حاتم حسینی
دانشیار و عضو هیئت علمی گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه بوعلی همدان
[ 1 ] - بررسی دیدگاه زنان کُرد نسبت به الگوی ازدواج خویشاوندی در مهاباد
طی دهه‌های اخیر، نهاد خانواده تغییرات بسیاری را تجربه کرده است. با توجه به ماهیت متفاوت جوامع انسانی، انتظار نمی‌رود تغییرات همه جا یکسان صورت گرفته باشد. هدف از این مقاله بررسی میزان عمومیت الگوی ازدواج خویشاوندی در میان زنان کُرد همسردار شهر مهاباد و تبیین دیدگاه آن‌ها نسبت به این الگوی ازدواجی است. دادهها با استفاده از پیمایشی که در سال 1391 در شهر مهاباد انجام شد و در آن 700 زن همسردار مور...
[ 2 ] - بررسی تطبیقی تعیین‌کننده‌های استفاده از روش‌های پیشگیری از حاملگی در مناطق شهری و روستایی شهرستان ایلام
به موازات کاهش تمایلات و ایده‌آل‌های فرزندآوری زنان، تقاضا برای استفاده از روش‌های پیشگیری از حاملگی افزایش می‌یابد. هدف از این مقاله بررسی شیوع کاربرد روش‌های پیشگیری از حاملگی و تعیین‌کننده‌های آن در میان زنان همسردار 49-15 سالۀ ساکن در مناطق شهری و روستایی شهرستان ایلام است. دادهها از یک پیمایش مقطعی که در تیر ماه 1393 بر روی نمونه‌ای بالغ بر 724 خانوار انجام شد اقتباس شده است. روش نمونه...
[ 3 ] - بررسی تطبیقی تمایلات فرزندآوری زنان کُرد شیعه و سنّی در مناطق روستایی شهرستان کامیاران
تدوین و اجرای موفّق هرگونه سیاست جمعیّتی در زمینة باروری، متّکی به ارتقای شناخت و آگاهی از عواملی است که تمایلات فرزندآوری زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف از این مقاله، بررسی و تبیین تمایلات فرزندآوری زنان کُرد همسردار شیعه و سنّی واقع در دامنة سنّی تولید مثل ساکن در مناطق روستایی شهرستان کامیاران است. دادهها از طریق پیمایشی که در مرداد 1393 در میان 500 خانوار نمونة مناطق روستایی شهرستان کامیاران...
[ 4 ] - تفاوت‌های قومی در تقاضا برای روش‌های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی در شهر ارومیه
با کاهش ایده‌آل‌ها و تمایل به فرزندآوری، تقاضا برای روش‌های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی افزایش می‌یابد. هدف از این مقاله بررسی شیوع و برآورد تقاضا برای روش‌های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی و تبیین تفاوت‌های قومی در تقاضا برای این روش‌ها در میان زنان کُرد و تُرک همسردار 49-15 ساله‌ی شهر ارومیه است. دادهها از پیمایش باروری ارومیه که در خرداد و تیر 1393 بر روی نمونه‌ای بالغ بر 770 ...
[ 5 ] - تحلیل کیفی کُنش فرزندآوری زوج‌های عرب شهر اهواز
امروزه باروری، به عنوان یکی از سه عنصر اصلی تغییرات جمعیّت، به یکی از مسائل مهمّ جامعه‌ی ایران تبدیل شده است. پژوهشهای گسترده‌ای در زمینه‌ی شناخت تعیین‌کننده‌های باروری صورت گرفته است. با این‌حال، فهم عمیق پدیده‌ی باروری مستلزم مطالعه‌ی بُعد معنایی آن است؛ بُعدی که بیانگر فهم و تفسیر مردم از جهان اجتماعی خود، وقایع و شرایط و نیروهای موجود در آن و پیوندشان با فرزندآوری است. برخلاف بیشتر پژوهشهای ...
[ 6 ] - تبیین شکاف در رفتار و نگرش زنان نسبت به الگوی همسرگزینی در شهر کوهدشت
در طول چند دهه گذشته نوسازی اثرات غیر قابل انکاری بر رخساره زندگی اجتماعی انسان از جمله خانواده و ازدواج گذاشته است. با توجه به ماهیت متفاوت اجتماعات انسانی، انتظار نمی‌رود که تغییرات در همه جوامع به طرز یکسانی ظاهر شده باشد. هدف از این مقاله بررسی و تبیین شکاف در رفتار و نگرش زنان در خصوص الگوی همسرگزینی در بستر اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی شهر کوهدشت است. ساکنان این منطقه از نظر ترکیب قومی و ...
[ 7 ] - استقلال زنان و کنش‌های باروری در میان زنان کُردِ شهر مهاباد
تحوّلات گسترده در نقش‌های زنان در جامعه موجب گردیده تا حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی افزایش یابد و با افزایش استقلال در جنبه‌های مختلف زندگی آنان از موقعیت و پایگاهی بالاتر نسبت به دهه‌های قبل برخوردار شدند. این امر زمینه‌ی دگرگونی در کنش‌های باروری (رفتار، تمایلات و ایده‌آل‌های باروری) زنان را فراهم ساخت. هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر شاخص‌های مختلف استقلال زنان بر تمایلات، رفتار و ایده‌آل‌ه...
[ 8 ] - نیاز برآورده نشده بهداشت بارداری و تعیین کننده های آن در میان زنان کُرد شهر مهاباد
نیاز برآورده‌نشده شکاف بین ایده آل ها و رفتار باروری زنان را نشان می دهد. هدف از این مقاله اندازه‌گیری و بررسی تعیین کننده های این نیاز در میان زنان کُرد 49-15 ساله ی همسردار شهر مهاباد است. این پژوهش با استفاده از داده‌های پیمایش باروری مهاباد در فروردین 1391 و با انتخاب نمونه‌ای بالغ بر 700 خانوار انجام شده است. بر پایه‌ی این بررسی، میزان نیاز برآورده‌نشده برای فاصله‌گذاری و توقّف فرزندآوری، ...
[ 9 ] - سرمایه‌ی انسانی زنان و هم‌گرایی باروری در کشورهای آسیایی
کشورهای منطقه‌ی آسیا در طول پنجاه سال گذشته سطوح و روندهای باروری متفاوتی تجربه کرد‌ه‌اند. با وجود تنوع در سطح باروری، کاهش باروری قابل‌توجهی در منطقه طی سه دهه‌ی گذشته صورت گرفته است. هدف این مقاله مطالعه‌ی سطوح و روندهای باروری 24 کشور آسیای شرقی، جنوب شرقی و آسیای جنوب مرکزی در طول سال‌های 2010-1970، مطالعه‌ی هم‌گراییِ باروری با سطوح و روندهای جهانی باروری، زمان‌بندی و شدت کاهش باروری و تغیی...
[ 10 ] - تغییرات اندیشه‌ای و تأثیر آن بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک
هم‌سو با روند کلی تحولات باروری در ایران، آذربایجان غربی در طول سال‌های اخیر کاهش باروری گسترده‌ای را تجربه کرده است. در این مطالعه، ضمن تحلیل هم‌گروه تغییرات اجتماعی و اندیشه‌ای، تلاش می‌کنیم تا تأثیر تعاملی این متغیرها بر رفتار و ایده‌آل‌های باروری زنان کُرد و تُرک را تحلیل کنیم. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری زنان 49-15 ساله‌ی متعلق به یکی از خانوارهای معمولی ساکن در شهرستان ارومیه است که...
[ 11 ] - بررسی تطبیقی عوامل تعیین کننده ی ایده آل های باروری زنان کُردِ شاغل و غیرشاغل شهر سنندج
با توجه به زمینه های متنوّع قومی- فرهنگی جامعه ی ایران، تغییرات جمعیّتی دهه های اخیر و ضرورت اتخّاذ سیاستی مشخّص در زمینه ی باروری و آهنگ رشد جمعیتّ در آینده، آگاهی و شناخت از رفتار، ایده آل ها و تمایلات فرزندآوری گروه های قومی و تعیین کننده های آن نقش مهمّی در درک پویایی جمعیتّ و روندهای آن خواهد داشت. هدف این مقاله آگاهی از ایده آل های باروری زنان کُرد شاغل و غیرشاغل شهر سنندج و عوامل تعیین کننده ی آ...
[ 12 ] - فرهنگ و فرزندآوری: بررسی تمایلات باروری زنان کُردِ شهر مهاباد
در طول چند دهه ی گذشته، تغییرات جمعیّت شناختی گسترده ای در جامعه ی ایران رخ داده و باروری کاهش بی سابقه ای داشته است، به طوری که امروزه میزان باروری در بیشتر مناطق کشور کمتر از سطح لازم برای جایگزینی نسل هاست. بی تردید، هرگونه برنامه ریزی و اقدام عملی برای جلوگیری از کاهش بیشتر باروری در میان خانواده ها، مستلزم بررسی تمایلات فرزندآوری زنان و عوامل و تعیین کننده های آن در مناطق مختلف ایران است. ه...
[ 13 ] - عوامل مؤثّر بر تأخیر ازدواج دختران در شهرستانهای ایران
طی سه دهۀ گذشته در ایران سن ازدواج دختران بهمیزان قابلِتوجهی افزایش یافته است. ازمنظر اجتماعی- جمعیتی تأخیر در ازدواج و تغییر الگوهای زناشویی، پیامدها و الزامات سیاستی بسیاری دارد. تأخیر در ازدواج دختران طول دورۀ فرزندآوری و نیز طول نسل‌های بعد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف این مقاله، بررسی و تبیین تأخیر در ازدواج دختران در بستر توسعۀ اقتصادی- اجتماعی و تغییرات موقعیت زنان در شهرستانهای ایر...
[ 14 ] - عوامل مؤثّر بر تأخیر ازدواج دختران در شهرستانهای ایران
سنّ ازدواج دختران به‌طور قابل‌توجّهی در ایران طیّ سه دهه گذشته افزایش یافته است. از منظر اجتماعی- جمعیتی تأخیر در ازدواج و تغییر الگوهای زناشویی پیامدها و الزامات سیاستی بسیاری دارد. تأخیر در ازدواج دختران طول دوره‌ی فرزندآوری و نیز طول نسل‌های بعد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. هدف این مقاله، بررسی و تبیین تأخیر در ازدواج دختران در بستر توسعه‌ی اقتصادی اجتماعی و تغییرات موقعیت زنان در شهرستانهای ای...
نویسندگان همکار