محمدرضا لطفعلی‌پور
استاد اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
[ 1 ] - اثرات نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی در ایران: یافته‌هایی جدید با رویکرد غیرخطی
نرخ ارز یکی از مهمترین متغیرهای اقتصاد کلان محسوب میشود که بر بسیاری از متغیرهای دیگر اقتصادی تاثیرگذار است. به دلیل اهمیت نرخ ارز، تعیین آن همواره یکی از مهمترین چالش‌های سیاست ارزی کشور بوده است. هدف از این مقاله بررسی نحوه اثرگذاری نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی ایران در بازه زمانی 1354-1394 است. بدین منظور با استفاده از روش مارکوف سوئیچینگ و تصریح غیرخطی نرخ ارز واقعی، میزان نرخ ارز آستانه‌ا...
[ 2 ] - مقایسه تطبیقی رژیم مالی قراردادهای جدید نفتی ایران (IPC) و قراردادهای مشارکت در تولید (PSC): مطالعه موردی میدان آزادگان جنوبی
در این مقاله برای نخستین بار رژیم مالی قراردادهای جدید نفتی ایران (IPC) و قراردادهای مشارکت در تولید شبیه‌سازی شده و مورد ارزیابی و مقایسه قرار می‌گیرد. روش به کار رفته در این مقاله مبتنی بر رویکرد سناریو میباشد که در آن زمان‌بندی و حجم سرمایهگذاری به همراه پروفایل تولید ثابت فرض شده و اثر تغییر مؤلفه‌های مالی قرارداد بر متغیرهای کلیدی همچون نرخ بازدهی داخلی و دریافتی طرفین محاسبه می‌گردد. د...
[ 3 ] - بررسی نرخ وصول در قراردادهای مشارکتی و بازدهی ثابت با استفاده از نظریه بازی‌‌‌‌ها
قراردادهای مشارکتی در بانکداری اسلامی به صورت بازدهی ثابت اجرا میشوند که با روح حاکم بر قوانین شریعت مطابقت ندارند. اگرچه ممکن است که عقدهاى مشارکتى موضوع اولیه قرارداد بانکى باشد، اما بانک‌‌‌‌ها در زمان انعقاد قرارداد حداقل سود مورد انتظار خود را پیش‌‌‌‌بینى و در تاریخ سررسید از مشترى مطالبه مى‌‌‌‌کنند. در این صورت عقد مشارکتی در عمل به عقدى با بازده ثابت تبدیل‌‌‌‌شده است. بانک‌‌‌‌های ...
[ 4 ] - ارائه یک الگوی هشدار پیش از وقوع نوسانات ارزی در بازار ارز ایران: روش مارکوف سوئیچینگ گارچ
پیشبینی نوسانات ارزی گامی مهم در سیاستگذاری ارزی کشور به منظور جلوگیری از نوسانات شدید ارزی محسوب میشود. نوسانات ارزی از آن جهت اهمیت دارد که میتواند معیاری از نااطمینانی سرمایهگذاری در اقتصاد هر کشوری محسوب شود. هدف از این مقاله معرفی یک الگوی هشدار پیش از وقوع نوسانات شدید در بازار ارز کشور است. بدین منظور با برآورد مدل مارکوف سوئیچینگ گارچ، نوسانات نرخ ارز بازار آزاد مدلسازی شد. در این...
[ 5 ] - بررسی جایگزینی بین عوامل تولید انرژی و نیروی کار در بخش صنعت ایران (با تاکید بر سیاست های زیست محیطی)
در این تحقیق با توجه به اثرات مخرب مصرف انرژی بر کیفیت محیط‌زیست و محدودیت آن در ایران، جانشین کردن نیروی‌کار به جای انرژی و تاثیر آن بر اقتصاد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور برآورد کشش جانشینی بین دو نهاده ی نیروی‌کار و انرژی برای بخش صنعت ایران با استفاده از تابع تولید CES و مشاهدات دوره ای (1392-1359) انجام گردید. نتیجه حاکی از مقدار کشش جانشینی به میزان 48/0 درصد است. سایر نتایج به د...
[ 6 ] - بررسی اثر سرریز تلاطم قیمت در بازارهای بین المللی نفت، بنزین و سوخت دیزل
توانایی شناسایی سرریز تلاطم بین دارایی ها کاربرد زیادی در اقتصاد کلان و مالیه دارد. برای سیاست گذاران، دانش سرریز می تواند به طراحی سیاست کمک کند. برای سرمایه گذاران، این دانش به بهبود پیش بینی تلاطم کمک می کند و در مدل های قیمت گذاری دارایی به کار می رود. به علاوه، اثر سرریز می تواند انتقال اطلاعات را نشان دهد و در طراحی نسبت پوشش ریسک شرطی استفاده شود. در این مطالعه، به بررسی اثر سرریز تلاطم ...
[ 7 ] - مقایسه آثار اختلالی ناشی از قراردادهای نفتی ایران (IPC) و قراردادهای مشارکت در تولید (PSC ) با استفاده از مدل برنامه‌ریزی پویای تصادفی: مطالعه موردی میدان آزادگان جنوبی
در این مطالعه واکنش رفتاری بهره‌بردار به ساختار و مؤلفه‌های رژیم مالی قرارداد نفتی ایران (IPC) و قرارداد مشارکت در تولید (PSC) با استفاده از رویکرد بهینه‌سازی پویا (روش برنامه‌ریزی پویا) بررسی و مقایسه شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش، محاسبه کمی میزان اختلال ناشی از قراردادهای نفتی است که منجر به تغییر در تصمیم سرمایه‌گذار نسبت به حالت خنثی (نبود محدودیتهای قراردادی اعم از کسر سهم دولت از ...
[ 8 ] - مقایسه نتایج جدول داده- ستانده استان خوزستان،برآورد شده از دو روش CHARM و AFLQ
برآورد جداول داده- ستانده منطقه ای، به روش آماری پرهزینه است. در نتیجه، پژوهشگران از روش‌های غیرآماری استفاده می‌نمایند. در این مقاله با استفاده از دو روش غیرآماری، CHARM و AFLQ،جدول استان خوزستان برآورد میشود. روش CHARM امکان برآورد صادرات، صادرات مجدد و درجه ناهمگنی کالاها را فراهم می کند. در حالی که روش AFLQ تعدیلات اندازه منطقه و بخش تخصصی را در نظر می گیرد. نتایج نشان میدهد که رتبه بندی ...
[ 9 ] - بررسی شبه پارامتریک رشد اقتصادی و شهرنشینی در انتشار گاز CO2 (مطالعه موردی: کشورهای آسیایی)
بررسی ابعاد اقتصادی انتشار گازهای آلاینده و پیامدهای آن، خصوصاً در شرایط کنونی که حجم آن با روند صعودی در حال افزایش است، بسیار مهم می‌نماید و موجب گشته توجه بیشتری به منظور مقابله با آثار مخرب آن جلب شود. در مطالعه حاضر، اثرات رشد اقتصادی و شهرنشینی بر انتشار دی اکسید کربن جهت تحلیل وجود منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC) بررسی شده است. چارچوب مدل STRIPATبرای آزمون تشکیل شد و مدل‌های پارامتریک و شبه...
[ 10 ] - بررسی رابطه میان مصرف انرژی، رشد اقتصادی و صادرات در بخش صنعت ایران (تحلیل مبتنی بر داده‌های پانل)
به دلیل محدودیت منابع انرژی و اهمیت آن در زنجیره عرضه هم به عنوان کالای نهایی برای مصرف‌کنندگان و هم به عنوان نهاده برای تولیدکنندگاناز یک طرف و از طرف دیگر با توجه به نوسانات زیاد قیمت آن و افزایش انتشار گازهای گلخانهای، سیاست‌های حفاظت از آن و عوامل تأثیرگذار بر عرضه و تقاضای آن در دهههای اخیر مورد توجه مجامع علمی و سیاستگذاری قرار گرفته است. در این مطالعه رابطه بین مصرف انرژی، صادرات و رش...
[ 11 ] - اثر رشد اقتصادی، تجارت و توسعه مالی بر کیفیت محیط زیست در ایران (براساس شاخص ترکیبی)
در دهههای اخیر تغییرات زیست محیطی نامطلوبی همانند گرم شدن کره زمین و افزایش میزان انتشار گازهای گلخانهای نگرانیهای زیادی را در سرتاسر جهان فراهم آورده است. به منظور دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، مشکلات زیست محیطی ناشی از فعالیتهای اقتصادی تبدیل به یک موضوع بحث برانگیز شده است. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تأثیر رشد اقتصادی، تجارت و توسعه مالی بر کیفیت محیط زیست در ایران میباشد. بدین من...
[ 12 ] - بررسی همگرایی اقتصادی میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین (کاربرد مدل جاذبه)
جهانی شدن حرکتی پویا است که همه‌ی جنبه‌های اقتصادی را در برگرفته و یا در حال تأثیرگذاری بر آن‌ها میباشد. مسأله جهانی شدن به فرآیندی اشاره دارد که طی آن مرزها به مرور ناپدید میشوند و هم‌زمان مبادلات بین‌المللی افزایش می‌یابد. برای کشورهای در حال توسعه که آمادگی ورود به عرصه‌ی جهانی و تجارت آزاد را در کوتاه‌مدت ندارند، همگرایی اقتصادی و تشکیل بلوک‌های تجاری منطقهای میتواند مؤثرترین راه برای ب...
[ 13 ] - آثار رشد اقتصادی بخش صنعت بر کیفیت محیط‌زیست در ایران (کاربرد مدل خودتوضیحی با وقفه گسترده)
در این مطالعه به بررسی آثار رشد بخش صنعت، آزادسازی تجاری و مصرف انرژی بر میزان انتشار آلودگی در ایران پرداخته شد. بدین‌منظور از داده‌های سری زمانی سال‌های 1365 الی 1393 و تکنیک مدل خودتوضیحی با وقفه‌های گستره استفاده شده است. نتایج رابطه بلند مدت و کوتاه مدت حاکی از آن است که ارزش افزوده بخش صنعت تاثیر مثبت و معنی‌داری بر آلودگی و مجذور آن، تاثیر منفی بر آلودگی داشته است. بنابراین، فرضیه محیط‌ز...
[ 14 ] - شناسایی زنجیره های تولید در مناطق نفتخیز ایران (با به‌کارگیری الگویALP)
هدف از این پژوهش، شناسایی زنجیرههای تولید در مناطق نفتخیز ایران است. برای این منظور، با استفاده از جدول داده - ستاندة سال 1390 مناطق نفتخیز ایران، پیوندهای بین بخشی و زنجیرههای تولید شناسایی میشوند. نتایج پژوهش نشان میدهد که گرچه بخش نفت خام و گاز طبیعی، 50 درصد از ستاندة منطقه را به خود اختصاص داده است، ولی جزء بخش‌های پیشرو محسوب نمی‌شود. در مقابل، بخش ساخت انواع ماشین‌آلات به‌عنوان بخش...
[ 15 ] - بررسی رابطهی انتشار دی‌اکسیدکربن با رشد اقتصادی، انرژی و تجارت در ایران
افزایش تخریب محیط زیست در سال‌های اخیر، بررسی رابطهی میان سطح فعالیتهای اقتصادی و شاخص‌های زیست محیطی را مطرح نموده است. اغلب، یک رابطهی علّی یک‌طرفه از تغییر در سطح فعالیتهای اقتصادی به تغییر در آلودگی فرض شده است. در حالی که جهت علیت میان آلودگی و رشد اقتصادی کاربردهای سیاستی معنی‌داری دارد، پیش فرض جهت علیت میتواند ماهیت صحیح رابطه را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین بررسی ابعاد اقتصادی انتش...
[ 16 ] - مطالعه عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری مشتریان بانکی با تأکید بر متغیرهای کلان اقتصادی در ایران با استفاده از روش تحلیل بقا
این مطالعه با هدف شناسایی عوامل اثرگذار بر ریسک اعتباری مشتریان (با رویکرد زمان تا وقوع قصور) با توجه به متغیرهای کلان اقتصادی در ایران انجام شده است. این مقاله به دنبال یافتن پاسخ به دو پرسش زیر است: نخست، متغیرهای فردی مربوط به مشتریان و متغیرهای مربوط به وام چه اثری بر ریسک اعتباری دارند؟ و دوم، عوامل اقتصاد کلان چه اثری بر ریسک اعتباری دارند؟ بدین‌منظور از یک نمونه تصادفی شامل 5316 نفر از م...
[ 17 ] - بررسی یکپارچگی اقتصادی ایران با روسیه در حوزه CIS و شرط مارشال- لرنر
آرمان مندرج در سند چشم‌انداز ، تعامل سازنده و مؤثر با جهان و قدرت‌های منطقهای مانند روسیه و بازار سیصد میلیونی حوزه سی آی اس است. مطالعه حاضر با تحلیل عوامل مؤثر بر یکپارچگی اقتصادی ایران با روسیه در حوزه سی آی اس به روش داده های تلفیقی دوره2015 -1992مبتنی بر رویکرد پنل دیتا است. تجارت، تولید، جمعیت و فاصله از متغیرهای کلیدی مدل جاذبه ایران با روسیه در حوزه سی آی اس است. معادله رگرسیونی نشانگ...
[ 18 ] - یکپارچگی اقتصادی ایران در حوزه CIS
آرمان مندرج در سند چشم‌انداز، تعامل سازنده و مؤثر با جهان و قدرت‌های منطقهای مانند روسیه و بازار سیصد میلیونی حوزه سی‌آی‌اس است. مطالعه حاضر با تحلیل عوامل مؤثر بر یکپارچگی اقتصادی ایران در حوزه سی‌آی‌اس به روش داده‌های تلفیقی دوره 2015-1992 مبتنی بر رویکرد پنل دیتا است. تجارت، تولید، جمعیت و فاصله از متغیرهای کلیدی مدل جاذبه ایران در حوزه سی‌آی‌اس است. معادله رگرسیونی نشانگر معنی‌دار ...
[ 19 ] - مقایسه نتایج برآورد جدول داده- ستانده منطقه ای با روش های CHARM و AFLQ(مطالعه موردی:استان بوشهر)
تهیه جداول داده- ستانده منطقهای با روش آماری، پیچیده و زمانبر است. بنابراین، پژوهشگران از روش‌های غیرآماری استفاده می‌کنند. جدیدترین مدل تهیه جدول داده- ستانده منطقهای AFLQنام دارد. ولی با توجه به آمار حسابهای منطقهای مرکز آمار ایران، در این روش، صادرات و تقاضای نهایی به صورت پسماند در نظر گرفته میشوند. ضمن اینکه صادرات مجدد بین مناطق نادیده گرفته میشود. برای غلبه بر مشکلات فوق، در این ...
[ 20 ] - مدل مناسب اوراق وقفی تأمین مالی فضاهای عمومی پیرامون حرم رضوی (ع)
یکی از مهمترین و حیاتی‌ترین بافتهای فرسوده در کشور مجموعه پیرامون حرم مطهر حضرت رضا7 میباشد که علاوه بر مجاوران سالانه پذیرای بیش از بیست میلیون زائر است. با توجه به اهمیت موضوع طرح نوسازی و بهسازی بافت فرسوده پیرامون حرم مطهر حضرت رضا7 از سال 1372 آغاز شد که متأسفانه پس از گذشت بیش از 20 سال از پیشرفت قابل توجهی برخوردار نبوده است. یکی از مهمترین دلایل عدم موفقیت این طرح، مشکل تأمین مالی ب...
[ 21 ] - بررسی آثار شوک برداشت از منابع بانکی بر مصرف و سرمایهگذاری در اقتصاد ایران (رویکرد DSGE)
در نظام بانکی خروج ناگهانی سپردهها و به تبع آن کاهش منابع میتواند به عنوان زمینهساز ایجاد شوک منابع نقدینگی تعبیر گردد. از طرفی بانک محور بودن نظام مالی کشور بر تصمیمات مصرفی خانوارها و همچنین تصمیمات تولید و سرمایهگذاری بنگاههای تولیدی اثرگذار میباشد. در این مقاله به منظور بررسی اثرگذاری شوک منابع متأثر از هجوم بانکی بر مصرف و سرمایهگذاری، الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) ک...
[ 22 ] - Evaluating the Impacts of Balance of Payments Variables Shock on Selected Macroeconomic Variables Using FAVAR
International balance of payments is one of the most common criteria for measuring the flow of trade and capital transfers in an open economy. The three main components of this balance are: trade balance, current account (or difference between export and import of goods and services) and capital account. In this study, factor augmented vector autoregressive model (FAVAR) was used to evaluate th...
[ 23 ] - The Optimal Allocation of Iran's Natural Gas
T he optimal allocation of natural gas resources to various uses such as final and intermediate consumption, injection into oil fields, and exports can help policymakers to use this kind of resources efficiently. Empirical evidence support using hyperbolic discount rates instead of fixed discount rates in the economic literature. The purpose of this study is to maximize the social we...
[ 24 ] - Determination of Optimal Market Concentration in order to maximize the Stability of the Banking
Banking stability in recent years especially after the financial crisis of 2008-2009, has received more and more attention in policymaking. Although competition is a prerequisite for productivity, technological innovation, institutional development, and financial inclusion, the impact of banking competition on financial stability has been the subject of active debate. in this article, the optim...
نویسندگان همکار