پدیده عادلوند
پژوهشکده نظر
[ 1 ] - تحولات نورپردازی شهری
امروز نور به عنوان عنصر غیر کالبدی منظر شهری نقش به سزایی در تداوم حیات شهرنشینی شهروندان در شب و شکل‌گیری منظر شبانه شهر ایفا می‌کند. نورپردازی شهری در کشورهای توسعه‌یافته به عنوان دانشی میان‌رشته‌ای حوزه‌های فنی، مهندسی، علوم انسانی و هنر مطرح است که همکاری‌های توأمان متخصصان را طلب می‌کند. شکل‌گیری تعاملات اجتماعی و ارتقای سطح کیفی آنها مقوله‌ای است که در جوامع مدنی بسیار بدان پرداخته ...
[ 2 ] - جایگاه باغ‌مجسمه در فضای شهری تهران
باغ‌مجسمه یکی ازکامل‌ترین نمونه‌های تعامل هنر و طبیعت در شهر است که پیشینه‌ای در غرب و فرهنگ اروپایی دارد و شکل کلاسیک آن به دوران باستان می‌رسد. پس از دوران مدرن، باغ‌مجسمه گونه‌ای جدید از هنر محیطی به شمار می‌رود که رابطه انسان، طبیعت و منظر را به تجربه می‌گذارد. در دوران قاجار، تحت تأثیر هنر غرب، مجسمه به عنوان گونه‌ای از هنر عمومی وارد فضای شهری شد و بعضاً به عنوان نمادی از تجدد در باغ‌های خ...
[ 3 ] - جنگ و مجسمه‌های شهری تهران؛ از واقعیت عینی تا امر ذهنی
جنگ‌های متعدد از جمله با روس‌ها در دوره قاجار، جنگ جهانی دوم در دوره پهلوی و جنگ هشت ساله با عراق در دوره جمهوری اسلامی تجربیاتی است که ایران معاصر طعم آن را چشیده است. از سوی دیگر تجربه حضور مجسمه شهری در تهران معاصر نیز این پرسش را به ذهن متبادر می‌سازد که مجسمه شهری به‌مثابه گونه هنری چگونه تجربیات جنگی را بازتاب داده است؟ و در دوره‌های مختلف چه رویکردهایی بر بازنمایی موضوع جنگ در آثار پدیدا...
[ 4 ] - مجسمه در میدان یا غار افلاطونی؟
پس از دوره قاجار با الگوبرداری از مدرنیسم غربی، در شهر تهران فضاهایی موسوم به میدان ایجاد شد که از معنای تاریخی «میدان» در زبان فارسی به مثابه فضایی تعاملی، تجمع‌پذیر و پیاده‌مدار، دور و به «فلکه» به منزله فضای مناسب برای تردد سواره نزدیک بوده است. متأسفانه امروز این دو عنصر شهری- میدان و فلکه- یکی انگاشته می‌شود. از پیامدهای مخرب این انطباق، قرارگیری مجسمه در مرکز این فلکه‌هاست که در حال حاضر ...
[ 5 ] - مجسمه میادین تهران از اقتدارگرایی پیکره‌ای تا فردگرایی انتزاعی
مجسمه شهری با خروج از انحصار موزه و گالری پا به عرصه منظر شهر گذاشت تا ضمن کمک به خوانایی شهر در ارتقای کیفیت بصری آن نیز ایفای نقش کند. در این راستا توجه به ذهنیت مخاطب، تاریخ و زمینه، اصولی مهم در موفقیت مجسمه جهت نیل به اهداف فوق شناخته می‌شوند. به نظر می‌رسد حضور مجسمه در فضای میادین تهران از دوران پهلوی اول تا امروز روندی از اقتدارگرایی پیکره‌ای تا فردگرایی انتزاعی را طی کرده است. به ...
[ 6 ] - پنجره، عنصر اصیل منظر؛ زیبایی‌شناسی پنجره در نگارگری دوره صفوی
نگارگری از زمره هنرهای سنتی است که زبان و بیان آن از ویژگیهای منحصر به خود تبعیت می کند. بسیاری از پژوهشگران از یکسو با دیدگاه های مختلف که اغلب دنباله رو رویکردهای سنت گرایی و عرفانی هستند، به مطالعه فراواقعیت های آن پرداخته و از سوی دیگر برخی محققان به دلیل فقدان آثار به جامانده از دوره های پیشین در حوزه های مختلف از جمله معماری، باغ سازی، شهرسازی، هنر و فرهنگ به آن روی آورد ه اند و از خلال خ...
[ 7 ] - سید امیر منصوری : سرزمین مهر
[ 8 ] - زیبایی‌شناسی گلدان در مراکش
تکرار یک عنصر در هر فرهنگ می‌تواند ضمن الگوسازی، هویت‌بخش و حامل معنا باشد که درک آن توسط مخاطب تفسیری زیباشناسانه از سلیقه فرهنگی را به دست می‌دهد. با این تعریف به نظر می‌رسد تکرار عنصر شهری گلدان و قاب‌کردن عناصر طبیعی آب و درخت در فضای عمومی شهرهای مراکش توسط آن، از نکات بارز سلیقهٔ فرهنگی این کشور به شمار می‌رود. علاوه بر این نوع برخورد متولیان، چه نهادهای دولتی و چه اقدامات شهروندان، حاکی ا...
[ 9 ] - رویکرد معاصر در تزئینات کلیساهای گرجستان
تزیین به عنوان نمود تفکر طراح محمل و زمینه‌ای است که با خوانش آن می‌توان به بنیادهای معنایی حاکم بر خلق و ساماندهی آنها دست پیدا کرد. انواع و شیوه‌های تزیین کلیسا قادر است تفکر، ایدئولوژی و رویکرد حاکم بر آن را به نمایش می‌گذارد. تزیین کلیساها در کشور گرجستان رویکردهای مختلفی داشته است؛ در تفاوتی آشکار با شیوه‌های دوران تاریخی، در تزیین کلیساهای امروز گرجستان از رویکرد کالایی و نمایشی برخوردار ...
[ 10 ] - زیبایی‌شناسی الگوی باغ در نگارگری و باغسازی هند (با تأکید بر دورة گورکانی)
الگوی باغ، مفهوم ذهنی مشترک بین هنرمند «باغساز» و«نگارگر» است که در طول تاریخ تحت تأثیر جهان بینی سرزمینهای مختلف بر نمودهای عینی متنوعی دلالت دارد. باغساز و نگارگر ایرانی به واسطة جهانبینی مشترک ایرانی اسلامی موجود در سرزمین و به دنبال درک مشترک از الگوی باغ، بر نمودار عناصر مشترکی از مفهوم باغ اتفاق نظر دارند. باغسازی و نگارگری از زمره هنرهای تجسمی هستند که با حکومت گورکانیان بر هند از ایران ...
[ 11 ] - هم‌بودی موسیقی و فضای شهری ؛ با تأکید بر عزاداری در شهر تهران (دورۀ قاجار تا پهلوی اول)
به نظر می‌رسد موجودیت و بقای موسیقی در شهر به مثابه مصداقی از هنر شهری در گروی تعامل توأمان سه مؤلفه هنرمند، فضای عمومی و شهروندان به عنوان مخاطبان هدف است. به این معنا که بی‌توجهی و حذف یکی منجر به تغییر ماهیت کل خواهد شد و نه تنها تأثیرگذاری و کیفیت‌بخشی‌هایی همچون افزایش حس هویت و تعلق به شهر را که از حضور هنر در فضای شهری انتظار می‌رود محقق نخواهد کرد که گاه حتی به اغتشاشاتی نیز منجر می‌شود...
[ 12 ] - «هنر شهری» به مثابه پدیده‌ای منظرین در جامعة امروز
امروز در ادبیات «هنر شهری» کشورمان یا اهداف آثار هنر شهری را در تأثیرات آن بر ارتقای کیفیت منظر شهر مبنای تعریف قرار می‌دهند و یا انواع آثار هنری حاضر در شهر را به عنوان هنر شهری قلمداد می‌کنند. اما نکته قابل تأمل این است که در پژوهش‌های صورت گرفته مشخص نیست هنر شهری چیست؟ چگونه بر کیفیت منظر شهر اثر می‌گذارد؟ و آیا همه آثار هنری موجود در شهر موجد چنین کیفیاتی می‌شوند؟ با گسترش حضور آثار هنری ...
[ 13 ] - انتقال هنرهای صناعی سرزمینهای اسلامی از قرن چهارم ه.ق به اروپای غربی در قرن دهم میلادی
سرزمینهای اروپایی در قرون وسطی از جمله در قرن دهم میلادی قربانی بربریت، جنگ‌ها، غارتگری‌ها و رقابت‌های شوالیه‌ها و طبقه اشراف بودند و از امنیتی نسبی برخوردار نبودند. ایشان همواره سعی داشتند با تشکیل دولت‌هایی مستقل و جنبش‌های دهقانی به دنبال ایستادگی در برابر مهاجمان و شکست آنها از وضعیتی پایدارتر برخوردار شوند. مورخان از قرن دهم به آخرین دوره از «عصر فترت» یاد می‌کنند. در این قرون اروپا به لح...
[ 14 ] - مطالعه تطبیقی رقص شیوا و رقص سماع
هنر در فرهنگ‌های سنتی و دینی و آیینی، بستر مناسبی برای تجلی مضامین عرفانی، معنوی و روایی است، لذا می‌توان از طریق پژوهش در این قبیل آثار هنری، علاوه بر کشف معانی نمادین به دریافت محتوای رمزی اشاره‌ای آنها نیز نایل شد. بیان نمادین در رقص‌های آیینی یکی از مهم‌ترین شاخه‌های هنری است که می‌تواند، به مثابة مطالعاتی جامعه‌شناختی، دینی، عرفانی و اعتقادی و به طور کلی تحت عنوان مطالعات فرهنگی، خصوصیات ز...
نویسندگان همکار