علی باقری دولت آبادی
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج
[ 1 ] - رویکردی نظری به‌علت توسعۀ روابط ایران و روسیه از زمان فروپاشی اتحاد شوروی تاکنون
در میان قدرت‌های بزرگ، روسیه بیشترین تاریخ روابط سیاسی با ایران را دارد. علل اساسی این روابط در قرن‌های گذشته قرارگرفتن این کشور در شمال ایران، تجارت و بازرگانی و وجود اشتراک‌های قومی و فرهنگی برخی از جمهوری‌های مستقل این کشور با مردم ایران بود. در دوران پهلوی دوم خرید تسلیحاتی و مشارکت در برخی طرح‌های اقتصادی نیز به این عوامل اضافه شد. در هر دو دوره فضای رقابت و تهدید، بستر روابط دو کشور را شک...
[ 2 ] - آینده سیاسی کردستان سوریه: بیم ها و امیدها
در 17 مارس 2016 حزب اتحاد دموکراتیک سوریه طی بیانیه ای خودمختاری کردها را در مناطق شمالی سوریه اعلام کرد. اگرچه این خودمختاری از سوی سایر بازیگران منطقه ای و بین المللی به رسمیت شناخته نشده است اما از سوی کردها با جدیت پیگیری می شود. بر این اساس پرسش اصلی مقاله این است که کردهای سوریه در آینده‌ی سیاسی سوریه چه جایگاه و موقعیتی خواهند داشت؟ موضع آمریکا در قبال تقاضای خودمختاری کردها چیست؟ فرضیه...
[ 3 ] - تحلیل بهار عربی و علل ناکامی آن در اردن با استفاده از نظریه ی آشوب
از وقوع بهار عربی در منطقهی خاورمیانه قریب سه سال میگذرد، اما گذر این زمان مانع از فروکشکردن این تب در میان کشورها نشده و همچنان برخی دولتهای منطقه با آن درگیرند. در این میان کشور اردن از معدود کشورهای منطقه بود که خیلی زود این بحران را پشت سر نهاد و به جریان طبیعی حکومت بازگشت. سوال اصلی که پژوهش حاضر به آن میپردازد این است که چرا بهار عربی در اردن ناکام ماند؟ از آنجاکه پدیدههای علوم ا...
[ 4 ] - بررسی علل دگردیسی در سیاست خارجی ترکیه بر اساس رهیافت سازه‌انگاری
در پی به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، سیاست خارجی این کشور دستخوش تغییراتی جدی شد. بسیاری از تحلیلگران از این تغییرات تحت عنوان نوعثمانیگرایی نام بردند و نوع تغییرات را برای بازگشت ترک‌ها به سوی شرق و به‌خصوص خاورمیانه عنوان کردند. سؤال اصلی که مطرح میشود این است که عامل اصلی تغییر سیاست خارجی ترکیه بعد از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در این کشور چیست؟ در پاسخ به این سؤال، فرضیه...
[ 5 ] - تاکتیک‌های جنگ روانی داعش
هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت‌های نظامی داعش در عراق و سوریه به منظور یافتن راهکارهای مقابله با آن است. با فرض اینکه نقش عوامل روانی در موفقیت‌های داعش بیش از توان نظامی است، 65 تصویر و ویدیوی بارگذاری شده در توییتر در ماه ژوئن 2014 (زمان تصرف شهر موصل عراق) انتخاب و تجزیهوتحلیل شد. برای تجزیهوتحلیل، از روش کیفی از نوع توصیفی ـ تحلیلی استفاده گردید و یافته‌های پژوه...
[ 6 ] - تحولات سیاسی سوریه: مبانی، روند و پیچیدگیها
از زمان شروع بهار عربی در منطقه و همزمان با تحولات سیاسی مصر لیبی یمن بحرین عربستان و اردن کشور سوریه نیز دستخوش نا ارامی های داخلی شد بر خلاف مصر لیبی و یمن که خیلی سریع این تحولات با جانشینی قدرت و تغییراتی در ساختار حکومت توام گشت در سوریه جنگ بین معارضین سوری و ارتش این کشور تداوم یافته است. به نحوی که منجر به اواره شدن هزاران نفر کشته شدن شهروندان غیر نظامی و تخریب زیر ساخت ها و شهر های...
[ 7 ] - حیات طیبه و شاخص‌های آن در شبکه مفهومی توسعه سیاسی در قرآن
قرآن،«تبیان کل شئ» است، ازاین‌رو، بیان هیچ نکته‌ای را درباره حیات انسان، فروگذار نکرده است(تاریخچه)؛ اما شاخص‌های توسعه سیاسی به‌مثابه دال مرکزی حیات طیبه قرآنی همچنان مبهم باقی مانده است (مسئله). موضوعی که تاکنون در چهارچوب یک مدل مفهومی به دقت بررسی نشده است (پیشینه). توجه به این مسئله، پرسش پژوهش حاضر، دربارة مختصات توسعه سیاسی در قرآن را درپی دارد.(سؤال). پاسخ احتمالی به این پرسش، مبتنی است...
[ 8 ] - بازگشایی مجدد پایگاه نیروی دریایی انگلیس در بحرین؛ بسترها و ضرورت‌ها
چکیده بریتانیا در اواخر سال 2014 درحالی پس از 43 سال با تأسیس پایگاه نظامی دریایی به بحرین بازگشت که منطقه خاورمیانه آبستن تحولات و حوادثی چون مطالبه دموکراسی، ظهور گروه‌های تکفیری، جنگ، رقابت و الگوهای رفتاری مختلف است. لذا سؤالی که مطرح میشود، این است که چه عواملی باعث این بازگشت و توجه مجدد انگلیس به بحرین شده است؟ فرضیه اصلی پژوهش، ضمن اذعان به تأثیرگذاری علل مختلف در اتخ...
[ 9 ] - توسعه محوری در دولت سازندگی و الزامات آن برای سیاست خارجی ایران
هدف پژوهش حاضر بررسی الزامات سیاست خارجی برای تحقق سیاست توسعه‌محوری در دوران سازندگی است. به‌طور مشخص مقاله به‌دنبال پاسخ این سؤال است که سیاست خارجی ایران برای همراه شدن با سیاست توسعه‌محوری دستخوش چه تغییراتی شد؟ فرضیه‌ی اصلی مقاله به تغییر اولویت‌های سیاست خارجی ایران و انطباق آن با محیط داخل و بین‌الملل اشاره دارد. برای این‌منظور از روش توصیفی ـ تحلیلی و نظریه‌ی لیبرالیسم اقتصادی استفاده ش...
[ 10 ] - دلایل و پیامدهای عضویت بوسنی و هرزگوین در اتحادیه اروپا
گسترش اتحادیه اروپا یکی از موضوعات مهم بین‌المللی از دهه 90 تاکنون بوده است. بوسنی و هرزگوین ازجمله نامزدهایی است که تلاش خود برای پیوستن به این اتحادیه را از سال 2000 شروع کرده و هنوز با مشکلاتی در این راه روبرو می‌باشد. پرسش اصلی مقاله این است که عضویت بوسنی و هرزگوین در اتحادیه اروپا چه دلایل و پیامدهایی به همراه دارد؟ فرضیه اصلی پژوهش، بازگشت به جامعه اروپا و تحقق صلح و ثبات در این کشور را ...
[ 11 ] - بازگشایی مجدد پایگاه نیروی دریایی انگلیس در بحرین؛ بسترها و ضرورت‌ها
چکیده بریتانیا در اواخر سال 2014 درحالی پس از 43 سال با تأسیس پایگاه نظامی دریایی به بحرین بازگشت که منطقه خاورمیانه آبستن تحولات و حوادثی چون مطالبه دموکراسی، ظهور گروه‌های تکفیری، جنگ، رقابت و الگوهای رفتاری مختلف است. لذا سؤالی که مطرح میشود، این است که چه عواملی باعث این بازگشت و توجه مجدد انگلیس به بحرین شده است؟ فرضیه اصلی پژوهش، ضمن اذعان به تأثیرگذاری علل مختلف در اتخ...
[ 12 ] - تأثیر اقدامات محمدرضا شاه در حوزه ارتش بر وقوع انقلاب اسلامی ایران
بررسی علل انقلاب‌ها، همواره یکی از جذاب‌ترین موضوعات علوم سیاسی و جامعه شناسی بوده و می‌باشد. تاکنون در خصوص علل انقلاب اسلامی ایران، دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است. آنچه در این پژوهش مورد کند و کاو قرار می‌گیرد، ارتباطات مستقیم و غیر مستقیم ارتش و شخص محمدرضا پهلوی، بین سال‌های 1332 تا 1357 و تأثیراتی است که در این دوران ارتش ایران از اقدامات و تصمیمات شاه می‌پذیرد. در تحقیق حاضر به عملکردها ...
[ 13 ] - نقش عادت‌واره‌های قوم پشتون در بازتولید قدرت طالبان
طالبان، عنوان جریانی است که در واپسین دهه قرن بیستم در جغرافیای سیاسی - اجتماعی افغانستان رخ نمایاند و رفتار و رویکرد پرخشونت، متعصبانه و جزم گرایانه‌شان جهانیان را مبهوت ساخت. طالبان پس از به قدرت رسیدن در افغانستان، بر حسب ظاهر، توسط دخالت نظامی امریکا نابود شد اما اخیراً این جریان به عرصه سیاسی افغانستان بازگشته و در حال حاضر، مجددا،ً بخشی از خاک افغانستان را به سیطره خود درآورده است. ...
[ 14 ] - Iran and Iraq's Approach toward International System and Its Impact on the Initiation and Termination of Imposed War
The main hypothesis of this article is that these two countries' approach toward the structure of international system and resulting policies toward this structure have played a pivotal role to initiate and terminate the war. The authors mainly argue that Iran's critic approach toward the structure of international system and its efforts to destroy such a structure opposed by Iraq's cooperation...
[ 15 ] - جایگاه مطالعات جنوب شرق آسیا در پژوهش‌های دانشگاهی و آسیب‌شناسی آن
یکی از حوزه‌هایی جغرافیایی که در دو دهة اخیر مورد توجه پژوهشگران روابط بین‌الملل قرار گرفته، حوزة جنوب شرق آسیاست. دلیل اصلی این مسئله به نقش چین و کشورهای این منطقه در اقتصاد جهانی و مسائل استراتژیک و ژئوپلیتیک منطقه بازمی‌گردد. با توجه به این اقبال عمومی سؤالی که مطرح میشود این است که در ایران موضوعات مربوط به جنوب شرق آسیا تا چه حد مورد توجه و علاقة پژوهشگران و دانشگاهیان رشتة روابط بین...
[ 16 ] - عوامل موثر بر وقوع ناآرامی ها در کشور عراق (مطالعه موردی ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی اعتراضات سال 2019)
هدف: اعتراضات سیاسی یکی از انواع کنشهای سیاسیمحسوب میشود. عراق پس از صدام بارها شاهد چنین اعتراضاتی بوده است.آخرین مورد از این اعتراضات در پاییز 1398 رخ داد. هدف پژوهش حاضر شناسایی علت ناآرامیهای سیاسی در عراق و چرایی تبدیل اعتراضات اخیر به شکل ضد نظام است. روش: برای انجام پژوهش حاضر از نظریه محرومیت نسبی تِد رابرت گر و روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده ...
[ 17 ] - تبیین کاستی های صدور انقلاب اسلامی به کشورهای آسیای میانه بر اساس نظریه پخش
پیروزی انقلاب اسلامی ایران بازتابهای گستردهای در منطقه و جهان به همراه داشت.علی‌رغم اینکه بیشترین تاثیر انقلاب اسلامی در سطح منطقه و همسایگان ایران اتفاق افتاد، شواهد گویای آن است که میزان اثرگذاری انقلاب ایران بر کشورهای آسیایمیانه محدود بوده است. این درحالی است که مردمان این منطقه همگی مسلمان بوده و برخی به لحاظ زبانی و برخی به لحاظ تاریخی یا قومی اشتراکاتی با ایران دارند. این پژوهش به...
[ 18 ] - سیاست‌خارجی ایران در عصر کرونا؛ از دیپلماسی سلامت تا دیپلماسی رسانه‌ای
شیوع ویروس کرونا در جهان، عصر تازه‌ای را در سیاست خارجی دولت‌ها رقم زد و اهمیت «دیپلماسی رسانه‌ای» و «دیپلماسی سلامت» را برجسته ساخت. سوال اصلی که پژوهش حاضر به آن میپردازد این است که «دیپلماسی رسانه‌ای ایران در ماههای شیوع بیماری کرونا چه ویژگی‌هایی داشت و چگونه در خدمت دیپلماسی سلامت قرار گرفت؟» فرضیه اصلی پژوهش به دو وجه ایجابی و سلبی دیپلماسی رسانه‌ای ایران پرداخته و آن را بسترساز دیپلماسی...
[ 19 ] - بررسی دو خوانش از مردم‌سالاری در جریان‌های اندیشۀ دینی معاصر ایران
در این مقاله تأثیر رویکرد تفسیری محمد مجتهد شبستری به عنوان یکی از نوگرایان دینی و آیت‌الله مصباح یزدی به عنوان یکی از نمایندگان جریان اسلام سیاسی فقاهتی بر نوع نگاه آنها به الگوی نظم سیاسی دموکراتیک مورد بررسی قرار گرفته است. محمد مجتهد شبستری از روش های جدید برای تفسیر متون دینی استفاده کرده و با اتخاذ روش هرمنوتیک، دین را به گونه ای تفسیر کرده است که قابلیت پذیرش یک نظام دموکراتیک را ...
[ 20 ] - فهم واقعیات و پیامدهای اجتماعی بحران کوید‌ـ19 بر مبنای نظریه سیستم‌های اجتماعی نیکلاس لومان
در همه‌گیری کوید‌ـ19 با یک بحران اجتماعی تأثیرگذار بر تمامی ابعاد زندگی انسان‌ها روبه‌رو هستیم. فهم ابعاد دقیق این دگرگونی مستلزم به‌کارگیری مدلی مفهومی یا رویکردی میان‌رشته‌ای است. ازهمین‌رو، هدف اصلی مقاله حاضر فهم تأثیرها و واقعیات بحران کووید‌ـ19 بر مبنای نظریه سیستم‌های اجتماعی نیکلاس لومان و با استفاده از مطالعه کتابخانه‌ای و روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی است. سؤالی این است که بحران کووید‌ـ19 چه...
نویسندگان همکار