ناصر طالب بیدختی
رییس مرکز محیط زیست و توسعه پایدار دانشگاه شیراز
[ 1 ] - ارزیابی تکنیکهای هوش محاسباتی در پیشبینی سرانه تولید پسماند (مطالعه موردی: استان هرمزگان)
شناخت کمیت پسماندهای یک شهر یا منطقه، لازمه برنامهریزی در زمینه مدیریت پسماند است. روش دستیابی به کمیت پسماندها دانستن سرانه یا نرخ تولید آن است. در خصوص پیشبینی مقادیر سرانه تولید پسماند تا کنون در اکثر مدلهای تدوین شده از دادههای سری زمانی مربوط به منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. اما در شرایطی که چنین دادههایی موجود نباشد استفاده از سیستمهای هوشمند پیشبینی نظیر تکنیکهای یادگیری ماش...
[ 2 ] - تدوین نمودار سازمانی مناسب برای مدیریت تقاضای آب کشاورزی در ایران
توجه جدی به مدیریت تقاضای آب کشاورزی بر اثر افزایش میزان تقاضا برای آب، امری اجتناب‌ناپذیر است. مدیریت تقاضای آب شامل فعالیتهایی می‌باشد که ممکن است باعث کاهش تقاضای آب، افزایش بازده مصرف آب گردیده، و از آلوده شدن یا دسترسی به منابع آب جلوگیری کند. در مطالعات منابع آب، قوانین مختلفی تصویب شده‌اند، ولی برخی از این قوانین هیچگاه به مرحله اجرا نرفته اند؛ بنابراین، در تحقیق حاضر ساختار موجود کشور...
[ 3 ] - بررسی تشکیل تری هالومتان در شبکه آب شرب شیراز
اگر چه کلرزنی آب، یک روش موفق و رایج در سراسر جهان بویژه در کشورهای در حال توسعه برای ضد عفونی آب است ولی کلرزنی می تواند باعث ایجاد مقادیر اندکی از تولیدات جانبی مثل تری هالومتان گردد. با توجه به اثرات سوء تری هالومتان‌ها, شناسایی و اندازه گیری این ترکیبات در آب از نقطه نظر مسایل بهداشتی و محیط زیست مهم می باشد. در این تحقیق نمونه های آب از 20 ایستگاه در نقاط مختلف شهر شیراز برداشت گردید که از...
[ 4 ] - نگرشی چند فراکتالی به زنجیره ی زمانی جریان سیلابی رود قره آغاج
همواره این سؤال که آیا رفتار فرآیند های طبیعی را در بی نظمترین حالات خود می توان تحلیل کرد وجود داشته است. ماهیت انطباق پذیر روشهای غیر خطی بر طبیعت این فرایندها باعث گردیده است تا آنها را به کارامدترین ابزار برای تحلیل رفتارهای طبیعت مبدل سازند. در این پژوهش در نگرشی چند فراکتالی به بررسی رفتار جریان رود در زمان سیلاب پرداخته ایم. روشی جدید برای ت جزیه و تحلیل چند فراکتال جریان رود ارائه شده ا...
[ 5 ] - شبیه‌سازی انتقال بار کل در رود: مطالعه‌ی موردی، رود دز
با توجه به این که کشور ایران، بخصوص استان خوزستان، دارای رود‌‌های بسیاری می باشد، و با توجه به گسترش سدسازی بر روی آنها، اهمیت براورد حجم بار معلق رودها از اهمیت دوچندانی برخوردار میشود. در این مقاله، شبیه سازی پدیده‌ی انتقال بار معلق در بازه‌ای از رودخانه‌ی دز (بازه‌ی بین ایستگاه حرمله تا بامدژ) با کاربرد شبیه‌های Gstars 2.1 و Hec-Ras 4.0 مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از انجام این فعالیت، شب...
[ 6 ] - ارزیابی فراکتالی از روش پیش پردازش موجکی گروه های زمانی جریان رود: مطالعه ی موردی رود قره آقاج در استان فارس
در تحقیق حاضر، از روش تحلیل موجکی برای پیش پردازش سری‌های زمانی جریان رود استفاده شده است. با استفاده از تبدیلات پیوسته و گسسته موجکی نشانه‌ی مورد مطالعه که همان گروه زمانی جریان رود قره‌آغاج در چند ایستگاه مورد مطالعه می‌باشد، به نشانه‌های تقریب و جزییات تجزیه می‌گردند. نشانه‌ی تقریب نشان‌دهنده‌ی روند پایه جریان و نشانه‌ی اختلال در واقع نماینده بی نظمی‌ها، تغییرات و جهش‌های سریع در گروه زمانی ...
[ 7 ] - بررسی وجود آشوب در جریان رود در مقیاس های زمانی گوناگون
ممکن است گاهی اوقات برای بررسی تاثیر جریان در انتقال نقطه ای ته نشست ها، یا انتقال آنی آلودگی ها، مجبور به استفاده از تغییرات جریان در مقیاس ثانیه ای باشیم. در مقابل، ممکن است گاهی برای برخی طراحی ها نیاز به بررسی جریان در مقیاس صد سال و یا بیش تر داشته باشیم. شناسایی ویژگی های مشترک در مقیاس های گوناگون زمانی و مکانی در رودخانه ها یکی از چالش های مهم آبشناسی در سال های اخیر بوده است. از آنجا ک...
[ 8 ] - شبیه سازی عددی بالاروی امواج بلند با استفاده از رهیافت نگاشت به فضای محاسباتی
از دیدگاه شبیه سازی عددی، بالاروی و به دنبال آن پایین آمدن امواج بر روی ساحل، در محدوده ی مسائل با مرز متحرک می‌گنجد. با توجه به این در این نوع مسائل، طول ناحیه ی حل با زمان تغییر می‌کند، اعمال صحیح شرایط مرزی در هر گام زمانی مستلزم تعیین مرز متحرک است. در مطالعه ی حاضر، معادلات غیر خطی آب کم عمق به همراه شرایط مرزی آن، با استفاده از یک نگاشت هندسی از فضای فیزیکی (واقعی) به فضایی محاسباتی منتق...
[ 9 ] - بررسی طرح فلوم گلوبلند و تغییر طرح سریز لبه پهن برای افزایش دقت سازه
- تجهیز نقاط تحویل به وسایل وادوات اندازه‌گیری جریان از مهمترین اقداماتی است که در راستای افزایش کارایی آب و ارتقای راندمان آبیاری در طی دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است. درهمین راستا در سال 1386 تعداد 10 سازه فلوم گلوبلند در یکی ازکانال‌های درجهد و شبکه آبیاری و زهکشی در ودزن به نام کانال اردیبهشت نصب گردید. اما همانند سایر شبکه‌های کشور، این شبکه نیز با مشکل دقیق نبودن سازه...
[ 10 ] - بررسی آزمایشگاهی اثر زبری‌های مستطیلی شکل بر کاهش میزان آبشستگی موضعی در اطراف پایه پل مربعی شکل
وقوع آبشستگی در اطراف پایه پل یکی از عمده‌ترین دلایل تخریب پل‌ها است. استفاده از زبری‌های نصب شده به دور پایه، یکی از روشهای جدید کاهش آبشستگی موضعی در اطراف پایه‌های پل می‌باشد. زبری‌های بکار رفته در آزمایش‌ها، با ضخامت ناچیز و با طول و عرض‌های متفاوت و فواصل قرارگیری مختلف نسبت به هم، به حالت عمود بر پایه قرار داده شده‌اند. این زبری‌ها با کاهش قدرت جریان‌های رو به پایین و فعالیت گرداب‌های نع...
[ 11 ] - ارزیابی پرش هیدرولیکی روی حوضچه دندانه‌دار بلوکی
مستهلک کردن انرژی جنبشی ایجاد شده در پنجه سرریز، برای جلوگیری از فرسایش بستر رودخانه در پایین‌دست، بسیار لازم و ضروری است. هدف این پژوهش، ارائه حوضچه زبر شده به وسیله اجزای زبری (بلوک‌های دندانه‌دار) با شکل هندسی و آرایش چیدمان جدید و نهایتاً بررسی تأثیر پارامترهای مختلف جهش هیدرولیکی در محدوده اعداد فرود 14-11، روی آن است. نتایج آزمایشگاهی کاهش پارامترهای جهش هیدرولیکی را روی حوضچه دندانه‌دار ...
[ 12 ] - بررسی وضعیت آموزش مهندسی محیط زیست در کشورهای مختلف و مقایسه آن با وضعیت موجود در کشور ایران
ارتقای آموزش مهندسی برای رشد، تولید، پیشرفت فرهنگی و اقتصادی و ایجاد خدمات اجتماعی آینده ضروری است. در دنیای امروز دانشگاهها می‌توانند مهارتهای لازم و پیشرفت فنی را با ارائه آموزش و پژوهش مناسب تأمین کنند. این آموزش در کشورهای پیشرفته حالتی پویا دارد. در این کشورها افزون بر اینکه دروس نظری و تخصصی به‌خوبی به دانشجویان آموزش داده میشود و دانشجویان دروس گوناگونی را در زمینه‌های مختلف مهندسی آموز...
[ 13 ] - ارتقاء استهلاک انرژی سرریزهای پلکانی با استفاده از فرآیند پله – حوضچه‌ای رودخانه‌های کوهستانی
یکی از بارزترین مشخصه‌های کاربردی سرریز پلکانی در مقایسه با سرریزهای دیگر، استهلاک انرژی قابل ملاحظه در طول مسیر سرریز است. بنابراین با توجه به ویژگی اصلی سرریز پلکانی، فهم کاملتر چگونگی استهلاک انرژی، برآورد میزان و نهایتاً افزایش مقدار آن، محور بیشتر تحقیقات بوده است. در این تحقیق ضمن ارزیابی چگونگی و اندازه‌گیری میزان استهلاک انرژی سرریز پلکانی معمول، با توجه به اهمیت زیاد سهم زبری فرم بستر د...
[ 14 ] - تدوین مدل تخصیص عادلانه کمّی و کیفی آب در سیستمهای رودخانه-مخزن: کاربرد روش بهینه‌سازی سناریوها
مدل تخصیص عادلانه کمّی و کیفی آب در سیستمهای رودخانه- مخزن امکان تصمیم‌گیری در مورد مقدار تخصیص آب را با لحاظ اثرات بلندمدت جنبه‌های هیدرولوژیکی، اقتصادی و زیست‌محیطی، فراهم می‌نماید. تخصیص آب بر اساس سه معیار عدالت، بهره‌وری و پایداری، با در نظر گرفتن عدم‌قطعیت در پارامترهای هیدرولوژیکی انجام میشود. در این روش، ابتدا مدلی برای تخصیص کمّی- کیفی بر اساس ...
[ 15 ] - ارائه الگوریتم جدید G-JPSO و توسعه آن در کنترل بهینه پمپ‌ها در شبکه توزیع آب
اخیراً از روشهای فراکاوشی به‌عنوان ابزاری کارآمد برای حل مسائل پیچیده مهندسی استفاده زیادی شده است. یکی از این روش‌ها الگوریتم JPSO است. در این پژوهش با اعمال تغییراتی ابتکاری در ماهیت پرش این الگوریتم، امکان حل مسائل مبتنی بر ساخت گراف در آن فراهم شد و الگوریتم جدیدی به نامG-JPSO ارائ...
[ 16 ] - درونیابی مبتنی بر توابع پایه شعاعی و نگاشت دادههای ناقص تداوم بارندگی
یکی از روشهای تکمیل دادههای ناقص، روش درونیابی مبتنی بر توابع پایه شعاعی است. برای این منظور از پنج روش درونیابی برای تکمیل دادههای تداوم بارندگی حوزه رودخانه پارامتا در سیدنی استرالیا استفاده گردید و برای یافتن روش مناسب درونیابی، ضریب شکل C طی یک روش اعتبار سنجی جانبی، بهینه‌یابی شد. با این ضریب تأثیر شکل خاص، تفاوت میزان به‌دست آمده برای تداوم بارندگی از رگ...
[ 17 ] - بررسی آزمایشگاهی تأثیر pH، دما و پراکسید هیدروژن بر حذف بنزین از آب توسط کربن فعال دانه‌ای
امروزه آلودگی آب با مواد نفتی یکی از مشکلات زیست‌محیطی جدی در ایران است. نشت بنزین از مخازن ذخیره قدیمی، مخازن پمپ بنزین‌ها و به‌خصوص پالایشگاهها یکی از دلایل مهم این آلودگی به‌شمار می‌رود. در این تحقیق، جذب ترکیبات نفتی (بنزین) توسط کربن فعال دانه‌ای به‌عنوان یک جاذب مؤثر با روش جذب ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی‌ها نشان داد که ظرفیت جذب کربن فعال تابع پارامترهایی مانند pH، دما و غ...
[ 18 ] - عملکرد بیولوژیکی راکتور چند محفظه بی‌هوازی در تصفیه شیرابه
شیرابه محل دفن، یکی از آلوده‌ترین انواع فاضلاب می‌باشد که به دلیل استفاده وسیع از لندفیل‌های شهری برای دفع نهایی پسماندها، نگرانیهای بهداشتی و زیست‌محیطی فراوانی ایجاد کرده است. در این تحقیق، شیرابه محل دفن شیراز با موفقیت و با استفاده از راکتور ABR چهار محفظه‌ای با حجم 64 لیتر و زمان ماند هیدرولیکی 4 روز، مورد تصفیه بیولوژیکی قرار گرفت. راکتور در بارگذاری‌های آلی 1/2، 2، 3، 5 و 7/75 کیلوگرم CO...
[ 22 ] - تدوین مدل بهینه‌سازی چندهدفه تخصیص آب و بار آلودگی بر مبنای مدل چانه‌زنی بردا، مطالعه موردی: بخشی از سیستم رودخانه‌ای کر
در این تحقیق، متدولوژی جدیدی برای تخصیص آب و بار آلودگی در رودخانه‌ها با لحاظ ذی‌نفعان مختلف، برمبنای یک مدل بهینه‌سازی چندهدفه، مدل شبیه‌سازی QUAL2K و سه روش مختلف تئوری بازی‌ها (گزینش اجتماعی بردا، مدل بازی نش و مدل بازی نش‌هرسنی)، ارائه شده است. مدل مذکور شامل تدوین و کالیبراسیون مدل شبیه‌سازی کیفی چند‌شاخصه رودخانه، شبیه‌سازی مونت‌کارلو، بهینه‌سازی چندهدفه تخصیص آب و بار آلودگی و مدلهای ...
[ 23 ] - تغییرات اقلیمی بر دما، بارش و رواناب حوضه درودززن استان فارس با استفاده از رویکرد میانگین گروهی چند تشبیهی
در این مطالعه اثر تغییرات اقلیمی بر دما، بارندگی و رواناب در حوضه درودزن در شمال شرق استان فارس بررسی شده است. تغییرات دما و بارندگی در دو دوره آتی میانی و دور با استفاده از مدل 15 مدل گردش عمومی جو فاز 3 (CMIP3) ، تحت سه سناریو انتشار گازهای گلخانه ای A2، B1 و A1B ، ریز مقیاس نمای شده و مورد مطالعه قرار گرفت. تفاوت در میزان تغییرات دما و بارندگی در این دو دوره نسبت به مقادیر مشاهداتی در 15 مدل...
[ 24 ] - مدل حل اختلاف چندهدفه‌ی بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی برمبنای رویکرد برنامهریزی آرمانی
در این مقاله، دو متدولوژی بهینه‌سازی بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی تدوین شده است. متدولوژی پیشنهادی اول، شامل مدلی بهم‌پیوسته است که قادر است سیاست‌های مدیریت عرضه و تقاضای آب را به صورت توامان در نظر گرفته و تحلیل نماید. در این مدل، تصمیم‌های بهینه برای بهره‌برداری توامان از سیستم مخزن-رودخانه-آبخوان در سطح حوضه آبریز برای شرایط توسعه سیستم تأمین آب و افزایش تقاضاها تعیین شده ...
نویسندگان همکار