شناسایی مناطق خطر با استفاده از رویکرد آمایش سرزمین (مطالعه موردی: آبخیز چهل‌چای مینودشت- استان گلستان)
سطح زمین در مقیاس آبخیز، موزاییک پیچیده‌ای از قابلیت‌ها و خطرات محیطی(نقطه تعارض جامعه و طبیعت) به شمار می‌رود که شدت و ارزش عددی سود و زیان آنها برای مقاصد آمایش سرزمین و توسعه پایدار با مدل‌های عینی و ذهنی مختلف قابل ارزیابی است. در شناسایی مناطق خطر، ابتدا به ارزیابی وضعیت فعلی آبخیز مورد مطالعه از لحاظ فیزیکی (فرسایش خاک، کیفیت آب)، اکولوژیکی (نوع و تراکم پوشش گیاهی) و اقتصادی (درآمد) پردا...
[ 12 ] - بررسی شدت آبگریزی خاک و تغییرات زمانی آن پس از آتش سوزی تجویزی در مناطق جنگلی آبخیز توشن استان گلستان
سابقه و هدف: آبگریزی خاک (SWR) یکی از خصوصیات پویای خاک است که نفوذ آب در خاک را کاهش داده و یا از آن جلوگیری می‌کند. در مناطق جنگلی شمال کشور، آتش‌سوزی یکی از نگرانی‌های محیطی بسیار مهم و از عوامل اصلی تغییر در پدیده آبگریزی خاک است. لذا، این مطالعه با هدف بررسی اثر آتش‌سوزی تجویزی بر خاک مناطق جنگلی آبخیز توشن استان گلستان و همچنین بررسی تغییرات زمانی و برهم‌کنش آن بر خصوصیات فیزیکی و شیمیا...
[ 13 ] - موردکاوی تجربه گذار به دانشگاه کارآفرین: دانشگاه بسان یک زیست‌بوم کارآفرینی خرد
امروزه، موسسات آموزش عالی نیازمند تلفیق کارآفرینی در تمامی رشته‌ها، گرایش‌های تخصصی و دوره‌های آموزشی ارائه شده هستند تا از این طریق بتوانند همسو با بازار کار پویا در قرن بیست و یکم حرکت کنند. همگرایی نوآوری با ذهنیت و مجموعه مهارت‌های کارآفرینی در آموزش عالی، به شکل‌گیری یک مفهوم جدید منجر شده است: دانشگاه کارآفرین که بر رساندن نوآوری‌های علمی دانشگاهی به بازار متمرکز است. در حال حاضر، زیست‌بو...
[ 14 ] - آشکارسازی روند تغییرات کاربری اراضی و تآثیر آن بر دبی و بار معلق شبیه سازی شده با مدل SWAT (مطالعه موردی: آبخیز گالیکش استان گلستان)
شیوههای بهرهبرداری اراضی، تخریب مناطق جنگلی و مرتعی، رهاسازی اراضی و توسعۀ مناطق مسکونی از جمله عواملی هستند که بر شدت جریان آب، شدت فرسایش و تولید رسوب اثر میگذارند. به همین دلیل آگاهی ازمیزان اثر تغییرات کاربری اراضی بر روی دبی و بار معلق یک ضرورت اجتنابناپذیر است. در مطالعۀ حاضر برای بررسی این اثرات از مدل نیمه توزیعی SWAT در آبخیز گالیکش استان گلستان به مساحت تقریبی 39 هزار هکتار استفاد...
[ 15 ] - Determining Land Units Contributions to Suspended Sediment Yield Using Sediment Fingerprinting Method (Case Study: Tull Bane Basin, Golestan Province)
Fingerprint method is one of the new methods to determine the contribution of suspended sediment in the land units. In this method, a suitable composite (set) of diagnostic properties and a multivariate mixing model are employed to estimate the relative contribution of sediment sources to sediments transported to watershed outlet. This research carried out in the Tull Bane watershed with 3278.9...
[ 16 ] - بررسی اثر انواع مدل‌های رقومی ارتفاعی در برآورد دبی و بار معلق با استفاده از مدل SWAT، مطالعه موردی: آبخیز گالیکش استان گلستان
برای شبیه‌سازی رواناب و رسوب در حوزههای آبخیز نیاز به استفاده از مدل‌های مختلفی است که هر یک برای شرایط خاص ارائه شدهاند. یکی از پرکاربردترین مدل‌های هیدرولوژیکی مدل نیمه‌توزیعی SWAT است. از جمله مهمترین اطلاعات مکانی مورد نیاز مدل SWAT، نقشه مدل رقومی ارتفاعی (DEM) است که در استخراج مشخصات هیدروگرافی حوضه، برآورد توزیع مکانی رواناب و بار رسوب نقش دارد و دقت آن نقش زیادی در نتایج خروجی مدل...
[ 17 ] - Investigation of Temporal Phenomena of Sediment Rating Curve and comparison of it with the Some Statistical Methods for Estimating Suspended Sediment Load (Case study: Gamasiab Watershed)
The variable and complex nature of the sediment load of rivers has led that the estimation of sediment entering the reservoirs and the production of long term sediment, for determining the lifetime of the structures encounter with the problem. Application of sediment rating curves is one of the most common methods for estimating the suspended sediment load of rivers. Regardless of the accuracy ...
[ 18 ] - بهبود پیش بینی دبی جریان با استفاده از داده گواری در مدل مفهومی Hymod
پیش بینی دبی جریان توسط مدل های هیدرولوژی، همواره با عدم قطعیت همراه است. به همین دلیل از روش های مختلف از جمله افزایش کیفیت اطلاعات ورودی به مدل، بهبود ساختار مدل، و داده گواری اطلاعات مشاهداتی در دسترس برای کاهش عدم قطعیت مدل ها استفاده شده است. در صورت بدون اشکال فرض کردن ساختار مدل هیدرولوژی،نمی توان از عدم قطعیت ورودی، پارامتر، و شرایط اولیه مدل چشم پوشی کرد. یکی از روش های کاهش عدم قطعیت،...
[ 19 ] - ارزیابی توصیفی نگرش مردم در خصوص اصلاح کاربری اراضی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز چهل‌چای استان گلستان)
سابقه و هدف: اطلاع از نسبت کاربری‌های اراضی و نحوه تغییرات آن درگذر زمان یکی از مهمترین موارد در برنامه‌ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری‌ها درگذر زمان می‌توان نحوه تغییرات در آینده را پیشبینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه انجام داد. رویکرد مشارکت مردمی برای اصلاح کاربری اراضی به‌منظور جلوگیری از بهرهبرداری غیر اصولی از اراضی، از مهمترین ابزارهای کاربردی مدیریت بهینه مناب...
[ 20 ] - کاهش رواناب سطحی خاک‌های متأثر از چرخه انجماد-ذوب با استفاده از سیانوباکتری‌های خاک‌زی
سابقه و هدف: امروزه استفاده از ریزموجودات خاک‌زی به‌عنوان تلقیح کننده‌های خاک برای ترویج روش‌های زیست فن‌آوری بر حفظ محیط زیست مطرح می‌باشد. از طرفی شرایط خاک و اقلیم از جمله عوامل مؤثر بر کمیّت و کیفیّت فرسایش خاک می‌باشد. به‌نحوی که ویژگی‌های اقلیمی و پدیده‌های متأثر از آن مانند شرایط یخ‌بندان و ذوب از وجوه تبیین‌کننده مفهوم پویایی فرسایش هستند. در این راستا، حفظ خاک در دامنه‌های حوزههای آبخی...
نویسندگان همکار