علیرضا یوسفی زاده
نوشتن چکیده مقاله ممکن است کار مشکلی باشد، چون باید اطلاعات خیلی زیادی را در یک حجم خیلی کوچک جای دهید. در این یادداشت به شما می‌گوییم چگونه آن را بنویسید. برای راحتی پیش‌برد کار نوشتن مقاله، نگارش چکیده را برای آخرین مرحله نوشتن مقاله قرار دهید. بعد از اینکه مقاله‌تان را کامل کردید، آن را بخوانید و حالا خلاصه هر بخش را که به نکات اصلی اشاره می‌کنند جدا کنید. برای این کار می‌توانید از روش حذف کردن استفاده کنید. بدین صورت که برای مثال این کار را انجام دهید: برای خلاصه بخش نتایج، مهم‌ترین یافته‌هایتان را لیست کنید، آنقدر از این لیست حذف کنید تا فقط یافته‌های خیلی مهم‌تر باقی مانده باشند.
هدف نوشتن چکیده مقاله چیست؟
عنوان و چکیده مقاله دو بخش اصلی و اولیه‌ای هستند که مخاطبین با قضاوت در مورد آن‌ها به این نتیجه می‌رسند که کار تحقیقی شما (چه مقاله کامل باشد، چه ارائه کنفرانسی به صورت شفاهی یا پوستر) برای آن‌ها جذابیتی دارد یا نه. وقتی پژوهشگر دیگری سراغ چکیده مقاله شما می‌رود، خیلی سریع و سطحی آن را بررسی می‌کند تا ببیند که آیا مطالعه بدنه مقاله ارزش وقت گذاشتن دارد. مهم‌ترین هدف چکیده، پس این است که بازتابی مختصر و دقیق از کار شما به نحوی بدهد که به راحتی قابل درک باشد. چکیده مقاله شفاف تضمین‌گر این است که دیگر دانشگاهیان کار شما را خواهند دید و در نهایت مخاطب واقعی خود را خواهد یافت.
فرمول نگارش چکیده
چکیده شما زمانی واضح و روشن است که اطلاعات آن ترتیب قابل پیش‌بینی فرمول‌های رایج نگارش چکیده مقاله را داشته باشد: چکیده‌های خوب از ۶ قسمت با ترتیب مشخص تشکیل شده‌اند، که به آن فرمول چکیده هم می‌گویند:
تی با یک جمله کلی شروع کردید، بعد به موضوع جزئی که موضوع مقاله در مورد آن است، ادامه دهید، که جمله خاص چکیده شما است. سعی کنید از کلمات تخصصی خود در این دو جمله اول استفاده نکنید، در غیر این صورت حتما آن را خیلی خلاصه در همان ابتدای چکیده مقاله توضیح دهید.
چالش علمی‌شما (تقریبا یک جمله): حالا که با جملات زمینه‌سازی در مورد چیزهایی که می‌دانید صحبت کردید، نوبت این رسیده در مورد چیزهایی که نمی‌دانید و موضوع پژوهش شما است و سعی دارید آن را پاسخ بدهید، صحبت کنید.
اینجا ما نشان می‌دهیم که… (تقریبا یک جمله): رویکرد کلی تجربه/آزمایش خود و پاسخ سوالی که در قسمت چالش معرفی کردید باید در این جمله بدهید.
رویکرد تجربی و نتایج (یک الی سه جمله): توضیح بسیار عالی در مورد مهم‌ترین نتایج و روش‌های خود ارائه دهید و بگویید چگونه به نتیجه‌گیری که در بخش “اینجا ما نشان می‌دهیم که…” رسیده‌اید.
کاربرد (یک جمله): در انتهای این بخش نشان دهید که چگونه یافته‌های شما درک ما در این زمینه را تغییر می‌دهد و کاربرد آن برای پژوهش‌های آتی چیست.
تحلیل دو چکیده مقاله منتشر شده در مجله Nature را برای نمونه می‌توانید در ادامه ببینید:
