سید حیدر فرع شیرازی

عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج فارس - بوشهر

[ 1 ] - تصویر زن «مُخَدَّره» (پرده‌نشین) در ادبیات جاهلی

یکی از ویژگی‌های جامعۀ جاهلی عرب، اعتقاد و پایبندی به حفظ و صیانت زن در حوزۀ پوشش است. این مسئله گاه - فراتر از پوشش - در قالب مجموعه‌ رفتارهایی ذیل عنوان پرده‌نشینی زن با کاربرد و مفاهیم وسیع‌تری در شعر و لغت عرب به تصویر کشیده شده است. شدت پوشش، اختلاط کمتر با مردان، عفت و عزت، شرم و حیا و مانند آن از ویژگی‌های یک زن پرده‌نشین در ذهن عرب جاهلی بوده و این موضوع با خانه‌نشینی مطلق یا حبس خانگی ...

[ 2 ] - پژوهشی علمی بر وجه تسمیه واژگان قرآنی کِشتی(فُلک، سفینه، جاریه، ماخره)

یکی از راه‌های خداشناسی، دریاشناسی و امور متعلق به آن در صنعت حمل و نقل است. نقد و بررسی تکرار بیش از سی مورد از نام‌های مختلف کشتی در قرآن کریم، با کاربری‌های تجاری، مسافربری، و چند منظوره؛ و واکاوی قسم خوردن خداوند به کشتی‌های شناور، از مهم‌ترین مباحث این پژوهش است. ظرفیت و کاربری محدودتر «سفینه» نسبت به «فُلک» باعث شده که این نوع کشتی در حدّ صید ماهی و یا صرفاً مسافربری از آن یاد شود. نقش بادها...

[ 5 ] - معنا‌‌شناسی واژۀ «عذاب» در قرآن کریم با تکیه بر روابط هم‌نشینی و جانشینی

دانش معنا‌شناسی مطالعۀ علمی معنا است که به تحلیل معنا‌ی واژه‌ها با توجه به نظام معنایی آن می‌پردازد‌. از مهم‌ترین راه‌هایی که امروزه در علم معناشناسی مورد توجه ادب‌پژوهان واقع شده، تکیه بر روابط هم‌نشینی و جانشینی است؛ زیرا از طریق شبکه معنایی با بررسی واژگان در سیاق آیات می‌توان به معنای دقیقی از واژه دست یافت. واژۀ «عذاب» یکی از پر‌‌بسامد‌ترین واژگان قرآنی محسوب می‌شود. در پژوهش حاضر در پی آن...

[ 7 ] - پژوهشی علمی بر وجه تسمیه واژگان قرآنی کِشتی(فُلک، سفینه، جاریه، ماخره)

یکی از راه‌های خداشناسی، دریاشناسی و امور متعلق به آن در صنعت حمل و نقل است. نقد و بررسی تکرار بیش از سی مورد از نام‌های مختلف کشتی در قرآن کریم، با کاربری‌های تجاری، مسافربری، و چند منظوره؛ و واکاوی قسم خوردن خداوند به کشتی‌های شناور، از مهم‌ترین مباحث این پژوهش است. ظرفیت و کاربری محدودتر «سفینه» نسبت به «فُلک» باعث شده که این نوع کشتی در حدّ صید ماهی و یا صرفاً مسافربری از آن یاد شود. نقش بادها...

[ 10 ] - التحوّل فی الشخصیة والتغییر فی المکان فی روایة "فسحة للجنون" لسعد محمد رحیم

عمل الروائی العراقی، سعد محمد رحیم، فی هذا النصّ على ما یسمّى بالتراجیکومیدیا لیسرد حیاة شخصیّة مثقّفة قادتها ملابسات ما عاشته من آلام نتیجة تعرّضها لشتّى أنواع التعذیب والعنف من قبل أزلام السلطة الفاشیة، لتتحوّل أو تدّعی فیما بعد الجنون لتحظى بفسحة للعیش؛ فکان هناک جانبان فی حیاتها یعملان على إضاءة النص السردی؛ جانب جدّی وآخر هزلی ‏ساخر.ترکّز الدراسة فی مسارها على الشخصیة المحوریة مستقصیة حضورها ف...