محمد افروغ
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان
[ 1 ] - تحلیل و بررسی مفاهیم نجومی به عنوان شکل و صورتزئینی آثار فلزی دوره سلجوقی
نجوم و ابزار نجومی در دوران بعد از اسلام بهدلیل وجود ضرورتها و نیازهای مختلف در زندگی مسلمانان نظیر آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامه نماز و نیز مسائل جغرافیایی و بهویژه دریانوردی و پدیده طالعبینی، سعد و نحس بودن روزها، شبها و ساعات مختلف، به یکی از مهمترین پدیدههای علمی تبدیل شد. در اینمیان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از جامعه بودند از اهمیت و جایگاه نجوم و مس...
[ 2 ] - بررسی و تحلیل نقـش و نگاره های آبریزهای موصـل (مطالعه موردی : آبریز احمد زکی النقاش موصلی، آبریز یونس بن یوسف موصلی، آبریز قاسم بن علی موصلی، آبریز ابراهیم بن موالیای موصلی)
آبریز ها(ابریق)، یکی از مهم ترین تولیدات هنر فلزکاری در فرهنگ و تمدن دوران اسلامی است. اوج کاربرد، شکوه و زیبایی آبریزها به قرن های چهارم تا هفتم هجری قمری یعنی دوران سلجوقی و ایلخانی در مکاتب فلزکاری خراسان در ایران و غرب ایران به طور خاص موصل، برمی گردد. مکتب فلزکاری موصل، با بهره گیری از مواد با کیفیت و دردسترس، فنون ساخت، تزئینات، موضوعات تزئین در هنر فلزکاری ایران (عصر ساسانی و سلجوقی) و ه...
[ 3 ] - عوامل مؤثر بر آفرینش نقوش انتزاعی و تجریدی در دستبافتههای قشقایی
چکیده چیستی، چرایی و چگونگی آفرینش نقش‌ها در دستبافتههای کاربردی ایلی و عشایری همواره یکی از مهمترین پرسش‌های موجود در حوزة هنر بافندگی عشایری بوده است. طرح‌ها و نقش‌های موجود در متن و محتوای دستبافتههای عشایری انتزاعی، تجریدی، شکسته و رو به سوی ساده‌گرایی دارد. فرآیند بافت نیز به صورت ذهنی‌بافی، حفظی‌بافی و بداهه‌بافی است که از مهمترین شاخص‌های زیبایی‌شناختی و دیداری (بصری) این ن...
[ 4 ] - حمایت از اموال فرهنگی در هنگام مخاصمات مسلحانه: بررسی رویه دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق
در نوشتار حاضر، به تجزیه و تحلیل مواد ذیربط اساسنامه دادگاه بین‌المللی کیفری یوگسلاوی سابق (ICTY)، نقش این دادگاه در حمایت از اموال فرهنگی پرداخته شده‌است. اساسنامه دادگاه مزبور، در مواد مختلفی- ضمن ارائه تعریفی از اموال فرهنگی- جرایم علیه اموال فرهنگی و مجازات خاطیان را پیش‌بینی کرده است. همچنین در اساسنامه مزبور حمایت‌های لازم برای اموال فرهنگی پیش‌بینی شده است. از جمله مواد ذیربط اساسنامه در...
[ 5 ] - بررسی و تحلیل زیباشناختی کَشکو لهای دوره قاجار مطالعه موردی: بررسی کشکول حاجی عباس از مجموعه شاهزاده صدرالدین آقاخان در ژنو
در بین تولیدات هنری صفوی و قاجاری، آثاری دیده می شود که ذوق و نبوق هنری هنرمندان این دوره را نمایان م یکند. کشکول ها نمونه ای از این آثار هستند. کشکولِ دراویش یا عارفانه تر، کِشتی شراب عرفانی، اثر هنری و یکی از وسایل درویشان و جزئی از فرهنگ صوفیانه و دروی شمسلکی است که هم زمان با پیدایش مرام و مسلک صوفی گری، زهد و درویشی در دوران صفوی، ظهور یافت و در دوران قاجار از حیث ساخت، کاربرد، نفاست و زیبای...
[ 6 ] - مکتب فلزکاری مصر(قاهره) در دوره مملوک ها
مکتب فلزکاری مصر و به طور مشخص قاهره، یکی از قطب های تولید آثار فلزی در جهان اسلام ب هویژه در دوران مملوک یهااست که توانست در فضای آرام جامعه آن روزگار، آثار کیفی و کمی برجسته ای، هم به لحاظ کاربرد و هم بُعد زیباشناختی تولید وعرضه کند. تعدادی از آثار باقی مانده از این مکتب در موزه های ویکتوریا و آلبرت، مجموعه نوحدالسعید و موزه هنرهای اسلامیقاهره نگهداری م یشوند. یافته های این پژوهش حاکی از تأثیر...
[ 7 ] - بررسی و تحلیل نقـش و نگاره های آبریزهای موصـل (مطالعه موردی : آبریز احمد زکی النقاش موصلی، آبریز یونس بن یوسف موصلی، آبریز قاسم بن علی موصلی، آبریز ابراهیم بن موالیای موصلی)
آبریز ها(ابریق)، یکی از مهم ترین تولیدات هنر فلزکاری در فرهنگ و تمدن دوران اسلامی است. اوج کاربرد، شکوه و زیبایی آبریزها به قرن های چهارم تا هفتم هجری قمری یعنی دوران سلجوقی و ایلخانی در مکاتب فلزکاری خراسان در ایران و غرب ایران به طور خاص موصل، برمی گردد. مکتب فلزکاری موصل، با بهره گیری از مواد با کیفیت و دردسترس، فنون ساخت، تزئینات، موضوعات تزئین در هنر فلزکاری ایران (عصر ساسانی و سلجوقی) و ه...
[ 8 ] - بررسی نظام گفتمانی طرحواره تنشی در قالی سنگشکو موزه میهو
تمرکز و تأمل بر علوم مرتبط با خوانش و مطالعه فرش دس تبافت ایرانی، یکی از راهبردها و راهکارهای پژوهشی جهت شناختهر چه بهتر این پدیده ارزشمند تاریخی، هنری و فرهنگی به شمار م یرود. قالی ایرانی ب هعنوان نمودی از هویت ملی، دارایظرفیت بالا در انواع پژوهش های بنیادی، کاربردی و توسعه ای است. خوانش، تجزیه و تحلیل فرش دست بافت ایرانی از جایگاهعلم زبا نشناسی و منظر نظام نشانه شناسی و نشانه - معناشناسی، نگا...
[ 9 ] - مطالعه ساختاری و محتوایی نمکدان‌های بختیاری با تأکید بر طرح و نقش
دستبافتههای عشایری آشکارترین نمود هنر تجسمی و یکی از ضرورت‌های زندگی عشایر است که در گذشته توسط بافندگان و با مدد از قوّه‌ی احساس، ذوق و خیال بافته شده اند. نمکدان‌های بختیاری نوع مهمی از دستبافته‌هایی است که به لحاظ جایگاه کاربردی و زیبایی شناختی همچون شکل، طرح، نقش و رنگ، بسیار قابل توجه بوده است. بختیاری‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین جمعیت ایلی و عشایری کشور، دستبافتههای کاربردی متعددی دار...
[ 10 ] - پژوهشی در انواع فنون بافت دستبافتههای قشقایی
دستبافتههای عشایری و به‌طور ویژه قشقایی، مهمترین هنر تجسمی ایشان است. اصالت این بافته‌ها متشکل از هویت زیباشناختی(طرح و نقش و رنگ‌بندی) و فن‌شناختی(فنون‌بافت، رنگرزی) است. بخش مهمی از چهره‌سازی و هویت‌بخشی دستبافتههای ایل‌ها و عشایر مختلف کشور، بر عهده‌ی فنون‌بافت است. دستبافتههای قشقایی دارای انواع متنوعی از فنون بافت است که بخش اعظمی از آن‌ها، کاربرد خود را از دست داده‌است و یا کم‌رنگ ...
[ 11 ] - پژوهشی در طرح‌ها و نقشه‌های قالی فراهان با تأکید بر تولیدات فراهان کارپت
فراهان، یکی از قطب های برجستۀ قالی ایران است که از نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی با تولید قالی های نفیس به شهرت جهانی رسید. نمود این شهرت، قالی های ساروق است که یکی از مهم ترین کانون های بافندگی فراهان است. شاخص های کیفی زیباشناختی(طرح و نقش و رنگ) و فن شناختی(ریسندگی، رنگرزی، بافت و پرداخت) قالی فراهان به گونه ای بود که جامعۀ غربی برای دسترسی بیشتر به آن، بسیاری از تجار و شرکت های خارج...
[ 12 ] - مطالعۀ دستبافتههای ایلی و عشایری ایران با رویکرد بوم‌شناسی فرهنگی، با تأکید بر گلیم‌های عشایر بختیاری، قشقایی، شاهسون و کُرمانج
از گذار درک و شناخت فعالیت‌های انسان در زیست‌بومش می‌توان به شناخت پدیدههای بومی رسید. از این رهگذر مصداقها و نمونه‌های مادی فرهنگ از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این مصداقها بازتاب‌دهنده اندیشه‌ها، آمال و تخیلات از طریق عینیت‌بخشی است و پندارهای غیرمادی را به شیوه‌های مادی و در قالب آثاری عمدتاً از جنس هنر به‌‌ظهور می‌‌‌‌‌‌رساند. بر این پایه، دستبافتههای ایلی و عشایری ایران و به‌طو...
[ 13 ] - بررسی و تحلیل نقش طاووس در جُل های قشقایی
جل اسب، یکی از مهمترین و ضروریترین دستبافتههای عشایر قشقایی است که از زمان حضور اسب در جامعه ایلی، همواره مورد توجه و استفاده بوده است. در این بافته، بافنده علاوه بر سعی در ارائه جلی با دوام و کیفیت بالا، اهتمامی ویژه به بُعد زیباشناختی (نقش و رنگ) آن داشته است. از این رهگذر، همنشینی دو عنصر تجسمی نقش و رنگ در جلهای قشقایی، آنرا به یک اثر هنری بومی و عشایری (کاربرد جلها بهواسطه تغییر ...
نویسندگان همکار