غلامعلی قاسمی
دانشیار حقوق بینالملل دانشکده حقوق، دانشگاه قم
[ 1 ] - بررسی مفهوم دفاع مشروع در پرتو حملات سایبری (با تأکید بر حمله استاکس‌نت به تأسیسات هسته‌ای ایران)
یکی از شیوه‌های نوین تخاصم درصحنه بینالمللی، حملاتی است که در بستر فضای سایبری صورت می‌گیرد، هرچند این حملات پتانسیل ایجاد تلفات گسترده و خسارات وسیع را دارند اما سرعت بالای تغییرات در این حوزه موجب گردیده است که حقوق بینالملل از وضع قواعد جدید متناسب با فضای سایبری عاجز بماند. توسل به مفهوم دفاع مشروع نیز در خصوص این حملات مورد تردید واقع شده و امکان اعمال این حق در این فضا به استناد ماده 51...
[ 2 ] - جایگاه حقوقی تبلیغ توسل به زور علیه دولت‌ها با تأکید بر رهیافت اسلامی
اصل منع توسل به زور برای حفظ و تقویت صلح جهانی، عنصر محوری در نظام بینالمللیِ مبتنی بر منشور ملل متحد است. در پی ممنوعیت جنگ و تکرار این قاعده در اسناد بینالمللی متعدد، مسأله ممنوعیت تبلیغات برای جنگِ تجاوزکارانه نیز در حقوق بینالملل مطرح گردید. با بروز مخاصمات بینالمللی و داخلی متعدد و متنوع پس از جنگ سرد، بهویژه در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، موضوع تبلیغ برای جنگ اهمیت بیشتری یافته است. ...
[ 3 ] - تدابیر بازدارنده علیه مفاسد اقتصادی در پرتو کنوانسیون مبارزه با فساد و مقررات ایران
گسترش مفاسد اقتصادی، ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی کشورها را به مخاطره افکنده است و آثار این پدیده، محدود به جوامع داخلی نیست، بلکه سلامت مالی روابط تجاری و اقتصادی را در سطح بینالمللی نیز تهدید می‌کند. کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد سندی جامع و جهانی در این قلمرو است. جمهوری اسلامی ایران نیز به عضویت آن در آمده است و اقدامات تقنینی و اجرایی متنوعی را در سطح ملی برای ساماندهی مبارزه با فس...
[ 4 ] - بررسی سلب تابعیت اتباع بحرین در پرتو حقوق بینالملل بشر
تابعیت وصفی است که وابستگی شخص معین را به یک دولت تعیین می‌کند؛ این وابستگی ماهیت سیاسی دارد و هر دولت به استناد آن اتباع خود را مشخص می‌سازد. با این حال، با صدور اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و سایر اسناد حقوق بشری متعاقب آن، تابعیت به حق اساسی برای افراد تبدیل شده و سلب آن در چارچوب حقوق بینالملل بشر قابل ارزیابی است. از این منظر، سلب تابعیت اصولاً ممنوع است و در موارد استثنا نیز باید مطابق قانون و ...
[ 5 ] - نقد و بررسی تحولات قانون ایران درخصوص تابعیت افراد متولد از مادران ایرانی (از قانون مدنی 1307 تا قانون 1398)
قانون ایران در خصوص تابعیت افراد متولد از مادران ایرانی، دستخوش تحولاتی شده است. با بررسی سیر اصلاح قوانین در این زمینه، درمی‌یابیم که قانونگذار در خصوص ترجیح «مصالح حاکمیتی و کلان جامعه» و «مصلحت افراد»، بر سر دوراهی قرار گرفته است؛ به این صورت که در برخورد با مسئلۀ تابعیت افراد متولد از مادران ایرانی، ابتدا به‌صورت مطلق، مصالح حاکمیتی خود را درنظر گرفته، اما با توجه به مشکلات ناشی از ای...
[ 6 ] - مسئولیت بین المللی آمریکا در شهادت سردار سلیمانی
حمله هوایی پهپادی در سرزمین عراق به شهادت سردار قاسم سلیمانی و 9 تن از همراهان ایشان انجامید. مقاله حاضر با روش کتابخانه ای اطلاعات را گردآوردی کرده است تا به مسأله وضعیت حقوقی اقدام آمریکا در شهادت سردار سلیمانی از نگاه حقوق مسئولیت بین المللی در نقض تعهد حقوق بشر پاسخ دهد. جستار حاضر بر این فرضیه مبتنی شده است که آمریکا مسئولیت دارد و بالمآل، به لحاظ حقوقی بین المللی می توان به دنبال پیام...
[ 7 ] - حمایت از زیرساخت‌های انرژی در مخاصمات مسلحانۀ بینالمللی
زیرساخت‌های انرژی از منظر اقتصادی و اجتماعی اهمیت بسزایی برای کشورها دارد. وقوع مخاصمات مسلحانۀ بینالمللی، این زیرساخت‌ها را در معرض تخریب و یا اختلال قرار می‌دهد. با توسعۀ فناوری، این زیرساخت‌ها با تهدیدات نوین سایبری نیز روبه‌رو شده است. بنابراین، حمایت‌های حقوقی بینالمللی و حقوق بشردوستانه از این تأسیسات ضرورت بیشتری پیدا می‌کند. این حمایت‌های حقوقی به موجب حقوق بینالملل بشر و حقوق بشردوس...
نویسندگان همکار